To crime δεν είναι μόνο κλέφτες και αστυνόμοι, γρίφοι και όπλα, έγκλημα-έρευνα-απόδοση δικαιοσύνης. Ενα σημαντικό ποσοστό του συνόλου δεν είναι άλλο από σύγχρονα κοινωνικά μυθιστορήματα που συζητούν σύνθετα θέματα. Τα καλύτερα αστυνομικά συνδυάζουν πρωτότυπη πλοκή, ολοκληρωμένους χαρακτήρες και έντονη δράση, μαζί με «κοινωνικό προβληματισμό». Αιχμή του δόρατος της «λογοτεχνίας είδους», το αστυνομικό έγινε μέινστριμ εδώ και δεκαετίες, αγκαλιάστηκε από τους πάντες (από όσους, πολύ λογικά, δεν θέλουν παρά να περάσουν μερικά συναρπαστικά απογεύματα, από απαιτητικούς αναγνώστες «λογοτεχνικής πεζογραφίας», και από όλους τούς απ’ ανάμεσα), γέννησε θρυλικά ονόματα που ασχολήθηκαν με τα δεκάδες υποείδη του, παντρεύεται διαρκώς με τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, και φιγουράρει αδιάκοπα στην κορυφή των αναγνωστικών προτιμήσεων. Αμέσως παρακάτω θα δούμε 11 αστυνομικά που κυκλοφόρησαν πρόσφατα: τα διαβάσαμε, μας άρεσαν, έχουν υψηλή βαθμολογία στο Goodreads και καλύπτουν μεγάλο φάσμα της βιβλιοπαραγωγής. Υπάρχουν, φυσικά, πολύ περισσότερα – ευτυχώς, δεν χρειάζεται να είναι κάποιος… ντετέκτιβ για να τα ανακαλύψει.
Clare Mackintosh, «Το τελευταίο πάρτι» (εκδ. Μεταίχμιο, μτφρ. Μαρία-Νεφέλη Ταμία). Στα χνάρια της Αγκαθα Κρίστι, καθώς εδώ έχουμε έναν κλειστό χώρο στον οποίο, μια παραμονή Πρωτοχρονιάς, διαπράττεται ένα στυγερό έγκλημα, το νέο θρίλερ της Κλερ Μάκιντος εγκαινιάζει μια σειρά μυθιστορημάτων με κεντρική ηρωίδα την αστυφύλακα Φιόν Μόργκαν. Πρώην αστυνομικός η ίδια, η βραβευμένη συγγραφέας με τις μεγάλες επιτυχίες ξέρει καλά τα θέματά της. Εξυπνο γράψιμο, λεπτό χιούμορ, πολυεπίπεδοι χαρακτήρες, ζωντανή ατμόσφαιρα και ένα μυστήριο που αγκαλιάζει ένα ολόκληρο χωριό της βόρειας Ουαλλίας. Πολλά ψέματα, πολλοί λόγοι για να θέλει κάποιος να εκδικηθεί, πολλά κρυμμένα μυστικά που βγαίνουν ένα ένα στο φως. Ωραίο βιβλίο.
Elizabeth Day, «Η κίσσα» (εκδ. Κλειδάριθμος, μτφρ. Γωγώ Αρβανίτη). Ενα από τα πιο καλογραμμένα, πιο «λογοτεχνικά», ψυχολογικά θρίλερ της χρονιάς, και πιθανόν το πιο «φεμινιστικό». Δύο γυναικείοι χαρακτήρες που αναπόφευκτα συγκρούονται, καθώς το σκηνικό στο οποίο έχουν τοποθετηθεί, ειδυλλιακό και ασφαλές στην αρχή, μοιάζει να τις ωθεί σελίδα με τη σελίδα σε μια σκληρή σύγκρουση. Η Μαρίσα ζει με τον Τζέικ σε ένα τεράστιο σπίτι και νοικιάζουν ένα δωμάτιο σε μια κοπέλα, την Κέιτ. Ομως η Κέιτ δεν είναι απλώς μια άγνωστη, ήσυχη νοικάρισσα. Μοιάζει να κρύβει μυστικά και να έχει έναν πολύ συγκεκριμένο στόχο στο μυαλό της. Αγχωτική, νουάρ ατμόσφαιρα και αληθινοί χαρακτήρες, σε μια ιστορία γεμάτη ανατροπές.
