Το απόγευμα της Δευτέρας, ο Μιχάλης Δουλγερίδης απολάμβανε μια συζήτηση με φίλους σε γνωστό ζαχαροπλαστείο της Αθήνας, την οποία διέκοψε μια κλήση στο κινητό του τηλέφωνο. Ο τέως προϊστάμενος της Διεύθυνσης Συντήρησης και Αποκατάστασης Εργων Τέχνης της Εθνικής Πινακοθήκης είχε συνεργαστεί στο παρελθόν με τις αστυνομικές αρχές σε διάφορες υποθέσεις για να ελέγξει τη γνησιότητα έργων τέχνης, και η φωνή της αξιωματικού στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής τού ήταν γνώριμη.
Μέσα στα επόμενα δέκα λεπτά ένα αυτοκίνητο της αστυνομίας χωρίς διακριτικά παρέλαβε τον κ. Δουλγερίδη, χωρίς ο ίδιος να γνωρίζει ακόμη τον λόγο αυτής της ξαφνικής και επείγουσας πρόσκλησης. «Μπαίνω στο γραφείο της αξιωματικού, όπου υπήρχαν και άλλοι αστυνομικοί, και αφού χαιρετηθήκαμε, βλέπω πάνω σε ένα τραπεζάκι ένα χαρτόνι. Σηκώνουν το χαρτόνι, βλέπω τους δύο πίνακες και μένω άναυδος. Πάγωσα. Δεν πίστευα ότι θα ξαναέβλεπα αυτούς τους δύο πίνακες. Αυθόρμητα έκανα τον σταυρό μου», λέει στην «Κ» ο κ. Δουλγερίδης.
Ο έμπειρος ειδικός ήταν ο πρώτος μετά τους αστυνομικούς που είδε τους πίνακες το βράδυ της Δευτέρας για να ελέγξει τη γνησιότητά τους. Στο διάστημα των 38 ετών που υπηρέτησε στην Πινακοθήκη, ο κ. Δουλγερίδης «ζούσε» με τους δύο πίνακες. «Ηταν σαν παιδιά μου. Τα άγγιζα, τα συντηρούσα, τα φρόντιζα και όταν τα βρίσκεις είναι το κάτι άλλο», τονίζει. Μετά το πρώτο σοκ και αφού κάθισε για να ξεπεράσει τη συγκίνησή του, ο κ. Δουλγερίδης εξέτασε τους πίνακες. Με την πρώτη ματιά ήταν βέβαιος ότι μπροστά του είχε τα αυθεντικά έργα, αλλά μετά προχώρησε και σε πιο λεπτομερή εξέταση ξεκινώντας από τις διαστάσεις τους. «Φοβόμουν μήπως είχαν αλλοιώσει τις διαστάσεις τους, για να τα πουλήσουν πιο εύκολα, όμως ήταν ακέραια και τα δύο», σημειώνει και μετά έψαξε για τις σφραγίδες των έργων. «Ηταν εκεί η σφραγίδα της Πινακοθήκης και η στρογγυλή σφραγίδα που είχε μπει όταν το έργο δόθηκε από το ελληνικό Δημόσιο στο υπουργείο Πολιτισμού. Υπήρχε επίσης η σφραγίδα που βάζαμε στα εργαστήρια όταν συντηρούσαμε ένα έργο. Είδα τις υπογραφές και όλα τα αρχειακά στοιχεία της Πινακοθήκης, που δεν μπορούν να αλλάξουν», μας λέει και επισημαίνει ότι «το χρώμα τους δεν είχε αλλοιωθεί».
Το «ατύχημα»
Τα έργα, συνεχίζει ο κ. Δουλγερίδης, είναι σε καλή κατάσταση, δεν υπέστησαν κάποιον βανδαλισμό ή κακοποίηση, αλλά είναι βέβαιος ότι για κάποιο χρονικό διάστημα μετά την κλοπή βρέθηκαν σε περιβάλλον με υγρασία. «Ο Μοντριάν έχει ορισμένες λευκές θαμπάδες, δηλαδή έχει εγκλωβιστεί στο χρώμα υγρασία, αλλά είναι θεραπεύσιμες», υπογραμμίζει. Ο πίνακας ωστόσο μάλλον είχε και ένα «ατύχημα». «Πρέπει να έπεσε από κάποιον και πετάχτηκε ένα κομμάτι χρώμα από τις δύο κάτω γωνίες. Το ξύλο στη γωνία πιέστηκε και πετάχτηκε το χρώμα», μας λέει. Ο πίνακας του Πικάσο «από πλευράς χρωστικών ουσιών και ζωγραφικής επιφάνειας δεν έχει καμία αλλοίωση».
Ο τέως διευθυντής συντήρησης της Πινακοθήκης μας εξηγεί ότι η αλλαγή των διαστάσεων των κλεμμένων έργων τέχνης είναι συνήθης πρακτική των κυκλωμάτων για να παραπλανήσουν τις Αρχές και να πουλήσουν τα έργα. Το γεγονός ότι οι πίνακες είναι ακέραιοι δείχνει για τον ίδιο δύο πράγματα: «Είτε ο δράστης σεβάστηκε τα έργα ή δεν ήξερε ότι συνήθως αλλοιώνονται. Τα έργα σώθηκαν είτε από υπερβολική αγάπη ή από άγνοια».
Ο Μιχάλης Δουλγερίδης μέσα σε λιγότερο από δύο ώρες επιβεβαίωσε τη γνησιότητα των έργων στις Αρχές και θεωρεί ότι τα έργα μπορούν γρήγορα να παρουσιαστούν στο κοινό έπειτα από έναν καθαρισμό και μια τυπική συντήρηση.
«Ο Μονκλάβο πουλήθηκε»
Ωστόσο, ο έμπειρος ειδικός των έργων τέχνης δεν πιστεύει τους ισχυρισμούς του 49χρονου κατηγορουμένου σχετικά με την καταστροφή του έργου του Μονκλάβο. «Αυτό πουλήθηκε», λέει κατηγορηματικά και εκτιμά πως η μικρότερη τιμή του, σε σχέση με τους Πικάσο και Μοντριάν, την αξία των οποίων υπολογίζει σε μερικά εκατομμύρια ευρώ, θα ήταν ελκυστική για κάποιον συλλέκτη. Οι δύο πίνακες αναμένεται να παραδοθούν σήμερα στην Εθνική Πινακοθήκη.