Τι ακριβώς αναζητεί ένας νέος άνθρωπος ώστε να επενδύσει προσωπικό χρόνο και μόχθο στην πορεία και την ανανέωση ενός ιστορικού λογοτεχνικού περιοδικού; Αυτό ζητήσαμε να μας εξηγήσει ο Δημήτρης Αγγελής, ο οποίος εδώ και δύο χρόνια περίπου ανέλαβε ένα ιστορικό λογοτεχνικό περιοδικό, την «Ευθύνη». Από τον Σεπτέμβριο του 2010 η «Νέα Ευθύνη» είναι κάθε δύο μήνες στα βιβλιοπωλεία. Τη νέα πορεία του περιοδικού παρακολουθεί από κοντά ο ιδρυτής του, ο Κώστας Τσιρόπουλος.
Τι κράτησε από την ιστορία του περιοδικού και τι τομές έκανε o νέος διευθυντής; «Ηθελα να το δω σαν μία ανανεωμένη συνέχεια της παλιάς «Ευθύνης». Η προηγούμενη φάση του περιοδικού ολοκληρώθηκε το 2009. Διατηρήσαμε τον χαρακτήρα του περιοδικού ιδεών. Το πρώτο κείμενο εξακολουθεί πάντα να είναι ένα δοκίμιο. Ταυτοχρόνως όμως ανανεώσαμε πολλά πράγματα. Νομίζω ότι η καλύτερη περίοδος της «Ευθύνης» ήταν η δεκαετία του ’70. Και πάνω σ’ εκείνα τα βήματα βαδίσαμε». Ο Δημήτρης Αγγελής θέλει «ένα περιοδικό ανοιχτό, που να συμμετέχει στη διαμόρφωση του κοινωνικού γίγνεσθαι, να παρακολουθεί τι γίνεται έξω από τα σύνορα και να ανοίγεται διαρκώς σε νέους συνεργάτες. Οι καινοτομίες μας – εκτός από πολλά νέα πρόσωπα συνεργατών; Σε κάθε τεύχος βάζουμε επιστολές ανέκδοτες ή ανέκδοτο κείμενο κάποιου σημαντικού Ελληνα συγγραφέα. Προσθέσαμε στήλη τεχνοκριτικής, κριτική θεάτρου και κινηματογράφου, και διατηρούμε μια ιδιαίτερη σχέση με τα εικαστικά».
Αντίπαλος το Διαδίκτυο
Τι ρόλο μπορούν να παίξουν σήμερα τα λογοτεχνικά περιοδικά; «Υπάρχει η ανάγκη της έκφρασης και τα λογοτεχνικά περιοδικά συμβάλλουν σ’ αυτό. Η οικονομική κρίση, βέβαια, τα έχει χτυπήσει κι αυτά, ενώ ένας «αντίπαλός» τους είναι το Διαδίκτυο. Ενα λογοτεχνικό περιοδικό έχει τον χαρακτήρα του λογοτεχνικού εργαστηρίου, είναι ένας χώρος πειραματισμών, που ανακατεύεται και στα ιδεολογικά ρεύματα της εποχής, αποσκοπεί στη διαμόρφωση των ρευμάτων και των τάσεων, εμάς μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα και η ιστορία των ιδεών, όλα αυτά είναι μέσα στις ανάγκες της εποχής, αφού όλοι αναζητούμε απαντήσεις για το πού θα πάμε».
Ο Δημήτρης Αγγελής έχει αναλάβει την ευθύνη του συντονισμού όλων των συνεργατών. «Ωστόσο υπάρχει συντακτική ομάδα που λειτουργεί. Μέλη της είναι ο καθηγητής Φιλοσοφίας Νίκος Ανδρουλιδάκης, ο τεχνοκριτικός Νίκος Μηλιώνης, ο ιστορικός και συγγραφέας Κώστας Χατζηαντωνίου, ο ποιητής Ηλίας Κεφάλας και η Βασιλική Τσακίρη».
