ΡΟΜΠΕΡΤΟ ΑΡΛΤ
Ενα τρομερό ταξίδι
μετ. -επίμ.: Δ. Παπαβασιλείου, εκδ. Ροές
Στις καλύτερες παραδόσεις της φανταστικής και αργεντίνικης λογοτεχνίας, με έντονες επιρροές από τις «θαλασσινές ιστορίες», μάς μεταφέρει ο δαιμόνιος και δαιμονικός Ρομπέρτο Γκοντεφρέντο Κριστόφερσεν Αρλτ (1900-1942) με τη νουβέλα του «Ενα τρομερό ταξίδι», που κυκλοφόρησε ένα χρόνο πριν από τον θάνατό του. Το αφήγημα κινείται στον χώρο του αλλόκοτου και συνομιλεί με τον Χόφμαν, τον Πόε και τον Μέλβιλ, καθώς ο αναγνώστης ταξιδεύει νοερά σε μία εξωτική, δραματική περιπέτεια, η οποία διαδραματίζεται στο μυστηριώδες Blue Star – «ένα μεθυσμένο καράβι» κι αυτό- θαρρείς ακολουθώντας την πορεία του «Πλοίου των νεκρών», του Μπ. Τράβεν (1926).
Ο γερμανόφωνος Αρλτ, γιος ενός Πρώσσου αξιωματικού και μιας καλλιεργημένης αυστριακής από την Τεργέστη, που μετανάστευσαν στην Αργεντινή, είναι ένας «καταραμένος» και ταυτόχρονα παραγνωρισμένος συγγραφέας, ακόμα και οι Γάλλοι θα τον «ανακαλύψουν» με σημαντική καθυστέρηση. Υπήρξε ένα ανήσυχο πνεύμα και μία απροσάρμοστη προσωπικότητα, ενώ βιοπορίστηκε δημοσιογραφικά, αφήνοντας ένα περιεκτικό, αλλά και σημαντικό έργο. Ηδη η εναρκτήρια πρόταση της νουβέλας («Ενας αστρολόγος μού είπε κάποτε ότι το ζωδιακό σημείο στο οποίο είχα γεννηθεί προμήνυε, ανάμεσα σε άλλες ατυχίες, μεγάλους κινδύνους κατά τη διάρκεια θαλάσσιων ταξιδιών») προετοιμάζει τον αναγνώστη για όσα δυσάρεστα πρόκειται να συμβούν στο Blue Star, λίγο προτού ξεκινήσει το ταξίδι του από τη Βόρεια Χιλή στον Παναμά.
Ο Αρλτ στήνει με μαεστρία, χιούμορ και σασπένς τον σύγχρονο μύθο του Ιωνά και, ταυτόχρονα, έναν «μακάβριο χορό» ανάμεσα σε δύο επίπεδα: στην κοινωνική-ψυχογραφική σύνθεση του επιβατικού κοινού και στην πορεία του πλοίου προς τον «διάπλου του τρόμου». Στην πρωτοπρόσωπη αφήγηση κυριαρχεί ένα κλίμα μυστηρίου, ερωτισμού και κατάθλιψης, που κλιμακώνεται σταδιακά και συντίθεται από παράδοξα περιστατικά και αντιφατικές συμπεριφορές, μέχρι να εκδηλωθεί το μοιραίο συμβάν, που θα θέσει σε κίνδυνο τη ζωή των επιβατών: το φυσικό φαινόμενο ενός είδους μεγασεισμού, μια «υδάτινη Κόλαση» που θυμίζει το «Μάλστραιμ» του Πόε.
Ο φανταστικός κόσμος του Αρλτ κινείται ανάμεσα στον κοσμοπολιτισμό και τον τυχοδιωκτισμό, στη δεισιδαιμονία και τον ορθολογισμό, στον έρωτα, την τρέλα και τον θάνατο: τα ίδια αλλόκοτα μοτίβα που συντρόφεψαν και χάραξαν ανεξίτηλα το σύντομο και «τρομερό ταξίδι» της ζωής του.