Απαρατήρητη, η Κατερίνα Πολέμη δεν μπορεί να περάσει. Δεν είναι τόσο η ομορφιά και τα νιάτα της, τα χρώματα που φοράει, όσο αυτό το χαμόγελο που φτάνει ώς τα μάτια της. Μιλάει με πάθος, μεταφέροντας την ένταση στα χέρια της, που νομίζεις ότι δίνουν μια μικρή συναυλία. Πριν ακόμη ξανοιχτεί στις δημοσιογραφικές ερωτήσεις, καταλαβαίνεις ότι αυτό το κορίτσι κουβαλάει δύο κόσμους: Την Ελλάδα δεμένη με την πληθωρική παράδοση της Βραζιλίας. «Οι γονείς πέτυχαν τον συνδυασμό», αστειεύεται.
Για πρώτη φορά ακούσαμε τις γεμάτες ατμόσφαιρα μουσικές της το 2011, στο άλμπουμ «Spread the Music, not the Name», που διακινεί μέσω του Αmazon. Και έπειτα στην «Ευρυδίκη», που σκηνοθέτησε ο Δημήτρης Τάρλοου στο «Πορεία» (πρόσφατα απέσπασε το φετινό βραβείο του «Αθηνοράματος»). Τώρα συνέθεσε μουσική για τη «Μικρά Αγγλία», τη νέα ταινία του Παντελή Βούλγαρη από το ομώνυμο βιβλίο της Ιωάννας Καρυστιάνη.
Ειλικρινής, αφοπλιστική, η καλοσπουδαγμένη Κατερίνα προσπερνάει με μαεστρία την επισήμανση ότι προέρχεται από εύπορη οικογένεια: «Ναι, ο μπαμπάς είναι εφοπλιστής», λέει απλά. Με την ίδια απλότητα μιλάει για τα κρατήματα στη ζωή της, «σαν ένα κόκαλο ψαριού που, όσο και αν το σπρώχνεις με μια μπουκιά ψωμιού, δεν κατεβαίνει». Περιγράφει το άγχος της και δέχεται ότι πολλά δεν τα γνωρίζει. «Ομολογώ ότι δεν ήξερα ποιος ήταν ο Παντελής Βούλγαρης ούτε η κυρία Καρυστιάνη. Είχα έρθει από την Αμερική, έλειπα από τα 17 μου χρόνια για σπουδές και, παρορμητική καθώς είμαι, όταν μου είπαν ότι στην ταβέρνα ήταν δύο σπουδαίοι του καλλιτεχνικού χώρου, θέλησα να τους γνωρίσω». Η πρόταση να γράψει τη μουσική της ταινίας ήρθε ένα χρόνο αργότερα.
Με έναν μπάλο
Μιλάει για την ασφάλεια που ένιωθε μαζί τους και τα κρύα βράδια του Φεβρουαρίου που έζησε με τη συγγραφέα στην Ανδρο. «Ενώ ακόμη γραφόταν το σενάριο, μου διάβαζε αποσπάσματα και ενθουσιαζόμουν. Ακόμη περισσότερο γιατί υπήρχαν σε αυτά μουσικές σκηνές. Ηξερε πού έπρεπε να ακουστεί ένα ταγκό ή ένα βαλς. Υπήρχε ένα πιάνο στο σπίτι στην Ανδρο, κι όσο η κυρία Καρυστιάνη μαγείρευε, εγώ σκάρωνα κομμάτια. Οταν, βέβαια, μου είπε ότι ήθελε έναν μπάλο, ταράχτηκα. Μπορεί να τον χόρευα στα πανηγύρια του Δεκαπενταύγουστου, αλλά πού να φανταζόμουν ότι αυτός ήταν ο μπάλος!».
Τα θυμάται, γελάει, ύστερα σοβαρεύει: «Ο Δημήτρης Τάρλοου μου έκανε το πρώτο μου επαγγελματικό δώρο με την “Ευρυδίκη”, ο Παντελής Βούλγαρης το δεύτερο με τη “Μικρά Αγγλία” και οι γονείς μου το πιο ουσιαστικό: με άφησαν να ακολουθήσω το όνειρό μου».
Τώρα η 25χρονη Ελληνοβραζιλιάνα έβαλε πλώρη για τον «Τρωικό Πόλεμο», που θα παρουσιάσει –σε κείμενο του Στρατή Πασχάλη– η Σοφία Σπυράτου στο Παλλάς. Παράλληλα, γράφει μουσικές για τη μικρού μήκους ταινία της Ζωής Σγούρου, το «Blasted» της Σάρα Κέιν που ετοιμάζει στο «Πορεία» ο Δημήτρης Τάρλοου, ενώ το ανέβασμα της «Μεγάλης χίμαιρας» του Μ. Καραγάτση, που είναι το μεγάλο του στοίχημα, είναι πρόκληση και για εκείνη. Σχεδιάζει όμως και δικές της εμφανίσεις.