Φιλοδοξούν να καλύψουν με το περιοδικό μια συγκεκριμένη περιοχή σκέψης και προβληματισμού; Εχει δηλαδή ιδεολογική ταυτότητα το περιοδικό; «Η παλιά «Ευθύνη» ήταν ένα φιλελεύθερο περιοδικό, που τα τελευταία χρόνια είχε κάπως συντηρικοποιηθεί. Νομίζω ότι τα δίπολα δεξιά-αριστερά δεν μας ενδιαφέρουν. Είναι ξεπερασμένα. Κανένας νέος άνθρωπος δεν σκέφτεται μ’ αυτό το κριτήριο, παρά μόνο εκείνοι που συμμετέχουν σε έναν κομματικό φορέα. Ιδεολογικά μας ενδιαφέρει το πώς φτάσαμε ώς εδώ. Δεν αποκλείουμε ποτέ κάποια σχολή, μας ενδιαφέρει εξίσου η μαρξιστική κριτική με την κριτική που ασκούσε η γενιά του ’30. Μας ενδιαφέρει να δούμε το πώς διαμορφώθηκε η νεοελληνική ταυτότητα σήμερα». Και βεβαίως τους ενδιαφέρει και η επικαιρότητα: «Η επικαιρότητα τροφοδοτεί το περιοδικό. Στο προηγούμενο τεύχος υπάρχουν κείμενα για τη μετανάστευση, ένα επίκαιρο θέμα της κοινωνίας, τονίζοντας ότι αυτό θρέφει τα ακροδεξιά φαινόμενα. Στο επόμενο τεύχος υπάρχει μια ενότητα για το θέμα του λαϊκισμού».
Συνδρομητές
Ο Δημήτρης Αγγελής, που έχει σπουδάσει φιλοσοφία, παραδέχεται ότι θέλει τόλμη και σίγουρα έως έναν βαθμό είναι ρομαντικό το να καταπιαστείς σήμερα με ένα περιοδικό. Υπάρχει όμως και ο εκδότης, ο Γιώργος Γκέλμπεσης, που έχει βάλει πλάτες. «Ξεκινήσαμε με μια καλή βάση συνδρομητών, δεν έχουμε διαφήμιση, δεν έχουμε επιχορήγηση από πουθενά και επιβιώνουμε, σημαίνει ότι είμαστε σε καλό επίπεδο. Βεβαίως οι συνεργάτες δεν αμείβονται. Ξεκινήσαμε με 1.500 τεύχη, μαζί με τους συνδρομητές, και ανεβαίνουμε».
Ο παλιός εκδότης στο πλευρό του νέου
Ιδρύθηκε το 1961 από τον Κώστα Τσιρόπουλο και μέχρι το 1966 εξέδωσε 53 τεύχη. Η δεύτερη περίοδος του περιοδικού ξεκίνησε πάλι το 1972 και ολοκληρώθηκε το 2009 με εκδότες τον Κώστα Τσιρόπουλο και τον Αντώνη Χ. Τσακίρη. Η νέα περίοδος του περιοδικού, που ονομάζεται πλέον «Νέα Ευθύνη», άρχισε τον Σεπτέμβριο του 2010.
Ομως, η νέα φάση του περιοδικού συνυπάρχει με την προηγούμενη. Και κρατούν όλα τα έθιμα του περιοδικού. «Είμαστε στην ουσία μια κοινότητα, και κάθε Σάββατο πρωί μαζευόμαστε όλοι στο βιβλιοπωλείο του Γιώργου Γκέλμπεση, στην Πολυτεχνείου 1. Βγαίνουμε μαζί σε ταβέρνες και κάνουμε και εκδρομές μαζί. Υπάρχουν δύο καθιερωμένα δείπνα, που πάντοτε υπήρχαν στο περιοδικό και τα συνεχίζουμε. Πριν από λίγες μέρες μαζευτήκαμε 70 άτομα σε μια τέτοια έξοδο. Και βεβαίως στα σαββατιάτικα ραντεβού μας έρχεται πάντα ο παλιός εκδότης της «Ευθύνης», ο Κώστας Τσιρόπουλος», λέει ο Δημήτρης Αγγελής.