Η τεράστια οθόνη που ο Τουρκοαμερικανός δημιουργός Ρεφίκ Αναντόλ, new media artist και σχεδιαστής, έχει εγκαταστήσει στο Πεδίον του Αρεως, στην κεντρική είσοδο που «βλέπει» την πλατεία Αιγύπτου, αποτελεί τον δικό του τρόπο να δώσει υλική διάσταση στη μνήμη και στα όνειρα. Οι εικόνες που προβάλλονται μοιάζουν με τα προσωπικά του δημιουργικά οράματα που αναδύονται από τη διασταύρωση της σύγχρονης τέχνης με την τεχνολογία. Ο Αναντόλ δημιουργεί διεπιστημονικά έργα και πειραματίζεται με τη βοήθεια εργαλείων προηγμένης νοημοσύνης όπως οι κβαντικοί υπολογιστές. Η δουλειά του επιτρέπει στους επισκέπτες να βιώσουν αισθητικές ερμηνείες των κινήσεων μέσα στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Το αποτέλεσμα δύσκολα περιγράφεται, αλλά είναι τόσο εντυπωσιακό που συγκεντρώνει διαρκώς μπροστά του ένα έκπληκτο κοινό, προσηλωμένο στις διαρκείς μεταβολές της οθόνης: ροή σχημάτων και χρωμάτων, έκρηξη φωτός – ίσως η δημιουργία του σύμπαντος.
Το συγκεκριμένο έργο αποτελεί μια ασύγκριτη εισαγωγή στην έκθεση ψηφιακής τέχνης «Plásmata: Bodies, Dreams, and Data», που φέτος παρουσιάζει η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά στον ίδιο χώρο. Η επιλογή του τόπου δεν είναι τυχαία: ένα μεγάλο δημόσιο πάρκο, πολυσύχναστο, νεανικό, πολυσυλλεκτικό, στο κέντρο της πόλης. Οι επισκέπτες του είναι –όπως διαπιστώσαμε– ανοιχτοί στις προκλήσεις που μια τέτοια έκθεση προσφέρει, και διατεθειμένοι να συμπορευτούν με τους επιμελητές για να ανακαλύψουν το ζητούμενο: τους νέους, «ακατέργαστους» εαυτούς μας, τα πλάσματα του 21ου, που θα αναδυθούν με τη συνδρομή τέχνης και επιστήμης. Τα «ψηφιακά» χέρια των καλλιτεχνών χρησιμοποιούν την τεχνολογία ως πηλό για νέες συνθέσεις, που προτείνονται ως εναλλακτικές μορφές ζωής και συμβίωσης.
Διαδρομές και τυχαιότητα
Ο τρόπος με τον οποίο τα 25 διεθνή έργα μεγάλων διαστάσεων έχουν τοποθετηθεί μέσα στο πάρκο ακολουθούν τη λογική της «επιμελημένης τυχαιότητας». Δηλαδή προτείνονται τρεις διαδρομές στο κοινό, αλλά η έκθεση είναι επισκέψιμη με πολλούς τρόπους, ανάλογα με την πορεία που ο καθένας θέλει να ακολουθήσει. Τα εκθέματα, περισσότερα από 250 τετραγωνικά μέτρα έργων LED, βίντεο, διαδραστικές εγκαταστάσεις, 3D scanning, γλυπτά, φωτιστικές εγκαταστάσεις, mapping, ψηφιακές ταινίες, animation, αποτυπώνουν τον τρόπο που επιβιώνουμε μέσα στο ψηφιακό περιβάλλον, αλλά και τον τρόπο που εκείνο ορίζει την ταυτότητά μας.
Οι καλλιτέχνες χρησιμοποιούν την τεχνολογία ως πηλό για νέες συνθέσεις, ως εναλλακτικές μορφές ζωής και συμβίωσης.
Η πρώτη διαδρομή, αυτή που ξεκινάει με το έργο του Αναντόλ, συνεχίζει με μια διαδραστική απεικόνιση του εαυτού μας, ο οποίος παίρνει τη μορφή ενός άβαταρ, άλλοτε ανθισμένου κι άλλοτε φλεγόμενου. «Περνάμε την καλύτερη φάση της ζωής μας» («We are having the time of our lives») διαβάζουμε ακριβώς απέναντι, στο επόμενο έργο, κι αυτό είναι το πνεύμα της συγκεκριμένης κάπως παραισθητικής εμπειρίας που οι διοργανωτές θέλουν να προσομοιάζει με έναν ψηφιακό κήπο απαγορευμένων απολαύσεων. Τα υβριδικά όντα που κατοικούν εδώ είναι άλλοτε φιλικά κι άλλοτε όχι, προφέροντας σπασμένες εικόνες του εαυτού μας, παραμορφωμένα ηλιοβασιλέματα και παραπλανητικές συμβουλές για ψυχοτρόπες ουσίες.
Οι διαδρομές μέσα στα δρομάκια του πάρκου γίνονται πιο ενδιαφέρουσες όσο πέφτει η νύχτα, και πραγματικά μετά τις 9.30 το βράδυ αυτός ο ανοίκειος κόσμος ανατέλλει με τη βοήθεια των καλλιτεχνών. Είναι ένα αλλότριο σύμπαν που φωτίζεται από τεχνητό φεγγάρι, δέσμες ακτίνων λέιζερ που διασταυρώνονται σε ύψος 70 μέτρων, και δημιουργούνται με την ενέργεια του ήλιου. Τα δέντρα μιλούν με ανθρώπινη μορφή, ένα σύγχρονο μαντείο προσφέρει στους περαστικούς προσωπική καθοδήγηση σχετικά με υπαρξιακά διλήμματα και στο τέλος της διαδρομής ένας φωτεινός κόκκινος πλανήτης 22 μέτρων, χωρισμένος σε δύο ημισφαίρια, μας προειδοποιεί για τις αλλαγές του μέλλοντος.
Διάρκεια έως 10/7, καθημερινά, 6.30 μ.μ. – 10.30 μ.μ.
