Η θέαση και μόνο του Ξενία στην Ανδρο, έργο του Αρη Κωνσταντινίδη (1958), είναι από μόνη της μία δυναμική πράξη. Εχει μέσα της δράμα, προκαλεί αντιφατικά συναισθήματα, προτρέπει σε δράση ή σε απάθεια. Το είχα δει πριν από λίγα χρόνια στη Χώρα της Ανδρου, σαν ακρόπρωρο στα κύματα. Το είδα και πάλι, στην οδό Βαλαωρίτου, στο Ινστιτούτο Σύγχρονης Τέχνης, εκεί όπου η Λίζη Καλλιγά ξεδιπλώνει ένα πρότζεκτ δεκαετίας. Η Λίζη Καλλιγά, που κάθε της φωτογραφικό εγχείρημα είναι μία κοινωνική πράξη πέραν της καλλιτεχνικής αξίας, εκθέτει ένα «αρχείο». Στην ουσία, το ανοίγει και το απελευθερώνει στο κοινό. Δύσκολα μένει κανείς αμέτοχος μπροστά στο δράμα του Ξενία της Ανδρου, καθώς οι φωτογραφίες, σε κύκλο δεκαετίας (2001-2012), φέρουν το υλικό για μία νέα, «εθνική», αφήγηση.
Σπάνια συναντά κανείς τόσο εύγλωττα και τόσο παραστατικά (παρά τους πυκνούς υπαινιγμούς) τη συμπύκνωση μιας συλλογικής αφυδάτωσης, εμβληματικά αποτυπωμένης στο έργο ενός δημιουργού. Αυτό που εκθέτει με τόλμη και πυγμή η Λίζη Καλλιγά δεν είναι τίποτε άλλο από έναν «καθρέφτη» αλλά και ένα δικό της βίωμα το οποίο εξιστορεί κάδρο-κάδρο σαν έναν ημερολόγιο με όχημα το Ξενία του Αρη Κωνσταντινίδη στην Ανδρο.
Με μία άλλη ματιά βλέπει κανείς την «αρχαιολογία» του ελληνικού Μοντερνισμού, το θάμπωμα της δημιουργικής άνοιξης του ’60 και μαζί την κυνική απαξίωσή της από το σήμερα. Πέρα από την απαξίωση, υπάρχει η αδυναμία κατανόησης. Για να απορρίψεις κάτι, θα πρέπει ενδεχομένως να έχεις καταγράψει την ύπαρξή του. Εν προκειμένω, οι βαθύτατοι συμβολισμοί του Ξενία στην Ανδρο, όπως αναδεικνύονται στην έκθεση αρχικά σαν αιθέρας, και σταδιακά σαν γροθιά στο στομάχι, μοιάζουν να μένουν μετέωρα ερωτήματα καθώς η αντίστιξη του «τότε» και του «τώρα» είναι σκληρή. Δεν υπάρχει ίχνος εξιδανίκευσης ή παρελθοντολογίας. Αλλωστε, η ίδια η φύση της Λίζης Καλλιγά τείνει προς το «αύριο», αλλά με ένα βαθιά χωνεμένο και επεξεργασμένο «χθες», και ίσως αυτή η εξίσωση να είναι ένα σύγχρονο θέμα προς απάντηση. Απέναντι στο Ξενία του Αρη Κωνσταντινίδη και στον ταπεινωτικό εξευτελισμό του, ξετυλίγεται η άδοξη πορεία μιας γενιάς. Και μαζί της, αναπαρίσταται ο κοινωνικός, και εντέλει πολιτικός, περίγυρος που συντήρησε, ενίσχυσε και δικαίωσε τον κύκλο της αποσάθρωσης.
Η ίδια η ιδέα της φωτογραφικής καταγραφής της αποσυναρμολόγησης αυτού του εμβληματικού ξενοδοχείου καθιστά την έκθεση αυτή μία πολιτική πράξη. Τη βλέπω μέσα από ένα πρίσμα ατομικής διαμαρτυρίας για ένα χάσμα της κοινωνίας που μπορεί να γίνει, αν δεν έχει ήδη γίνει, γάγγραινα. Η επιλογή της Λίζης Καλλιγά να είναι το έργο της αυτό, ένα έργο σε διαδικασία (δείτε και το μπλογκ της όπως και τον θαυμάσιο κατάλογο από τις Cube Art Editions) οδηγεί την ίδια την έκθεση έξω και μακριά από το «εικαστικό ημερολόγιο» της Αθήνας και της προσδίδει τον χαρακτήρα ενός χαμηλόφωνου, αλλά συγκροτημένου μανιφέστου. Ο Αρης Κωνσταντινίδης μας άφησε ένα έργο με πολύ στέρεη πνευματική ραχοκοκαλιά, μία παρακαταθήκη που απογυμνωμένη από τους χυμούς που τη συντηρούσαν μοιάζει σήμερα να μην ανήκει στην Ελλάδα του 2012. Αυτήν την ανορθόδοξη κατάσταση, η έκθεση αυτή της Λίζης Καλλιγά έρχεται να την υπογραμμίσει και να μας στρέψει τη ματιά στην ουσία της υπόθεσης, που δεν είναι άλλη από την ικανότητα να διακρίνουμε.
– http://calligashotelxenia.blogspot.gr/, Διάρκεια έκθεσης έως 12 Ιανουαρίου. Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης, Βαλαωρίτου 9α. Επιμέλεια έκθεσης: Ευγενία Αλεξάκη.