ΕΚΘΕΣΗ. Εδώ και ένα μήνα γίνομαι μάρτυρας δύο διαφορετικών προσώπων του Αγίου Ορους. Το ένα είναι αυτό του ηγουμένου της Μονής Βατοπεδίου Εφραίμ, ο οποίος, με έπαρση που θυμίζει Βυζάντιο, απολαμβάνει τη θαλπωρή του Κρεμλίνου και των αυλικών του. Το άλλο είναι αυτό της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας. Μια εικόνα πολύ πιο κοντά σε αυτή που εγώ έχω σχηματίσει για το Αγιον Ορος. Στο Ιστορικό Μουσείο της Μόσχας στην Κόκκινη Πλατεία -500 μόλις μέτρα από τον Ναό του Σωτήρος Χριστού όπου χιλιάδες πιστοί περίμεναν καρτερικά επί 27 ώρες σε ουρές μεγαλύτερες των 10 χιλιομέτρων για να προσκυνήσουν την Αγία Ζώνη- πραγματοποιείται μια σπουδαία έκθεση φωτογραφίας του Αγίου Ορους.
Πιστό αντίγραφο
Με 220 φωτογραφίες από την «Αγιορείτικη Φωτοθήκη της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας», χιλιάδες Ρώσοι γνωρίζουν καθημερινά το πραγματικό Αγιον Ορος. Με φωτογραφίες της περιόδου 1848-1963 οι Μοσχοβίτες έλαβαν μια ουσιαστική γεύση από την καθημερινή ζωή στα μοναστήρια, την ασκητική ζωή καθώς και τα μοναδικά τοπία του Αθω. Σπουδαία υπήρξε η ιδέα των διοργανωτών να τοποθετήσουν στο κέντρο της αίθουσας χώμα από το Περιβόλι της Παναγίας, ενώ σε μια άλλη γωνιά της αίθουσας βρίσκεται πιστό αντίγραφο της Παναγιάς της Πορταΐτισσας της Ιεράς Μονής Ιβήρων, που ήταν χαμένο στα υπόγεια του ρωσικού μουσείου.
Επειδή εκτός από τη θρησκεία και η τέχνη πρέπει να συνδέεται με ήθος, τέτοια δείγματα γραφής μάς χάρισε ο ιερομόναχος της Ιεράς Μονής Σίμωνος, Ιουστίνος, που αποτελεί και την αφανή ψυχή της συλλογής, η οποία πέραν της Ρωσίας έχει ταξιδέψει στην Αγγλία, τη Φινλανδία, τη Σερβία, τη Βουλγαρία και παλαιότερα είχε παρουσιασθεί στο Μουσείο Μπενάκη.
Ενα ήθος που θυμίζει αυτό του πρώην ηγουμένου της Ιεράς Μονής Ιβήρων, αρχιμανδρίτη Βασιλείου Γοντικάκη, και μιας εκ των πιο πνευματικών εν ζωή μορφών του Αθω, ο οποίος όσες φορές είχε χρειάστηκε να ταξιδέψει στη Ρωσία, ουδείς το πληροφορήθηκε ποτέ. Οσο για τον τόπο διαμονής του; Ξενοδοχεία λίγο καλύτερα από αυτά της οδού Αθηνάς. Επιστρέφοντας στην θαυματολογία που έχει οικοδομηθεί γύρω από την Αγία Ζώνη, ρωτήσαμε τον ιερομόναχο Ιουστίνο, αν ένας άνθρωπος που πιστεύει στον Θεό και δεν κατορθώσει να προσκυνήσει την Αγία Ζώνη, αυτό σημαίνει πως έχει και λιγότερες πιθανότητες να του συμβεί το «θαύμα»; Η απάντησή του υπήρξε αρνητική, καθώς, όπως μας εξήγησε, «η διαδικασία επικοινωνίας με τον Θεό των πνευματικών ανθρώπων γίνεται και με άλλους τρόπους». Μια άποψη που ενδεχομένως να ερμηνεύει το γιατί ο Γέροντας Παΐσιος είχε ζητήσει ποτέ να μην ξεθάψουν τα οστά του από τον τάφο του. Φοβούμενος προφανώς, πως ορισμένοι θα το χρησιμοποιήσουν ως εμπορικό προϊόν ανά τον κόσμο, για την προσέλκυση απεγνωσμένων ανθρώπων με απώτερους σκοπούς, τον εμπλουτισμό των δημοσίων σχέσεων τους και των λογαριασμών τους.