Μπερνάρ Μινιέ, «Παγωμένος» (εκδ. Μίνωας, μτφρ. Χριστίνα Μανιά). Ιδανικό μυθιστόρημα για την εποχή, καθώς εξελίσσεται στο καταχείμωνο. Μάλιστα, το χιονισμένο τοπίο αναδεικνύεται σε έναν από τους κεντρικούς ήρωες της πλοκής. Βρισκόμαστε στα γαλλικά Πυρηναία, όπου ανακαλύπτεται το κακοποιημένο πτώμα ενός αλόγου. Ομως δεν θα είναι το μοναδικό. Σύντομα θα βρεθούν και άλλα πτώματα – ανθρώπων. Ο επιθεωρητής που θα αναλάβει την υπόθεση θα βρεθεί μπροστά σε ένα πελώριο μυστήριο, στο οποίο θα εμπλακεί ένα άσυλο υψηλής ασφαλείας για παρανοϊκούς εγκληματίες. Πρώτο μυθιστόρημα του Μινιέ με ήρωα τον επιθεωρητή Μαρτέν Σερβάζ, και μια τεράστια επιτυχία: ακολούθησαν άλλα επτά μέχρι στιγμής βιβλία με τον ίδιο χαρισματικό ντετέκτιβ.
Holly Jackson, «Οδηγός φόνων για καλά κορίτσια» (εκδ. Διόπτρα, μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης). Ενα Young Adult αστυνομικό –που προφανώς διαβάζεται από κάθε φαν τού crime–, ο «Οδηγός φόνων» είναι ένα εξαιρετικά πρωτότυπο βιβλίο. Εχοντας αμφιβολίες για την ενοχή ενός αυτόχειρα δολοφόνου, η νεαρή ηρωίδα Πιπ Φιτζ-Αμόμπι ξεκινά ένα πρότζεκτ για την εισαγωγή της στο πανεπιστήμιο, προφασιζόμενη ότι κάνει μια εργασία. Διαβάζοντας τις αναφορές της αστυνομίας και παίρνοντας συνεντεύξεις, θα βρεθεί με έναν μεγάλο όγκο στοιχείων στα χέρια της, που θα την οδηγήσουν σε μια σειρά από ερωτήματα και θα τη θέσουν μπροστά σε έναν θανάσιμο κίνδυνο. Τεράστια εμπορική επιτυχία με ρεκόρ θετικών κριτικών, το βιβλίο ακολουθήθηκε από άλλα δύο, μέχρι στιγμής, μυθιστορήματα στην ίδια σειρά.
Benjamin Stevenson, «Ολοι στην οικογένειά μου έχουν σκοτώσει κάποιον» (εκδ. Ψυχογιός, μτφρ. Αύγουστος Κορτώ). Ενα απολαυστικό αστυνομικό, με έναν αφηγητή, τον Ερνεστ «Ερν» Κάνιγχαμ, που δεν μπορείς παρά να συμπαθήσεις έτσι όπως αγωνίζεται να αποκαλύψει το πρόσωπο του δολοφόνου, ακολουθώντας τις κλασικές μεθόδους της χρυσής εποχής του αστυνομικού, της οποίας είναι μελετητής και λάτρης. Μη παραβαίνοντας ποτέ τις «Δέκα Εντολές» της αστυνομικής λογοτεχνίας που μας παρέδωσε ο Ρόναλντ Νοξ το 1929, ο Ερν, Σέρλοκ Χολμς και Γουάτσον μαζί, θα διαπρέψει σε αυτό το πανέξυπνο, γεμάτο σασπένς, χιούμορ και βιτριολική ειρωνεία μυθιστόρημα. Πέρα από την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία, ο Αυστραλός Μπέντζαμιν Στίβενσον έχει μακρά πορεία στη stand-up κωμωδία. Το βιβλίο θα γίνει τηλεοπτική σειρά στο HBO.
Τα καλά αστυνομικά συνδυάζουν πρωτότυπη πλοκή, ολοκληρωμένους χαρακτήρες και έντονη δράση, μαζί με «κοινωνικό προβληματισμό».
Μισέλ Μπυσσί, «Τίποτα δε σε σβήνει» (εκδ. Πατάκη, μτφρ. Σταύρος Παπασταύρου). Στον Πατάκη επιλέγουν τα πιο λογοτεχνικά αστυνομικά, σχεδόν στα όρια του είδους, και αυτό το μυθιστόρημα είναι ακριβώς ένα τέτοιο. Μεγάλη εμπορική επιτυχία, όπως άλλωστε όλα τα βιβλία του Μπυσσί, ενός από τους πιο πολυδιαβασμένους Γάλλους συγγραφείς αστυνομικών, το «Τίποτα δε σε σβήνει» επικεντρώνεται στη Μαντό, που πριν από δέκα χρόνια έχασε τον κόσμο κάτω από τα πόδια της, όταν ο γιος της, Εστεμπάν, εξαφανίστηκε ξαφνικά και αναίτια. Ομως, να που σήμερα θα τον ξαναβρεί… ή έτσι θα αφεθεί να πιστέψει. Ο συγγραφέας διαχειρίζεται με μαεστρία το υλικό του, κάνοντάς μας να πιστέψουμε ό,τι θέλει ο ίδιος κάθε φορά: στα φαντάσματα, στη μετενσάρκωση, σε έναν λαβύρινθο συμπτώσεων… Διαβάζεται απνευστί, και το τέλος του σε αποζημιώνει.
