Ηταν πριν από λίγα χρόνια, όταν ο συλλέκτης Γιάννης Λάμπρου, τυχαία σχεδόν, ανακάλυψε έναν αρχιτεκτονικό θησαυρό: το πλήρες αρχείο μιας από τις μεγαλύτερες κατασκευαστικές εταιρείες του Μεσοπολέμου, της «Εργοληπτικής Α.Ε.».
Με τεχνικό διευθυντή τον πολιτικό μηχανικό Ανδρέα Δρακόπουλο, η εταιρεία είχε αναλάβει μεταξύ άλλων την επέκταση του ξενοδοχείου «Μεγάλη Βρεταννία», το κτίριο Γκίνη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, την πολυκατοικία «Παπαλεονάρδου» στην Πατησίων (όπου έζησε η Μαρία Κάλλας), ενώ συνεργαζόταν με αρχιτέκτονες όπως οι Αναστάσιος Μεταξάς, Αλέξανδρος Νικολούδης, Σωτήρης Μαγιάσης κ.ά. Το αρχείο της ανατέθηκε προς μελέτη και τεκμηρίωση στη «θεραπαινίδα» της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Monumenta, που το 2018 εξέδωσε το βιβλίο του Γιάννη Λάμπρου «Ο πολιτικός μηχανικός Ανδρέας Κ. Δρακόπουλος» και το οποίο υποστηρίχτηκε σε ιδιωτική βάση από τον εγγονό του τεχνικού διευθυντή της «Εργοληπτικής» και πρόεδρο του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, Ανδρέα Δρακόπουλο.
Και ίσως τα παραπάνω θα αφορούσαν τους εμπλεκομένους, τους ειδικούς και τους ενδιαφερομένους, μέχρι που προχθές η συντονίστρια της Monumenta Ειρήνη Γρατσία και ο γενικός διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος Φίλιππος Τσιμπόγλου υπέγραψαν ένα μνημόνιο συνεργασίας με αντικείμενο την καταγραφή, συντήρηση και ψηφιοποίηση του αρχείου της «Εργοληπτικής», που θα υλοποιηθεί με δωρεά του Ιδρύματος Νιάρχος.
Αρχιτεκτονικά σχέδια, τοπογραφικά, φωτογραφίες, επιστολές, διοικητικά έγγραφα και διαφημιστικά έντυπα, 10.000 συνολικά τεκμήρια από το 1920 έως το 1956 θα περιέλθουν μετά την ολοκλήρωση του έργου στην Εθνική Βιβλιοθήκη, με στόχο να αξιοποιηθούν σε εκπαιδευτικά προγράμματα μαθητών και ενηλίκων, να ενταχθούν σε εκθέσεις, να συνδεθούν με την τοπική κοινωνία, να γίνει ψηφιακά προσβάσιμα από όλους.
«Εχουμε λεπτομέρειες από όλη τη διαδικασία κατασκευής εκείνων των κτιρίων, από τη στιγμή που πέφτουν τα μπετά μέχρι τα εξωτερικά επιχρίσματα»», λέει η Ειρήνη Γρατσία για την αξία του αρχείου. «Φαίνεται επίσης πως το μπετόν αρμέ, που κυριάρχησε στην Αθήνα τη δεκαετία του ’30, υπήρχε ήδη από το ’20 και το ’10. Μαθαίνουμε ακόμη για έργα στη Θεσσαλονίκη, στον Βόλο, για την κατασκευή του δρόμου από τη Χώρα της Νάξου στο Χαλκί και τα εργατικά ατυχήματα στη διάρκειά της. Από όπου και να το πιάσεις, είναι εντυπωσιακό υλικό».