Η πρώτη επαφή του Αντώνη Φωνιαδάκη με τον χορό έγινε μέσω της παραδοσιακής κρητικής μουσικής και των χορών εκεί όπου γεννήθηκε και έζησε μέχρι τα 18 του χρόνια, στην Ιεράπετρα. «Ημουν ένα παιδί γεμάτο παλμό και ενέργεια, που μεγάλωνε στο νησί, μακριά από το κέντρο και τα ερεθίσματα της μεγάλης πόλης» θυμάται. «Η μοναξιά που ένιωθα, η αίσθηση της απομόνωσης έβρισκε διέξοδο στον χορό. Η κίνηση μού αποσπούσε την προσοχή από βαριές και σκοτεινές σκέψεις, ήταν για μένα ένα δώρο».
Η συνομιλία μας γίνεται με αφορμή την πρεμιέρα του έργου «alema Revisited» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (16 και 17/10), μια νέα παραγωγή σύγχρονου χορού σε δική του χορογραφία, που αποτελεί προσωπικό σχόλιο επάνω στη χορευτική παράδοση του τόπου του, με επίκεντρο τον πεντοζάλη. «Με ενδιαφέρουν η δύναμη, η ταχύτητα και η ένταση αυτού του χορού» εξηγεί. «Είναι μερικές φορές στα πανηγύρια που ο μουσικός έχει κέφι και θέλει να κρατήσει κοντά του τους χορευτές. Συμβαίνει, λοιπόν, να χορεύουμε ασταμάτητα πεντοζάλη επί δεκαπέντε λεπτά. Σιγά σιγά, από την κούραση χάνουμε λίγο τα λογικά μας και κινούμαστε ενστικτωδώς. Ετσι, ο χορός γίνεται σχεδόν μυστικιστικός. Αυτή την αίσθηση θέλησα να μεταφέρω στο συγκεκριμένο έργο. Η παράσταση ξεκινάει με ηρεμία και κλιμακώνεται σταδιακά οδηγώντας τους χορευτές αλλά και τους μουσικούς που βρίσκονται επί σκηνής στην εξερεύνηση των ορίων τους. Η ηρεμία δίνει τη θέση της στην ταχύτητα, ο ρυθμός αυξάνεται και φθάνει για όλους η στιγμή της μέθεξης».
Το «Salema Revisited», ένα προσωπικό σχόλιο πάνω στον πεντοζάλη, κάνει πρεμιέρα αύριο στο Μέγαρο Μουσικής.
Στα 50 χρόνια του πλέον, ο χορευτής παραδοσιακών χορών που άφησε το νησί του αποτολμώντας σπουδές σύγχρονου χορού στο εξωτερικό, «σε μια πολύ μοναχική προσπάθεια» όπως λέει, έχει επιτύχει μια διεθνή καριέρα. Ζει μόνιμα στο Παρίσι, δεν χορεύει ο ίδιος, αλλά ταξιδεύει με τις χορογραφίες του. Ωστόσο, κάθε επιστροφή στην Ελλάδα είναι «συναισθηματική και έντονη» ομολογεί. Το ίδιο συμβαίνει και τώρα, σε μια στιγμή της καλλιτεχνικής πορείας του που είναι έτοιμος να ξαναδεί τα πρώτα του βιώματα από τον χορό και να τα συνδέσει με την εξέλιξή του. «Η χορογραφική δουλειά μου διαθέτει το στοιχείο της εγρήγορσης» λέει. «Δεν επιδιώκω μια αδιάκοπη ενεργειακή έκρηξη, αλλά η ένταση αποτελεί σήμα κατατεθέν των χορογραφιών μου. Αναρωτιέμαι, λοιπόν, αν αυτό έχει τις ρίζες του στην κρητική μου παράδοση: μια ασυνείδητη υπενθύμιση της έξαψης που με κυρίευε όταν, παιδί, χόρευα κρητικούς παραδοσιακούς χορούς».
Εχοντας στο παρελθόν παρακολουθήσει πρόβες του –την περίοδο που υπήρξε διευθυντής του Μπαλέτου της ΕΛΣ– γνωρίζουμε τον άμεσο τρόπο δουλειάς του με τους χορευτές: «Χορογραφώ χορεύοντας» συνοψίζει. «Συλλαμβάνω την κίνηση, τη μεταδίδω και τη μεταφέρω στους ερμηνευτές. Εχω πολλά εργαλεία δουλειάς, αλλά όσο το κορμί μου το επιτρέπει, νιώθω την ανάγκη της σωματικότητας. Ο χορός έχει κάτι μαγικό: παρά την καταπόνηση και τους τραυματισμούς, κρατάει το πνεύμα ενεργό και σε διαρκή ανανέωση»
Στο «Salema Revisited»συμμετέχουν δέκα χορευτές και πέντε μουσικοί, μεταξύ των οποίων ο Πάρις Περυσινάκης, ο οποίος έγραψε την πρωτότυπη μουσική της παράστασης.
