ΕΛΣΙΝΚΙ
ΕΚΘΕΣΗ
Αteneum
www. ateneum. fi
«52 ψυχές – Συμβολιστικό τοπίο». Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, μετά την ακμή του ιμπρεσιονιστικού κινήματος, αναδύθηκε στην ευρωπαϊκή ζωγραφική μια τάση για ποιητική, μυστικιστική ερμηνεία της Φύσης. Ο συμβολισμός σηματοδότησε μιαν ευφάνταστη, συναισθηματικά φορτισμένη αναζήτηση των καλλιτεχνών στα πεδία της πνευματικότητας, της μυθολογίας και της ιστορίας, που αντανακλάται σε εικόνες ονειρικών τοπίων, σιωπηλών πόλεων και εσωτερικών οραμάτων. Η έκθεση, διοργανωμένη από το φινλανδικό μουσείο Ateneum σε συνεργασία με το Μουσείο Βαν Γκογκ του Αμστερνταμ και την Εθνική Πινακοθήκη της Σκωτίας, κάνει μια μεγάλη αναδρομή στο συμβολιστικό τοπίο, παρουσιάζοντας έργα 52 καλλιτεχνών, ανάμεσά τους ο Βαν Γκογκ, ο Γκογκέν, ο Γουίστλερ, ο Μοντριάν, ο Μουνκ, ο Σινιάκ, ο Καντίνσκι και ο Ενσορ, ενώ τους Φινλανδούς συμβολιστές εκπροσωπούν ο Αλμπερτ Εντελφελτ, ο Ακσέλι Γκάλεν-Καλέλα, ο Ούγκο Σίμπεργκ και η Ελεν Τέσλεφ. Εως τις 17 Φεβρουαρίου.
ΛΟΝΔΙΝΟ
ΘΕΑΤΡΟ
Αpollo Theatre
www. shakespearewestend. com
«Richard III / Twelfth Night». Δύο έργα του Σαίξπηρ, ένας σκηνοθέτης, ένας πρωταγωνιστής. Ο «Ριχάρδος ο 3ος» και η «Δωδεκάτη Νύχτα», σε σκηνοθεσία του Τιμ Κάρολ, παρουσιάστηκαν με επιτυχία το καλοκαίρι στο «ημιυπαίθριο» Globe και τώρα μεταφέρθηκαν σε χειμερινό θέατρο του Γουέστ Εντ, όπου παίζονται σε ρεπερτόριο. Επικεφαλής και των δύο θιάσων (που αποτελούνται από άρρενες μόνο ηθοποιούς, όπως τον καιρό του Σαίξπηρ) είναι ο Μαρκ Ράιλανς: ο χαρισματικός ηθοποιός δίνει στη σκοτεινή, άγρια φυσιογνωμία του Ριχάρδου ζωηρές κωμικές αποχρώσεις, ενώ στη «Δωδεκάτη νύχτα» ερμηνεύει την Ολίβια, συνδυάζοντας ευφυέστατα την προσπάθεια της ηρωίδας για αυτοσυγκράτηση και το ξεχείλισμα του ερωτικού πόθου. Στο δεύτερο έργο συμμετέχει κι ένα άλλο μεγάλο αστέρι του βρετανικού θεάτρου και κινηματογράφου: ο Στίβεν Φράι ερμηνεύει τον Μαλβόλιο, κερδίζοντας υμνητικές κριτικές. Οι παραστάσεις θα συνεχιστούν έως τις 10 Φεβρουαρίου.
