ΑΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ
Πώς ο Ιγνάτιος Καραθοδωρής έχασε τα πάντα
εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 269
Απολαυστικός! Ανετος, χαλαρός, με χιούμορ και ειρωνεία, κυνισμό και κρυμμένη αυτοπεποίθηση, cool και γεμάτος ενθουσιασμό, ο Ιγνάτιος Καραθοδωρής εγκαταλείπει την «ιδιαίτερη πατρίδα» του –τι όρος κι αυτός!– την ανυπόφορη πια Κομοτηνή και κατηφορίζει για να σπουδάσει στην Αθήνα. Το περίκλειστο περιβάλλον της επαρχιακής πόλης που πνίγει, ελέγχει, κουτσομπολεύει και τον γεμίζει ανία και βαρεμάρα, αποτελεί παρελθόν.
Μαζί με την πόλη του, παρελθόν γίνεται και η οικογένειά του, οι γονείς του με τη μικροαστική οπτική τους, την επίπεδη σκέψη τους, την απούσα σχέση τους, την ανθηρή και πολλαπλασιαζόμενη μικρή επιχείρησή τους. Για εκείνον αποτελούν τα πρόσωπα του σταθερού χλευασμού του, που όμως τον κρατάει σιγανό και δεν τον εκφράζει, ενώ όταν τον εγκαθιστούν στην Αθήνα και φεύγουν, όλα γίνονται γιορτή.
Τα ΜΜΕ και ο αγώνας που διαμορφώνουν μονάχα τα νούμερα και ο θόρυβος, βασισμένα και τα δύο σε διογκωμένες, εξωφρενικές ειδήσεις.
Ετσι αρχίζει για τον Ιγνάτιο η μεγάλη περιπέτεια. Είναι φοιτητής στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, συμφοιτητής της πιο καλής του φίλης από την Κομοτηνή, της Κορνηλίας, η οποία παραδόξως ξαφνιάστηκε δυσάρεστα όταν έμαθε ότι συμπλήρωσαν το ίδιο μηχανογραφικό, και δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο στο ξεκίνημα της ξέγνοιαστης, πλουσιοπάροχης, άνετης φοιτητικής ζωής. Νέες παρέες και γνωριμίες, καινούργιος κύκλος φίλων, η Αθήνα προκλητική και ατελείωτη, μια σχολή που κατά τη γνώμη του δεν απαιτεί και προσήλωση, μέρες και νύχτες εξερεύνησης, απόλαυσης, πραγματικής χαράς. Που την ολοκληρώνει η Βιργινία. Παράξενη, μυστηριώδης και ατίθαση, μα του ταιριάζει. Περνούν μαζί υπέροχα, εκείνη τον προσγειώνει και τον ποδηγετεί, εκείνος της αφοσιώνεται και γίνεται το ξέγνοιαστο αντίβαρο της νομικής σπουδής της.
Και ξαφνικά αρχίζουν τα δύσκολα. Απρόβλεπτα, αναπάντεχα και καταλυτικά γεγονότα, που αφορούν τη ζωή των γονιών του, ξεφλουδίζουν τη λαμπερή εικόνα της φοιτητικής του ζωής. Ο Ιγνάτιος υποχρεώνεται να δουλέψει. Θα μπει στον χώρο που θεωρεί φυσιολογικό και αυτονόητο, θα αρχίσει να δουλεύει σε έντυπο. Σιγά σιγά διαπιστώνει ότι δεν είναι αυτό που φαντάζει, όσο υποψιασμένος κι αν ήταν για το παρασκήνιο, είναι άλλο, εντελώς αποκαρδιωτικό, υποκριτικό και ψεύτικο το πρώτο του εργασιακό περιβάλλον. Αλλάζει δουλειά, άλλο έντυπο. Κι εκεί πια θα πέσει στα βαθιά νερά. Κίτρινο, καχύποπτο, φτιαγμένο για να βγάζει ειδήσεις. Τρανταχτές, ανθρωποβόρες, αποκλειστικές, ίσως και ανυπόστατες ειδήσεις. Ο ανταγωνισμός κυριαρχεί. Ο ένας με τον άλλον, οι συνεργάτες της εφημερίδας διαγκωνίζονται για το θέμα που θα εκτοξεύσει το έντυπο, θα κυριαρχήσει στο σάιτ του, θα ευχαριστήσει το αφεντικό, το οποίο μοιράζει ανάλογα θέσεις, χρήματα, εύνοια.
