Δημήτρης Παντερμαλής
«Το αρχαίο σχολείο»
εκδ. Μέλισσα, σελ. 54
Εικονογράφηση: Φίλιππος Αβραμίδης
Ενα βιβλίο για τη γνώση, ένα βιβλίο θαυμαστής μύησης, είναι το βιβλίο που είχε γράψει για τα παιδιά ο Δημήτρης Παντερμαλής. Προκαλεί συγκίνηση η νέα του έκδοση με την εξαίρετη και ελκυστική εικονογράφηση του Φίλιππου Αβραμίδη, καθώς συμβολίζει με τρόπο άμεσο και στοχαστικό την αέναη διάθεση προσφοράς του αξέχαστου καθηγητή. Διάβασα αυτό το βιβλίο όχι ως παιδί, αλλά ως ενήλικος που χαίρεται την αβίαστη χάρη της συνειδητής (και συμπυκνωμένης) γραφής και που μπορεί να απολαμβάνει το μεγαλείο της απλότητας, όπως το δίνει ο μεστός λόγος.
Η προβολή της δικής μας εμπειρίας πάνω στην εκπαιδευτική πρακτική της αρχαιότητας είναι σχεδόν αυτόματη αντίδραση και εν πολλοίς διασκεδαστική. Χάρηκα επίσης τον θρυμματισμό εκείνης της μονολιθικής πρόσληψης των αρχαίων χρόνων χάρη στις διαβαθμίσεις των καταστάσεων, στην ποικιλία των ανθρώπινων συμπεριφορών και στην ισορροπία ανάμεσα στη μάθηση και στη σχόλη. Περισσότερο αναλογίζεται κανείς τις αρχές της γενικής εκπαίδευσης, που περιελάμβανε όχι μόνο την παροχή γνώσεων αλλά και τη διάπλαση του χαρακτήρα. Η παράμετρος των ηθικών αξιών είναι εδώ και χρόνια, φευ, κατασυκοφαντημένη.
Αλλά ο Δημήτρης Παντερμαλής με το στοχαστικό βλέμμα του πάνω στην Ιστορία, στον χρόνο και στον άνθρωπο, μας έδωσε με λίγα λόγια ένα απόσταγμα γνώσης και σοφίας. Αλλά και το ίδιο το βιβλίο ως αντικείμενο, μεγάλου σχήματος και σκληρόδετο, λειτουργεί θαυμάσια και μας δίνει και αυτό ένα μάθημα αισθητικής. Να, ένα βιβλίο που μπορεί να κάνει διεθνή καριέρα.
Ο Φίλιππος Αβραμίδης ξεδίπλωσε εδώ το ταλέντο του, που είναι πλούσιο και αναβλύζει σε κάθε σελίδα. Οι εικόνες του είναι εικόνες που κινητοποιούν και εγείρουν. Το χρώμα είναι ρωμαλέο, βαθύ, πλημμυρίζει αισθήσεις. Οι φιγούρες διαχρονικές και, ωστόσο, πολύ προσωπικές, βγαλμένες από χέρι δημιουργού. Δεν ξέρω τι χάρηκα περισσότερο, τον λόγο ή την εικόνα. Ισως πιο πολύ συγκινεί ο διαγενεακός διάλογος, η δύναμη της αλήθειας, όταν έχεις κάτι να πεις, και ξέρεις και τον τρόπο.
Οι εκδόσεις Μέλισσα, κοντά στις επιστημονικές εκδόσεις τους, σήμα κατατεθέν επί δεκαετίες, καλλιεργούν με ενθουσιασμό τον τομέα των βιβλίων για παιδιά. Το «Αρχαίο σχολείο» θα αρέσει και θα ξεκουράσει και τους μεγάλους.