Ήδη η «τελική ευθεία» της διαδρομής που θα πάρει κάποιος για να φτάσει στο Λατομείο του Κουμελά στην Τήνο, προμηνύει την επιβλητικότητα του σκηνικού που τον περιμένει. Η εκκωφαντική ησυχία ανάμεσα σε απόκρημνες στροφές καταλήγει σε ένα τοπίο που, αν και το μόνο που ακούγεται είναι οι βάτραχοι και τα περαστικά πουλιά, αναβλύζει υπόκωφα την κινητικότητα που υπήρχε κάποτε σε αυτό το μέρος.
Ανάμεσα στα τεράστια μάρμαρα, που έχουν δημιουργήσει στον σκηνικό φυσικά γεωμετρικά «πατώματα», αλλά και τις μοναδικές αποχρώσεις που δημιουργεί το πράσινο μάρμαρο, μια ανήσυχη καλλιτεχνική ομάδα αποφάσισε να στήσει στο Λατομείο του Κουμελά την «σκηνή» της site specific performance της, δηλαδή μιας μουσικοχορευτικής performance που κάνει οργανικό μέρος της τον ίδιο τον χώρο στον οποίο συμβαίνει.
Το «Λατομείο Θάλασσα», όπως και είναι ο τίτλος της εν λόγω παράστασης, δεν θα μπορούσε να είχε συμβεί χωρίς την συμβολή του «Κοινωνώ Gathering», του καλλιτεχνικού οργανισμού του οποίου ηγείται ο Χρήστος Αρτέμης και που διοργάνωσε το residency «Four One Plus Elements 2022», στο νησί της Τήνου απο τις 25/4 έως τις 23/5. Σε αυτό συμμετείχαν 35 καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο που «συνομίλησαν» με το νησί των Κυκλάδων για να καταθέσουν τα δικά τους έργα σε ιδιαίτερα σημεία του νησιού.
Ήταν μεγάλο στοίχημα για τους συμμετέχοντες καλλιτέχνες να κάνουν ουσιαστικά μια επιτόπια παραγωγή. Όσον αφορά, ας πούμε, το «Λατομείο Θάλασσα», τόσο ο Ανδρέας Λεβισιανός, που έγραψε και διηύθυνε την μουσική της performance, όσο και η Δήμητρα Κάνδια, που συνέλαβε την ιδέα, έγραψε το κείμενο και ανέλαβε τον φωνητικό σχεδιασμό (και οι δυο τους έχουν έδρα το Βερολίνο), δεν είχαν επισκεφθεί ακόμη το Λατομείο του Κουμελά όταν άρχισαν να σχεδιάζουν την παράσταση -ουσιαστικά, έκαναν μόνο τις πρόβες της «τελικής ευθείας» σε αυτό.
Σε αυτή την performance, που είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε στις 22 Μαΐου στην Τήνο και ήταν μάλιστα αυτή που έριχνε την αυλαία του πρότζεκτ, είδαμε τον θρήνο να αποτυπώνεται σε μια πορεία κατάβασης, εν είδει κηδείας, από το υψηλότερο σημείο του λατομείου ως την επιφάνεια της γης.
Το «Λατομείο Θάλασσα» κατάφερε να εκμεταλλευτεί πλήρως το σκηνικό. Οι μουσικοί βρήκαν τις θέσεις τους καθένας σε μια γωνιά των πολυεπίπεδων μαρμάρων, όσο οι γυναίκες της «επικήδειας πομπής» -δηλαδή, οι τραγουδίστριες αλλά και οι χορεύτριες- περιδιάβαιναν τα μάρμαρα σε μια σειρά από πράξεις που απέδειξαν εν τέλει πως, όλα αυτά που μοιάζουν με ανάβαση στην ζωή, δεν είναι παρά μια κατάβαση προς το αναπόφευκτο.
Πέρα από την προφανή χρήση των επιπέδων του σκηνικού και της κατάβασης, η site specific performance εκμεταλλεύτηκε και το ίδιο το υλικό του μαρμάρου: από την μία, αυτό χρησιμοποιήθηκε σαν κρουστό, κι από την άλλη, η Δήμητρα Κάνδια, στο ιδιαίτερα πυκνό και δυνατό κείμενό της, επιδόθηκε σε ποιητικές μεταφορές «από πέτρα».
Την «τελετή» αυτή, επέλεξε να ντύσει μουσικά ο Ανδρέας Λεβισιανός με αργόσυρτη, σε σημεία πομπώδη και σε σημεία στοχαστική μουσική -όπως ακριβώς, βιώνεται δηλαδή και ο θρήνος. Κάτι που φυσικά, ενισχυόταν από το πολυφωνικό τραγούδι, που έκανε την «επιστροφή στην γη» ακόμα πιο απόκοσμη.
Το σίγουρο είναι πως, μετά την πρώτη αυτή καλλιτεχνική παράσταση που φιλοξενεί ποτέ το Λατομείο του Κουμελά, η καλλιτεχνική επιστροφή σε αυτό μοιάζει με μονόδρομος.
Το «Λατομείο Θάλασσα» θα προβληθεί σε streaming από την ομάδα aejaa σήμερα, Δευτέρα 6 Ιουνίου στις 21:00. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
Μουσική σύνθεση και διεύθυνση: Ανδρέας Λεβισιανός
Σύλληψη/Κείμενο/Φωνητικός σχεδιασμός: Δήμητρα Κάνδια
Σκηνοθεσία/Χορογραφία: Μαριλένα Κατρανίδου
Κινηματογράφηση/Σκηνοθεσία Streaming: Μάνος Αρβανιτάκης & Χρήστος Ατζινάς
Ηχοληψία: Steve Bates
Γραφικός Σχεδιασμός: Niko Crnčević
Οργάνωση Παραγωγής: Αλεξία Παππά
Παραγωγή: ΚΟΙΝΩΝΩ Tinos Art Gathering
Καλλιτεχνικός Διευθυντής, ιδρυτής ΚΟΙΝΩΝΩ: Χρήστος Αρτέμης
Συμπαραγωγή/Streaming: aejaa – online performance platform