Θυμάμαι να διηγείται ο θείος πως ξαφνικά περπατώντας στο Παρίσι θυμήθηκε τον σκοτωμένο πατέρα του στον Εμφύλιο και άρχισε να κλαίει. Ο θείος μου έχει πεθάνει και εγώ θυμάμαι όταν εκείνος θυμήθηκε τον σκοτωμένο πατέρα του και έκλαψε σε ένα δρόμο στο Παρίσι.
Διηγήθηκα το περιστατικό σε έναν εξάδελφό μου που και αυτός έχει πεθάνει, που το ήξερε και μάλιστα το είχε θυμίσει στον θείο μας το περιστατικό πολλά χρόνια μετά και εκείνος θυμήθηκε την ξαφνική του συγκίνηση ενώ δεν είχε κλάψει όταν έμαθε στην Αθήνα το ’47 ότι ο πατέρας του είχε σκοτωθεί στη Νότια Πελοπόννησο σε ένα μέρος που δεν μπορούσε να επισκεφθεί λόγω της τρομοκρατίας και έτσι ούτε ήξερε πού τον θάψανε.
Θυμήθηκα και τη συγκίνηση του εξαδέλφου μου που είχε γνωρίσει τον πατέρα του θείου μας μικρό παιδί και διηγόταν περιστατικά και ήταν ο τελευταίος που έχει απομείνει στην οικογένεια που μπορούσε να διηγείται συγκινημένος περιστατικά με τον πατέρα του θείου μας. Πρόλαβε πριν πεθάνει και έγραψε όσα θυμόταν από τον πατέρα του θείου μας που είχε γεννηθεί το 1864 και του διηγόταν όσα θυμόταν από τους οπλαρχηγούς του ’21 γέρους πια που τον έπαιζαν παιδάκι στα γόνατά τους, αλλά δεν είχε προλάβει να τα καταγράψει και τα διηγιόταν όλ’ αυτά στη γυναίκα του και στους γιους του μεταξύ και αυτών στον θείο που τον θυμήθηκε σε ένα δρόμο στο Παρίσι ξαφνικά και άρχισε να κλαίει, τώρα και αυτός όπως και τα αδέλφια του πεθαμένος.
Τα είχε ακούσει όλ’ αυτά και ο εξάδελφός μου που είχε γνωρίσει τον πατέρα του θείου μας μικρό παιδί και διηγόταν με τη σειρά του περιστατικά που θυμόταν και συγκινήθηκε πάλι όταν του είπα για τον θείο μας στο Παρίσι που έκλαψε για τον πατέρα του και του το θύμισε και έγραψε και τις δικές του αναμνήσεις αλλά όσες θυμόταν γιατί συχνά μου έλεγε ότι δεν θυμόταν πολλά, όμως όσα θυμόταν έπρεπε να τα καταγράψει, αλλά εν τω μεταξύ θα μπορούσε να θυμηθεί και περισσότερα γράφοντας ή και στον ύπνο του ακόμα. Οπότε αυτά που κατέγραψε δεν ήσαν όλα αλλά θα μπορούσε να θυμηθεί και άλλα όμως πέθανε και έμειναν όσα περιστατικά κατέγραψε τότε που γνώρισε τον πατέρα του θείου μας μικρό παιδί.
Τα είχε διηγηθεί εκτός από εμένα και στον γιο του αλλά προτιμούσε να τα καταγράψει κιόλας μήπως δεν τα θυμηθούμε όλα αυτά τα περιστατικά με τον πατέρα του θείου μας. Ο γιος του όμως αρρώστησε και δεν θυμόταν πολλά από όσα του είχε διηγηθεί ο πατέρας του που πρόσθετε ότι θα μπορούσε να θυμηθεί και άλλα περιστατικά γράφοντας ή στον ύπνο του ακόμα.
Εγώ πήρα τις σημειώσεις του εξαδέλφου και θυμόμουν και τις διηγήσεις του με τα περιστατικά από τον πατέρα του θείου αλλά έχω χάσει τα χαρτιά σε μια μετακόμιση. Ωστόσο θυμάμαι τις διηγήσεις του εξαδέλφου ο οποίος να πω εδώ ότι δεν κατέγραψε το περιστατικό με τον θείο μας που θυμήθηκε τον πατέρα του ξαφνικά σε ένα δρόμο στο Παρίσι και έκλαψε. Το είχα διηγηθεί στον γιο του εξαδέλφου που, όμως, είναι τώρα άρρωστος και δεν θυμάται.
Θα τα καταγράψω όλα αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι θυμάμαι με ακρίβεια όσα περιστατικά μου είχε διηγηθεί ο εξάδελφος και είχε καταγράψει.
Τα έχω διηγηθεί και εγώ με τη σειρά μου στους δικούς μου και ό,τι θυμάμαι το έχω καταγράψει. Αλλά μου λείπουν εικόνες από αυτές που θα μπορούσε να θυμηθεί ο εξάδελφός μου από τον πατέρα του θείου μας όταν κατέγραφε τα περιστατικά ή στον ύπνο του ακόμα. Μάλλον ζητάω πολλά γιατί και αυτά που έχω διηγηθεί στους δικούς μου και όσα έχω καταγράψει μπορεί να μη διασωθούν γιατί και οι δικοί μου θα πεθάνουν μετά από εμένα και όσα έχω καταγράψει από τα περιστατικά του εξαδέλφου και για τον θείο μας που έκλαψε στο Παρίσι πιθανόν να περάσουν στα αζήτητα και οπωσδήποτε δεν θα είναι τόσο πιστά όσο αυτά που μου διηγήθηκε ο εξάδελφος.
Αλλά έστω και έτσι… Αν και όσα μου διηγήθηκαν ο θείος και ο εξάδελφος δεν θα συγκινήσουν κανέναν που θα διαβάσει ίσως και θα ακούσει από κάποιους απογόνους μου για έναν που έκλαψε σε δρόμο στο Παρίσι όταν θυμήθηκε τον σκοτωμένο πατέρα του στον Εμφύλιο και για περιστατικά κάποιου εξαδέλφου με τον πατέρα του θείου του που είχε γεννηθεί το 1864 και τον έπαιζαν στα γόνατά τους γέροι πια οπλαρχηγοί του ’21…
* Ο κ. Τάσος Γουδέλης είναι πεζογράφος, συνεκδότης του λογοτεχνικού περιοδικού «Το Δέντρο».