ΛΟΣ ΑΝΤΖΕΛΕΣ
ΕΚΘΕΣΗ
J. Paul Getty Museum
www. news. getty. edu
«Florence at the Dawn of the Renaissance: Painting and Illumination, 1300-1350». Στις αρχές του 14ου αιώνα, η καλλιτεχνική δημιουργικότητα γνώρισε μεγάλη άνθιση στη Φλωρεντία. Σε μια εποχή οικονομικής ανόδου, πολεοδομικής επέκτασης και πνευματικής καινοτομίας, η πληθωρική παραγωγή των εργαστηρίων ζωγραφικής και εικονογράφησης χειρογράφων ενίσχυσε τον πλούτο και τη φήμη της πόλης. Ηταν το ξύπνημα της Αναγέννησης. Μέσα σ’ αυτό το δυναμικό κλίμα, όπου αναδύθηκε και η εμβληματική λογοτεχνική φυσιογνωμία του Δάντη, καλλιτέχνες όπως ο Τζιότο ντι Μποντόνε έφεραν επαναστατικές αλλαγές στη ζωγραφική, σηματοδοτώντας τη μετάβαση από τα πρότυπα της βυζαντινής αγιογραφίας σε μια νέα, πιο νατουραλιστική προσέγγιση στην ανθρώπινη μορφή. Η έκθεση παρουσιάζει περίπου 90 έργα ζωγράφων και εικονογράφων, ανάμεσά τους ο Τζιότο, ο Μπερνάρντο Ντάντι, ο Ταντέο Γκάντι και ο Πατσίνο ντι Μποναγκουίντα. Στα εκθέματα περιλαμβάνονται μερικά από τα παλαιότερα εικονογραφημένα αντίγραφα της «Θείας Κωμωδίας» του Δάντη. Εως τις 10 Φεβρουαρίου.
ΠΑΡΙΣΙ
ΘΕΑΤΡΟ
Οdeon
www. theatre-odeon. fr
«Le retour». Το έργο του Χάρολντ Πίντερ «Ο γυρισμός» παρουσιάζεται σε μια νέα παραγωγή στο Παρίσι, σκηνοθετημένο από τον Λυκ Μποντί. Η παράσταση έχει κερδίσει υμνητικά σχόλια από τους κριτικούς, ανάμεσά τους και ο Βρετανός κριτικός θεάτρου Μάικλ Μπίλινγκτον, ο οποίος εκθειάζει τις ερμηνείες των ηθοποιών και σημειώνει ότι ο Λυκ Μποντί προσφέρει μια ριζοσπαστικά ανανεωμένη εκδοχή του έργου («είναι συναρπαστικό να βλέπεις τον «Γυρισμό» μέσα από μια τόσο φρέσκια ευρωπαϊκή ματιά», γράφει στον «Γκάρντιαν»). Η Εμανουέλ Σενιέ ερμηνεύει με δυναμισμό και ευαισθησία τον ρόλο της Ρουθ, της γυναίκας που αποφασίζει να εγκαταλείψει τον διανοούμενο σύζυγό της για να ζήσει κοντά στους αγροίκους συγγενείς του, ανθρώπους της εργατικής τάξης. Συμπρωταγωνιστεί ο Μπρούνο Γκαντς (τον είδαμε να ερμηνεύει τον Χίτλερ στην «Πτώση»), εξαιρετικός στον ρόλο του σκληροτράχηλου πατριάρχη Μαξ. Ο Ζερόμ Κιρσέρ ερμηνεύει τον Τέντι, τον άντρα της Ρουθ, ενώ ο Λουίς Γκαρέλ και ο Μίσα Λεσκό τους δύο αδελφούς του. Εως τις 23 Δεκεμβρίου.
ΡΩΜΗ
ΕΚΘΕΣΗ
Scuderie del Quirinale
www. scuderiequirinale. it
«Vermeer: Il secolo d’ oro dell’ arte olandese». Ο Βερμέερ (1631-75) ανήκει στους καλλιτέχνες που σφράγισαν την ιστορία της ζωγραφικής, αν και άφησε πίσω του μικρό αριθμό έργων. Απεικονίζοντας ως επί το πλείστον σκηνές από την καθημερινή ζωή σε εσωτερικούς χώρους, συνήθως με γυναίκες πρωταγωνίστριες, ο Ολλανδός ζωγράφος χρησιμοποίησε με εξαιρετική δεξιοτεχνία τα χρώματα για να αποδώσει το φως και δημιούργησε έργα που η θεματική τους απλότητα συνδυάζεται με μια διεισδυτική, επίμονη γοητεία. Η έκθεση παρουσιάζει οκτώ πίνακες του Βερμέερ (από τους 34 που είναι πιστοποιημένοι ως δικά του έργα), καθώς και 45 έργα άλλων καλλιτεχνών της Χρυσής Εποχής της ολλανδικής ζωγραφικής (ανάμεσά τους οι Γκαμπριέλ Μέτσου, Πίτερ ντε Χόουχ, Γκέραρντ τερ Μπορχ και Φρανς φαν Μίερις), οι οποίοι ακολούθησαν παρόμοιο δρόμο, δημιουργώντας έργα που χαρακτηρίζονται από καινοτόμες αφηγηματικές τεχνικές και ρεαλιστική απόδοση προσώπων και χώρων. Εως τις 20 Ιανουαρίου.
