Ποιος θα περίμενε πως μια τυχαία διαδρομή στα αξιοθέατα της Ουάσιγκτον θα εξελισσόταν σε μια μοναδική αναδρομή στην Ιστορία της Γερμανίας του 20ού αιώνα; Αποσπασματική μεν, ενδιαφέρουσα δε. Η έκθεση για την προπαγάνδα των Ναζί στο Μουσείο Ολοκαυτώματος, η ευχάριστη «ανακάλυψη» της ιδιοφυΐας του Πολ Κλεέ στη Συλλογή Φίλιπς, και η απρόσμενη παρουσία ενός μεγάλου κομματιού του Τείχους του Βερολίνου στο Newseum, ήταν αρκετά για να αναρωτηθεί κανείς για το πού αλήθεια βρίσκεται. Και όχι μόνον: μέσα από αυτή την τυχαία διαδρομή διαπιστώνεται και η επιρροή των μέσων ενημέρωσης στην κατεύθυνση που παίρνει η Ιστορία…
Πρώτη στάση η Συλλογή Φίλιπς που είχε αποτελέσει προορισμό εξαρχής, κυρίως λόγω μιας έκθεσης με έργα του Καντίνσκι και του Φρανκ Στέλα. Στη συλλογή του μουσείου που ιδρύθηκε από τον φιλότεχνο Ντάνκαν Φίλιπς το 1922 και μετράει σήμερα πάνω από 3.000 έργα, φιγουράρουν ονόματα όπως Ντεγκά, Σεζάν, Πικάσο, Ρόθκο… Την «παράσταση» όμως κλέβει μια αίθουσα με έργα του Πολ Κλεέ, του μεγάλου καλλιτέχνη των αρχών του 20ού αιώνα, που θεωρείται τόσο Γερμανός όσο και Ελβετός. Στα μικροσκοπικά έργα του Κλε ανακαλύπτει κανείς εκφάνσεις του εξπρεσιονισμού, του κυβισμού και του σουρεαλισμού και έναν ιδιαίτερο χειρισμό του χρώματος. Ανακαλύπτει και τα πλεονεκτήματα μιας βασικής αρχής του μουσείου Φίλιπς, να δίνει έμφαση στο άτομο και όχι στο κίνημα που εκπροσωπεί, παραχωρώντας συγκεκριμένες αίθουσες σε συγκεκριμένους καλλιτέχνες. Ανακαλύπτει και την ιστορία ενός εμπνευσμένου δασκάλου της Σχολής Μπαουχάους, ενός ανθρώπου του πνεύματος, που μαζί με άλλους ομολόγους του εκδιώχθηκε με τη βοήθεια μιας άλλης «τέχνης»…
Εκείνη η «άλλη τέχνη» ήταν το θέμα μιας μικρής έκθεσης στο Αμερικανικό Μουσείο του Ολοκαυτώματος. Η έκθεση επικεντρώνεται στην προπαγάνδα των Ναζί κατά την περίοδο που οδήγησε στην άνοδο του Χίτλερ, αλλά και κατά τη διάρκεια του πολέμου, και λειτουργεί ως προθάλαμος για εκείνους που περιμένουν να μπουν στη μόνιμη έκθεση αυτού του μουσείου. Αφίσες, προκηρύξεις, φιλμ, ραδιόφωνο, βιβλία, μουσική, εκπαιδευτικά προγράμματα, κείμενα σε εφημερίδες, σαν αυτά που συκοφαντούσαν και έδιωχναν από τη Γερμανία του ’30 ανθρώπους σαν τον Κλεέ…
Επόμενη στάση, το Newseum, το μουσείο των ειδήσεων, ένα υπερσύγχρονο μουσείο με διαδραστικές εκθέσεις και ένα αφιέρωμα στην ιστορία των ειδήσεων κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στο ισόγειο, το κοινό έχει την ευκαιρία να δει το μεγαλύτερο κομμάτι του Τείχους του Βερολίνου που εκτίθεται εκτός Γερμανίας, καθώς και έναν από τους πύργους που υψώνονταν κάποτε κοντά στο γνωστό Checkpoint Charlie. Θέμα της έκθεσης αποτελεί ο ρόλος που έπαιξαν οι ειδήσεις στην πτώση του Τείχους, αφού κατά τη διάρκεια των χρόνων από την ανέγερσή του, οι ειδήσεις ήταν οι μόνες που μπορούσαν να το διαπεράσουν, κι ας ήταν απαγορευμένες… Μέσα από αυτή την αφήγηση (και βέβαια, μέσα από τη φυσική παρουσία 8 πανύψηλων κομματιών του ίδιου του Τείχους) είναι αδύνατο να μην απορροφηθεί κανείς από τις λεπτομέρειες αυτού του σχετικά πρόσφατου κεφαλαίου της γερμανικής ιστορίας.
Το μήνυμα του Newseum πάντως δεν θα μπορούσε να είναι πιο ξεκάθαρο, και πάνω απ’ όλα, αυτό κρατάμε: ο τρόπος με τον οποίο επηρεάζουν οι ειδήσεις την Ιστορία (με κεφαλαίο «Ι») είναι τόσο ισχυρός όσο και απρόβλεπτος… Μια τυχαία αναδρομή στην πρόσφατη ιστορία της Γερμανίας αποτελεί ένα μόνο παράδειγμα.