Η υπόθεση σηκώνει τσιγάρο – βασικό στοιχείο της τσάντας της, μαζί με μια μικρή σοκολάτα. Γελάει σαν να έκανε ζαβολιά. «Γεννήθηκα στο Λονδίνο, από μαμά Βραζιλιάνα, που είναι η καλλιτεχνική φύση της οικογένειάς μας (σχεδιάζει ρούχα, λατρεύει τη διακόσμηση, αγαπά τη μόδα), και μπαμπά Ελληνα με καταγωγή από την Ανδρο, που λατρεύει τη ναυτιλία. Τα ταξίδια κυλούν στο αίμα μου. Στην Αγγλία έζησα έως τα 10, πήγα σε ελληνικό σχολείο, έπειτα συνέχισα εδώ. Απότομη αλλαγή, δυσκολεύτηκα να προσαρμοστώ, ήμουν βλέπεις διαφορετική. Αυθόρμητη, ένιωθα κόμπλεξ, κάπως αγοροκόριτσο με λατρεία στο μπάσκετ. Οταν το όνειρο της μπασκετμπολίστριας έσβησε, άρχισα να διακρίνω καλύτερα πόσο παθιαζόμουν με τους ήχους».
«Εχω το άγχος ότι χάνω τον μπούσουλα»
Πιάνο σπούδαζε από τεσσάρων ετών, ενώ η κιθάρα ήταν στο DNA της. «Στη Βραζιλία όλοι παίζουν κιθάρα κι εδώ όλοι τραγουδούν». Από την οικογένειά της είχε μάθει τον Χατζιδάκι, τον Αττίκ, την Αρλέτα, αλλά και κάποια ρεμπέτικα. Ετσι εξηγεί τη διασκευή σε κιθάρα του «Μινόρε της αυγής». «Στη Βραζιλία άκουγα τη λαϊκή τους μουσική, τα παραδοσιακά και τα εκκλησιαστικά. Εκεί οι δικοί μου είναι πρεσβυτεριανοί. Η μουσική τους ταιριάζει με τα γκόσπελ. Υστερα μπήκε η μπόσα νόβα στη ζωή μου και η αρμονία της τζαζ. Στην εφηβεία δεν ήξερα ποια είναι η Βίσση, όσο για το ροκ δεν το αγαπώ ιδιαίτερα. Λάτρευα όμως τα μπλουζ του Ερικ Κλάπτον, τον Καετάνο Βελόζο, αργότερα τον Θελόνιους Μονκ, τον Τζέιμς Μπράουν, την Αμπι Λίνκολν. Η παραδοσιακή μουσική έχει μια δύναμη που με παθιάζει. Τη νιώθω σαν το χώμα που πατάω, μουσική της γης».
Αμερική των αντιφάσεων
Οι γονείς της είχαν ανοιχτή την πόρτα για τα ναυτιλιακά, «αλλά δεν κοίταξα ποτέ προς τα κει». Προτίμησε το φημισμένο κολέγιο Μπέρκλεϊ στις ΗΠΑ, όπου έζησε πέντε χρόνια. «Η Αμερική ήταν γεμάτη αντιφάσεις. Γνώρισα την έπαρση κάποιων που ένιωθαν ανωτερότητα σε σχέση με άλλους λαούς, αλλά πάνω απ’ όλα έμαθα την καλλιτεχνική ελευθερία». Ακόμη παθιάζεται σαν μιλάει για τη Ριάνα, που, όταν ήρθε η στιγμή να αυτοσχεδιάσει σε συναυλία του Μπόμπι Μακ Φέριν, μιμούνταν την κότα. «Τι μουσικότητα! Ηταν το μεγαλύτερο μάθημα».
Τα τραγούδια της Κατερίνας Πολέμη φλερτάρουν με πολλά μουσικά είδη. Προτιμά πάντως την gypsy jazz. Δεν κατανοεί τους διαχωρισμούς, αγαπά την πολυπολιτισμικότητα, το ύφος των Queen και την ιδιόμορφη μοντέρνα όπερα, ενώ τρελαίνεται με τα μπλουζ, τα ρεμπέτικα, τη world music. Κάπου ανάμεσα σου μιλάει για την Πρωτοψάλτη και τη ζακυνθινή παράδοση.
Της αρέσει το κέντρο της Αθήνας, η Πλάκα, η θάλασσα, γι’ αυτό, λέει, επέστρεψε. Ονειρεύεται «ανοιχτούς κόσμους, με χιούμορ, πνευματικότητα και όχι θρησκευτικότητα, με καλλιτεχνική ελευθερία». Από τις δύο ηρωίδες της Καρυστιάνη ταυτίζεται με την αυθόρμητη Μόσχα. «Εχω κι εγώ κρατήματα. Με παιδεύει το άγχος, ότι χάνω συχνά τον μπούσουλα. Είναι τα 25 χρόνια μου…» κλείνει τη συζήτηση ανέμελα. Υστερα μοιραζόμαστε τη σοκολάτα της.