Ο δήμος, όπως και το κράτος, πρέπει να επανατοποθετηθεί στο θέμα πολιτισμός. Οι θεσμοί και οι θεσμικοί είναι συντηρητικοί από τη φύση τους, και είναι απολύτως λογικό: οποιαδήποτε αλλαγή θέτει το status quo τους σε αμφισβήτηση.
Μπορεί να υπάρξει πολιτιστικός ρόλος για έναν δήμο στις σημερινές δημοσιονομικές συνθήκες; Νομίζω ναι. Και αυτός ο ρόλος είναι ο ίδιος που θα ήταν και χωρίς «την κρίση». Το παρωχημένο μοντέλο του «κράτους – χρηματοδότη» ήταν νεκρό και πριν, δεν απέδωσε.
Η στρατηγική τοποθέτηση ενός σύγχρονου δήμου, η ζύμωση που μπορεί να προκαλέσει συγκεντρώνοντας τις δυνάμεις μιας πόλης κάτω από συγκεκριμένες θεματικές και η ανάδειξη του όποιου μη προδιαγεγραμμένου αποτελέσματος, περιγράφουν τον νέο ρόλο.
Με άλλα λόγια, σαν δήμος θέτεις την ατζέντα, ανοίγεις τη συζήτηση και έρχεσαι στο τέλος να προσφέρεις τις υποδομές και το δυναμικό που διαχειρίζεσαι στο όνομα των πολιτών, για την υλοποίηση των δράσεών τους.
Σε δεύτερο χρόνο, ο δήμος πρέπει να κάνει πίσω και από τον καθορισμό της ατζέντας, να αφήσει τις δυνάμεις της πόλης να την καθορίσουν και αυτή. Αλλά θέλει δουλειά μέχρι τότε, από όλους, όχι μόνο τους θεσμικούς.
Με αυτό το σκεπτικό, δίνουμε ειδικό βάρος στην ανάπτυξη των υφιστάμενων υποδομών αξιοποιώντας στο έπακρο τις χρηματοδοτικές ευκαιρίες που προσφέρονται σήμερα από το ΕΣΠΑ και την Περιφέρεια.
Δεν είμαι εκλεγμένος και δεν έχω δικαίωμα να τοποθετηθώ εξ ονόματος άλλων. Μπορώ όμως να πω ότι θυμώνω σαν δημότης και πολίτης παρατηρώντας τη σημερινή κατάσταση. Ρημαγμένα κτίρια, αφημένα σε μία άλλη εποχή. Είναι θέμα πολιτισμού και αυτό: να ξεκολλήσουμε από συζητήσεις περί παράδοσης και «διατηρητέων» και να δούμε τα κτίρια ως εργαλεία. Γιατί αν δεν είναι χρήσιμα, τότε δεν είναι επίκαιρα. Κι αν δεν είναι επίκαιρα, είναι νεκρά. Και αυτή η συζήτηση θα ανοίξει από τον Σεπτέμβριο με πρωτοβουλία μας.
Ο νέος ρόλος του δήμου δεν είναι το ζητούμενο, αλλά το αναγκαίο.
* Ο κ. Κωνσταντίνος Αλεξάκος είναι αρχιτέκτονας και αντιπρόεδρος του Πολιτισμικού Οργανισμού του Δήμου Αθηναίων.