ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ. Είναι να μη σου τύχει… Να έχεις μείνει πίσω, σε μια μισοάδεια και χιλιοζεσταμένη Αθήνα και να σιγοβράζεις μαζί της, ενώ οι μέρες του Αυγούστου περνούν βασανιστικά, σαν να μην περνούν. Για τα μέσα του μήνα δεν το συζητώ. Αν δεν φύγεις κάπου τριήμερο -οπουδήποτε- ανήμερα Δεκαπενταύγουστο, δεν πρέπει επ’ ουδενί να βρίσκεσαι στην Αθήνα. Αντίκειται στην κυρίαρχη «αθηναϊκή» νοοτροπία, που κάθε χρόνο επιβεβαιώνεται με την επιστροφή στο χωριό, τουλάχιστον…
Οσα γράφονται για την Αθήνα τον Αύγουστο κινούνται στις ίδιες στερεοτυπικές γραμμές. Λίγο μαυρίλα, λίγο κατάθλιψη, λίγο η κατάρα τού να έχεις μείνει πίσω. Εσύ, μόνος από τη μια μεριά, σύσσωμος ο θίασος των απόκληρων της πόλης από την άλλη. Ανιση μάχη. Σπάνια θ’ ακούσεις ότι η Αθήνα τον Αύγουστο αρέσει σε κάποιον. Εχει πάντως ενδιαφέρον να μάθεις γιατί…
Ησυχία και μοναξιά
Τον Αύγουστο το πρόσωπο της πόλης προοδευτικά αλλάζει. Οι ροές των ανθρώπων και των αυτοκινήτων μειώνονται σταδιακά ώσπου όλα ερημώνουν. Ή μήπως απλά ησυχάζουν; «Ησυχες μέρες του Αυγούστου» λέει η έκφραση που επικράτησε, γοητεύοντας για τη μυστήρια μετάλλαξη της πόλης εκείνες τις ημέρες.
Τον Αύγουστο η ζωή μετακομίζει από την Αθήνα, η βουή των άλλων ημερών αντικαθίσταται από τη σιωπή της πόλης και οι μεταβολές του αστικού τοπίου αποκτούν αρνητικό πρόσημο. Αυτό που βλέπει κανείς είναι μια άλλη πόλη, μια πόλη σε αργή κίνηση, άλλοτε μια παγωμένη εικόνα. Μέσα σε αυτήν τη διάχυτη αίσθηση ησυχίας και μοναξιάς, μέσα σ’ αυτή την αστική παραδοξότητα, ανακαλύπτεις την πόλη που υπάρχει αποκλειστικά για σένα, την πόλη που σου ανήκει, που είναι μόνο δικιά σου. Χωρίς τις διαταράξεις του πλήθους, είσαι εσύ και η Αθήνα, με κανέναν τρίτο να παρεμβάλλεται, μια σχέση άμεση και απευθείας. Και το μάτι σου γεμίζει από τσιμέντο και άσφαλτο, από κτίρια και δρόμους.
Ως φαινομενικός κύριος αυτής της πόλης μπορείς να συμπεριφερθείς όπως θες, χωρίς κανόνες και τύπους, ελεύθερα, διαφορετικά, η πόλη στο επιτρέπει και σε ακολουθεί, ανταποκρίνεται στο παιχνίδι σου μαζί της. Θα κατεβείς με το ποδήλατο ανάποδα τη Σκουφά μέχρι τα Εξάρχεια, θα παραβιάσεις όλα τα φανάρια, θ’ αστειευτείς περιμένοντας ν’ ανάψει το πράσινο ενώ δεν φαίνεται πουθενά αμάξι. Μαζί σου θα γελάσει και η πόλη, σου κάνει τα χατίρια, σας έχει λίγους και καλούς.
Οι κάτοικοι της πόλης τον Αύγουστο είναι ίσως περισσότεροι απ’ ό,τι και οι ίδιοι πιστεύουν. Κάποια στιγμή, όταν διστακτικά αποφασίσουν να βγουν από το σπίτι τους για καφέ κι εφημερίδα, θα κάτσουν αραιά στα τραπεζάκια της πλατείας. Εκεί, στη θέα των λίγων ομοιοπαθών τους, θα νιώσουν κρυφά την ανακούφιση ότι υπάρχουν κι άλλοι σαν κι αυτούς, που νιώθουν εξίσου χαρούμενοι για τη δική τους παρουσία. Ολοι μαζί, σε μια συνομολογούμενη σιωπή, θα διαβάσουν απερίσπαστοι τις εφημερίδες τους, ενώ τα αυτοκίνητα θα περνούν από τον δρόμο με συχνότητες δεκαετίας του ’60. Μια πιο ανθρώπινη πόλη;
Η αυγουστιάτικη Αθήνα αγαπιέται από ανθρώπους που τρέφονται απ’ τη μοναχικότητά τους. Η άδεια πόλη δεν τους φοβίζει, καθρεπτίζει εκείνη την πτυχή του εαυτού τους με την οποία ξέρουν να περνούν καλά, να γεμίζουν, μέχρι ν’ αδειάσουν πάλι στις παρέες. Και πόσες τέτοιες θα δεις να τριγυρίζουν, ακόμη και τον Αύγουστο, μέσα στην πόλη… Αρκεί μια φυγή προς την Πλάκα, το Μοναστηράκι, το Θησείο, τρεις μικρές Κυκλάδες στην καρδιά της Αθήνας.
Με το ποδήλατο
Κάποιες Δευτέρες θα δεις μια ποδηλατική τρόικα, δύο σπαστά κι ένα ρετρό με καλάθι, να διασχίζει στοιχημένη τους δρόμους της πόλης. Κοντράροντας στις ευθείες, λαχανιάζοντας στις ανηφόρες, κατεβαίνοντας σαν σφαίρα τις κατηφόρες. Από την Ακρόπολη μέχρι το Φάληρο, επιθεωρώντας τις εργασίες στο εργοτάξιο της Λυρικής, περνώντας μέσα από την Ντίσνεϊ του Φλοίσβου, καταλήγοντας στην Παραλιακή που θα τους χορτάσει πηγαινέλα. Αλλες φορές ο δρόμος θα τους βγάλει στο Λιμάνι, παρ’ όλο που δεν είναι η ώρα τους να φύγουν. Δεν βιάζονται, η Αθήνα είναι η τέταρτη της παρέας.