Αυτός ακριβώς ο ανταγωνισμός, η ανάγκη επιβεβαίωσης και επιτυχίας, η αναγνώριση και η αποδοχή, μαζί με τη νεανική του αποκοτιά, την άγνοια κινδύνου –ή μήπως την άκριτη αποδοχή του κιόλας;–, θα τον οδηγήσουν μια ήσυχη, σιωπηλή νύχτα να ρίξει τη ζαριά που θα τον καταστρέψει. Αλυσιδωτά γεγονότα που διαδέχονται το ένα το άλλο, δημιουργούν τη φυλακή του, θα καταλήξει εξορισμένος από όλους, δεν θα του μείνει κανείς, κανείς απολύτως, ακόμη και οι γονείς του θα τον κατακρίνουν με απελπισία, θα βρεθεί αντιμέτωπος μονάχα με τη συνείδησή του. Τελείως ειρωνικά στα είκοσι ένα του χρόνια θα χάσει τα πάντα.
Η πρόκληση της ύβρεως
Ο Ιγνάτιος Καραθοδωρής, έρμαιο της φιλοδοξίας του, της ανάγκης του να ξεχωρίσει, να επιβραβευτεί, χωρίς όρους και όρια, χωρίς ενδοιασμούς και αρχές, προκαλεί την ύβριν ερήμην του. Ακόμη κι όταν όλα στρέφονται εναντίον του, όταν όλοι του γυρίζουν την πλάτη ή τον προδίδουν κιόλας, έχει μέσα του βαθιά την απατηλή αίσθηση πως ο ίδιος μάλλον δεν έχει κάποια ευθύνη. Αλλιώς πώς θα μπορούσε να φέρει τόσο και τέτοιο βάρος;
Ο Αλεξανδρής επιλέγει να μας δείξει πώς δοκιμάζονται όλες οι σχέσεις μας, οικογενειακές, φιλικές, ερωτικές από τις επιλογές μας. Μα και να μας παρουσιάσει τον κόσμο αυτού που θέλει να λέγεται δημοσιογραφία μα δεν είναι. Είναι ο αγώνας που διαμορφώνουν μονάχα τα νούμερα και ο θόρυβος, βασισμένα και τα δύο σε διογκωμένες, εξωφρενικές, κάποτε παντελώς ψεύτικες ειδήσεις, εικόνες που υπονοούν κάτι, μα ο καθένας μπορεί να το ερμηνεύσει όπως θέλει, στρεβλώνοντας, παρερμηνεύοντας, καταστρέφοντας. Είναι η επαγγελματική ζωή χωρίς αρχές, χωρίς εσωτερικά εμπόδια που θα ορίσουν αυτό που μπορείς να κάνεις κι αυτό που δεν μπορείς, όχι για κανένα άλλο λόγο, παρά μονάχα γιατί είναι ανήθικο, απλά, απόλυτα αδιαπραγμάτευτα εκτός ηθικής. Μιας αξίας που οφείλει να ορίζει κάτι, να σημαίνει μια εσωτερική, αταλάντευτη στάση ζωής.
Ανάλαφρα και γελαστά, ο Αλεξανδρής θέτει καίρια ζητήματα της πραγματικότητάς μας, για να αποδομήσει τη σοβαροφάνεια και το δήθεν του κόσμου της ενημέρωσης. Και να περιγράψει την ύβριν, την άτιν, την νέμεσιν. Είναι το πρώτο του βιβλίο, και δηλώνει πως ελπίζει να μην είναι και το τελευταίο. Δεν θα είναι, είναι σίγουρο.