ΤΟΚΙΟ
ΕΚΘΕΣΗ
Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
www. mot-art-museum. jp
«Τέχνη και Μουσική: Αναζητώντας μια νέα συναισθησία». Η μουσική και οι εικαστικές τέχνες έχουν διατηρήσει στενή σχέση μεταξύ τους σε όλη τη διάρκεια της εξέλιξής τους. Η σύνδεση αυτή αναπτύχθηκε ιδιαίτερα κατά τον 20ό αιώνα, από καλλιτέχνες όπως ο Βασίλι Καντίνσκι, ο Πάουλ Κλέε και ο Τζον Κέιτζ. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, η εξέλιξη της ψηφιακής τεχνολογίας έδωσε πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες στο «πάντρεμα» εικαστικών τεχνών και μουσικής, καθώς οι εικόνες μπορούν να μετατραπούν σε ήχους και αντίστροφα, ενώ οι σημερινοί καλλιτέχνες έχουν τη δυνατότητα να χειριστούν εικονογραφικό και ηχητικό υλικό στο ίδιο κομπιούτερ και να παράγουν έργα όπου συγχωνεύονται τα οπτικά και τα ακουστικά ερεθίσματα, εξερευνώντας αυτό που περιγράφεται ως «νέα συναισθησία». Η έκθεση, τη διοργάνωση της οποίας ανέλαβε ο γνωστός Ιάπωνας συνθέτης Ρουίτσι Σακαμότο, κάνει μια μεγάλη αναδρομή στη σύνδεση τέχνης και μουσικής, παρουσιάζοντας έργα που προέκυψαν από την αλληλεπίδραση και τον συντονισμό των δύο αυτών μορφών έκφρασης και που χρονολογούνται από τις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι τη σημερινή εποχή. Εως τις 3 Φεβρουαρίου.
Ματίς: Αναζητώντας την «αληθινή ζωγραφική»
Ζωηρά, παλλόμενα χρώματα, αδρό σχέδιο που δίνει την εντύπωση του αυθόρμητου και του αβίαστου. Για τον Ανρί Ματίς (1869-1954), έναν από τους μεγάλους της μοντέρνας ζωγραφικής, «η ανάγκη να ζωγραφίζει ήταν σαν την ανάγκη της αναπνοής», όπως έγραψε ο κριτικός Κλέμεντ Γκρίνμπεργκ. Ωστόσο, πίσω από τη φαινομενική ανεμελιά του ύφους του κρυβόταν μια μεθοδική πάλη για τελειοποίηση. Σε όλη τη διάρκεια της καλλιτεχνικής του πορείας, αμφισβητούσε και επανεκτιμούσε το έργο του, χρησιμοποιώντας τελειωμένους πίνακες σαν εργαλεία κι επαναλαμβάνοντας συνθέσεις με στόχο να προχωρήσει «βαθύτερα στην αληθινή ζωγραφική». Η έκθεση «Ματίς: Αναζητώντας την αληθινή ζωγραφική», στο Metropolitan Museum της Νέας Υόρκης, εστιάζει σε αυτή τη λιγότερο γνωστή πλευρά της δουλειάς του, παρουσιάζοντας περίπου 50 πίνακες, που δείχνουν ότι η διαδικασία της δημιουργίας ήταν γι’ αυτόν εξίσου σημαντική με το ολοκληρωμένο έργο.