Εξερευνώντας το άγνωστο σύμπαν με οδηγό την επιστήμη

Εξερευνώντας το άγνωστο σύμπαν με οδηγό την επιστήμη

3' 21" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

KATIE MACK
Το τέλος των πάντων
Πρόλογος: Διονύσης Σιμόπουλος
Μτφρ.: Ανδρέας Μιχαηλίδης
Εκδ. Μεταίχμιο

Το αιώνιο ερώτημα για την προέλευση των πάντων, στη λογοτεχνία και τη φιλοσοφία και όχι μόνο, παραμένει αναπάντητο, ακόμα κι αν η επιστήμη έχει προοδεύσει και έχει δώσει κάποιες απαντήσεις στη λειτουργία του σύμπαντος και τους νόμους που το διέπουν. Αυτή η διαρκής αναζήτηση της απαρχής των πάντων ή του νοήματος της ζωής μοιάζει, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, με σισύφειες προσπάθειες, οι οποίες προσφέρουν κάποια στοιχεία γνώσης, που ωστόσο αυτά παραμένουν ανολοκλήρωτα ή ανατρέπονται από καινούργιες ανακαλύψεις.  

Η Αμερικανίδα αστροφυσικός Katie Mack αποδίδει με απλό και ευχάριστο τρόπο τις πιο σημαντικές θεωρίες για τη δημιουργία του κόσμου, αλλά και για το τέλος του.

Οι μύθοι που αναπτύχθηκαν για την προέλευση της ζωής σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης είναι γοητευτικοί, αν και έχουν καταρριφθεί από την πρόοδο της επιστήμης, η οποία μολονότι ανακαλύπτει καινούργιους κόσμους, ακόμα και σήμερα συντηρεί ακουσίως τη γοητεία του αινίγματος που προκύπτει από το ερώτημα πώς δημιουργήθηκε κάτι τόσο περίπλοκο, όπως το σύμπαν, από το τίποτε. Παρ’ όλες τις επιστημονικές απαντήσεις σε θέματα θεμελιώδη σχετικά με την απαρχή και το τέλος του σύμπαντος, αν αυτό ποτέ υπάρξει, είναι δύσκολο να κατανοηθεί από τον απλό άνθρωπο πώς μπορεί να δημιουργηθεί κάτι από το κενό. Πάντως, βέβαιο είναι ότι ό,τι γεννιέται πεθαίνει και ότι η συρρίκνωση και η εξαφάνιση των στοιχείων δεν είναι οριστική, αφού από αυτήν δημιουργείται κάτι καινούργιο. Γι’ αυτά τα θεμελιώδη ζητήματα, άλλωστε, έχουν γραφτεί πολλά στη λογοτεχνία, αρκεί να αναφερθεί το σημείο εκείνο στον «Βέρθερο» του Γκαίτε, στο οποίο σημειώνεται ότι «(ο γράφων) δεν βλέπει τίποτε άλλο παρά ένα τέρας που καταβροχθίζει αέναα και αέναα μηρυκάζει», ή το ποίημα «Το σπίτι του βοσκού» του Αλφρέ ντε Βινί και ο στίχος: «Με αποκαλούν μητέρα κι εγώ (η φύση) είμαι τάφος» (Γκαίτε, «Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου», μετ. Στέλλα Νικολούδη, Αγρα 1994).

Μήπως, όμως, δεν πρέπει να μας ενδιαφέρει το πού θα καταλήξει το σύμπαν, αλλά να απολαύσουμε την περιπέτεια επί της Γης, αν και γνωρίζουμε ότι το ον δεν είναι παρά «το όνειρο μιας σκιάς»;

Στο ερώτημα αν υπάρχει το τέλος των πάντων, θα μπορούσε να απαντήσει κάποιος που δεν είναι επιστήμονας ότι αυτό έρχεται με το ατομικό τέλος. Ωστόσο, στο βιβλίο της, η Αμερικανίδα αστροφυσικός Katie Mack αποδίδει με απλό και ευχάριστο τρόπο τις πιο σημαντικές θεωρίες για τη δημιουργία του κόσμου, αλλά και για το τέλος του.

Αναφέρεται στη Μεγάλη Εκρηξη, στη μετάβαση από την κατάσταση της πυκνότητας στη μορφή της πύρινης σφαίρας, στις μαύρες τρύπες και τον βραχώδη πλανήτη, όπου αναπτύχθηκε η ζωή. Με ιδιαίτερο χιούμορ παραθέτει τις πέντε εκδοχές για το τι θα συμβεί στο τέλος του σύμπαντος, ήτοι στη Μεγάλη Σύνθλιψη, στον Θερμικό Θάνατο, στη Μεγάλη Θραύση, στην Αποσύνθεση Κενού και την Αναπήδηση.

Οπως είναι αναμενόμενο, η συγγραφέας στηρίζεται σε «μαθηματικά θεμελιωμένα μοντέλα, που δημιουργήθηκαν με τη βοήθεια των δύο μεγάλων θεωριών του 20ού αιώνα, της γενικής σχετικότητας του Albert Einstein και της κβαντικής μηχανικής των Werner Heisenberg και Erwin Schrödinger, και τα οποία συμπληρώθηκαν τα τελευταία χρόνια με τις διάφορες θεωρίες του πληθωρισμού και των υπερχορδών…», καθώς σημειώνει στον κατατοπιστικό πρόλογό του ο  Διονύσης Σιμόπουλος.

Το βιβλίο της Katie Mack διαβάζεται άνετα από εκείνους που δεν έχουν γνώσεις Φυσικής, αλλά τους γοητεύει το άγνωστο και έχουν πολλές ερωτήσεις σχετικά με τη δημιουργία των πάντων και του νοήματός τους. Παράλληλα με αυτό το βιβλίο θα μπορούσε ο επίμονος και περίεργος αναγνώστης να ανατρέξει σε ένα ακόμα πόνημα που καταπιάνεται με τη δύναμη του κενού: «Η ανακάλυψη του σωματιδίου Higgs, η δύναμη του κενού», της Lisa Randall –εισαγωγή και μετάφραση Ηρώ Κολέτσου– το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εκκρεμές (2014).

Στο ερώτημα εαν δίδονται σαφείς απαντήσεις, θα απαντούσε κανείς ότι η φύση πιθανόν να μην «αγαπάει» τη σαφήνεια ή ακόμα να μην έχει οδηγηθεί σε αυτήν η επιστήμη. Εξάλλου, από τη μια γίνεται λόγος για το κενό και από την άλλη υποστηρίζεται ότι δεν υπάρχει η έννοια κενό εφόσον και το σύμπαν είναι «διαποτισμένο από το αντίστοιχο πεδίο που μπορεί ανά πάσα στιγμή να γεννήσει ένα σωματίδιο Higgs».    

Εξερευνώντας το άγνωστο σύμπαν με οδηγό την επιστήμη-1

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή