Ασφαλώς και δεν υπάρχει ανάγνωσμα της βίας. Αλλά θα ήταν ένας τρόπος να εγγράψουμε εκεί, στη γραφή, κάτι που δεν μπορεί να εγγραφεί, να συμπεριλάβουμε τη βία εκεί ακριβώς όπου δεν συμπεριλαμβάνεται, δηλαδή στην αναγνωσιμότητα του λόγου. Ενώ η βία είναι εκείνο που περισσεύει, εκείνο που μένει πάντα εκτός λόγου. Επειδή ο λόγος δεν μπορεί και δεν γίνεται να συμπεριλάβει το άπαν, το σύνολο, αφού η λειτουργία του είναι πάντοτε επιμεριστική. Δρα στο σημείο όπου εκείνο το οποίο εκφράζεται με τη βία σπάει και ο ολοκληρωτισμός της θραύεται, δυνητικά τουλάχιστον, εις τα εξ ων συνετέθη.
Γιατί εκεί όπου αναδύεται η βία παραμονεύει ο ολοκληρωτισμός, και αυτό τη διακρίνει από κάθε μορφή επιθετικότητας. Η δεύτερη έχει συνήθως λόγο και αιτία· όταν εκτρέπεται σε βία μεταπίπτει στο ά-λογο, σε εκείνο που ενίοτε δεν θέλει, και δεν γίνεται ποτέ, να αποτελέσει μέρος του λόγου.
Η βία, όποια μορφή και να πάρει, αφορά μια σύγκρουση η οποία επιθυμεί και ζητάει να καταλύσει τον άλλον: να του αφαιρέσει κάθε υπόσταση υποκειμενικότητας, να τον καταρρίψει από κάθε συστατική θέση άλλου. Αποτελεί μια έσχατη απόπειρα να σταθεί ο εκφραστής της στα ερείπια αυτού του άλλου και με αυτά ως βάση να πάρει μορφή. Οι τρεις βασικές απαγορεύσεις της αιμομιξίας, του φόνου και του κανιβαλισμού που συστήνουν το κοινωνικό, είναι απαγορεύσεις μιας βίας που αποσκοπεί στην κατάργηση του άλλου της σεξουαλικότητας και της γενεαλογίας, του άλλου της ζωής και του άλλου της μορφής. Οι απαγορεύσεις αυτές συστήνουν ως αρχές τις βάσεις και τα βασικά της ετερότητας.
Oποια μορφή και να πάρει, αφορά μια σύγκρουση η οποία επιθυμεί και ζητάει να καταλύσει τον άλλον: να του αφαιρέσει κάθε υπόσταση υποκειμενικότητας.
Γι’ αυτό, όταν παραβιάζονται μέσω της βίας τα όρια που αυτές οι απαγορεύσεις θέτουν, συμβαίνουν κοινωνικοί μικροί και μεγάλοι σεισμοί. Κάθε φορά που παραβιάζεται είτε ο άλλος ως υποκείμενο είτε πολλοί άλλοι μαζί. Με τη σεξουαλική βία και τον βιασμό, την έμφυλη και την άφυλη βία, με την κακοποίηση και την όποια κατάχρηση του άλλου, με τον φόνο, με τη βία του κράτους και τη βία των εμπρηστών, με τη βία όσων κρύβουν τα πρόσωπά τους με κουκούλες σε κάθε ιστορική περίοδο προοικονομώντας έτσι συνάμα την έκλειψη της υποκειμενικότητας του θύτη, με τη βία των πολέμων επίσης, όσο κι αν αυτή προσπαθεί να οργανωθεί μέσα σε λόγους και αιτίες και να μεταπλαστεί σε επιθετικότητα. Η βία θα είναι πάντα το αρχαϊκό μέρος της ψυχής που ζητάει το μερίδιό του στο εκάστοτε παρόν.
Η βαρβαρότητα που θα απαιτεί και θα κερδίζει το μερίδιό της από τον πολιτισμό, όταν ο ίδιος ο πολιτισμός δεν συστήνει έναν παράδρομο για τη βία τελειοποιώντας τις μεθόδους της ώστε να εκπέσει και να εκβάλει πάλι στη βαρβαρότητα. Γιατί υπάρχει και η βία του πολιτισμού, με την κρούστα και τα μέσα των επιτευγμάτων του, όπως και η πρωτόγονη βία. Από το νταηλίκι με την απειλή βίας (που έχει χάσει το βιωματικό του βάθος, καθώς μετονομάστηκε νεοελληνιστί σε bullying) μέχρι τον βίαιο λόγο που καταφέρνει την εισαγωγή της βίας εκεί όπου κανονικά εκείνη δεν χωράει. Αλλά τουλάχιστον ο βίαιος λόγος προειδοποιεί, όσους μπορούν να ακούσουν, ότι βρισκόμαστε μια ανάσα δρόμο από το ξέσπασμα της πράξης της φυσικής βίας. Γιατί συνήθως η απειλή που εκτοξεύεται δεν γίνεται πράξη, μολονότι μερικές φορές μπορεί να πραγματοποιηθεί και να επιτελέσει το βίαιο έργο της, που δεν είναι άλλο από την καταστροφή.
Η βία είναι σταθερή σύντροφος της ανθρωπιάς μας. Είναι η αντίστιξή της, η δυνατότητά μας να σκοτώσουμε αντί να γεννήσουμε, να αφανίσουμε αντί να δημιουργήσουμε. Το ζήτημα είναι προς τα πού θα στραφεί το ζωτικό δυναμικό του καθενός: προς τον θάνατο ή προς τη ζωή; Αμείλικτο και σταθερό το ερώτημα συναγελάζεται κάθε γενιά. Μίσος ή αγάπη, ή αγάπη και μίσος; Η προσπάθεια ενίοτε για την καθαρότητα του ενός έναντι του άλλου οδηγεί στο αντίθετό του. Κι ενώ η ανθρώπινη ψυχή στην κυριολεξία είναι ένα μεικτό κέντημα από αυτά τα αντίθετα, η μη αποδοχή και η συνύπαρξή τους οδηγεί συχνά στη ρήξη του ίδιου του ιστού, του κεντήματος που υφαίνει μέχρι κάποια στιγμή με τη ζωή του ο καθένας. Και βεβαίως της τυφλότητάς του ως προς τον ίδιο τον καμβά αλλά και ως προς τους διαφορετικούς σχεδιασμούς και τα σχέδια πάνω σ’ αυτόν.
Η βία σκίζει και ξεσκίζει τον καμβά, εχθρεύεται όχι μόνο το σχέδιο που με κόπο και πόνο σχηματίζεται πάνω του, αλλά και αυτό επάνω στο οποίο αρχίζουν να αναδύονται τα σχήματα. Η βία και η έκφρασή της δηλώνει την έχθρα προς τη ζωή και τα υλικά της, αυτά τα φθηνά και τόσο πολύτιμα, αυτά τα εφήμερα και τόσο επαναληπτικά αιώνια, ζητάει να τα καταλύσει. Με σημαία και λάβαρό της τον θάνατο καταστρέφει και καταργεί ό,τι περνάει από το χέρι της. Αλλά αυτό το χέρι που απειλεί τη ζωή, αυτήν ακριβώς την οποία το ίδιο δεν αντέχει, έχει ανάγκη τον λόγο ως χειροπέδη, ως οριστικό όριο και χαλινάρι της βίας, όποια μορφή και να παίρνει αυτή.