Ράγκναρ Γιόνασον, «Η ομίχλη» (εκδ. Καστανιώτης, μτφρ. Βίκυ Αλυσσανδράκη). Τρίτο βιβλίο με πρωταγωνίστρια τη Χούλντα Χερμανσντότιρ, την επιθεωρήτρια της αστυνομίας του Ρέικιαβικ, μετά το «Σκοτάδι» και το «Νησί», και πλέον πιστεύει κανείς ότι δύσκολα θα βρεθεί άλλος Ισλανδός να ξεπεράσει αυτόν τον ιδιοφυή συγγραφέα. Οι πλοκές του είναι τόσο καλά μελετημένες, η δομή τόσο αριστοτεχνικά πλεγμένη, και η ατμόσφαιρα της Hidden Iceland τόσο σαγηνευτική, μυστηριακή και ανησυχαστική, που, αν και σε στοιχειώνουν, απλώς θέλεις να μην τελειώσουν ποτέ – η δε ηρωίδα του είναι από τις πιο ολοκληρωμένες και σύνθετες που υπάρχουν. Λίγο πριν από τα Χριστούγεννα του 1987 κι ενώ μια σφοδρή χιονοθύελλα ξεσπάει στην Ισλανδία, η καταπτοημένη Χούλντα θα αναλάβει την εξιχνίαση μιας διπλής δολοφονίας και θα βρεθεί μπροστά σε ένα φρικτό μυστήριο.
B.A. Paris, «Ο ψυχοθεραπευτής» (εκδ. Bell, μτφρ. Βεατρίκη Κάντζολα-Σαμπατάκου). Πέμπτο μυθιστόρημα της Β.A. Paris από τις εκδόσεις Bell, καθώς το φαν κλαμπ της είναι μεγάλο και στην Ελλάδα, και διευρύνεται ολοένα. Ενα domestic crime, ένα ψυχολογικό θρίλερ μυστηρίου, γεμάτο μυστικά, ψέματα και –αναμενόμενες και αγαπημένες– διαρκείς ανατροπές. Η Αλις και ο Λίο θα μετακομίσουν σε ένα ιδιωτικό φυλασσόμενο συγκρότημα ακριβών μονοκατοικιών. Ολα κυλούν τέλεια, μέχρι τη στιγμή που εκείνη θα ανακαλύψει ότι στο σπίτι τους δολοφονήθηκε η προηγούμενη ένοικος. Η Αλις θα παθιαστεί με την εικόνα της νεκρής και θα βαλθεί να μάθει τι συνέβη πραγματικά. Ομως αυτό δεν θα είναι καθόλου εύκολο. Πολλά περίεργα θα αρχίσουν να γίνονται στο σπίτι, οι ύποπτοι γείτονες θα παραμονεύουν παντού, και η παραζαλισμένη πρωταγωνίστρια δεν θα μπορεί να εμπιστευθεί κανέναν.
Μίνως Ευσταθιάδης, «Σχέδια του χάους» (εκδ. Ικαρος). Ο Μίνως Ευσταθιάδης είναι από τους πιο πολυδιαβασμένους Ελληνες συγγραφείς αστυνομικού και τα βιβλία του με πρωταγωνιστή τον Κρις Πάπας από τα πιο εμπορικά. Εδώ ο αναγνώστης θα συναντήσει πάλι τον Κρις, αλλά τον καιρό που ήταν ακόμη παιδί και ονομαζόταν Χρήστος Παπαδημητρακόπουλος. Εκεί λοιπόν, στο Αίγιο, ο μικρός Χρήστος θα γίνει μάρτυρας του πρώτου εγκλήματος στη ζωή του. Θύμα, ο «Μεσιέ», ένας φιλελεύθερος Γάλλος καθηγητής γαλλικών, φίλος των παιδιών και μαχητικός οικολόγος. Οταν βρεθεί νεκρός, ο φίλος του Νέστορας θα κλειστεί στη φυλακή. Τα πράγματα όμως δεν είναι όπως φαίνονται. Η τραγωδία θα μας κοιτά διαρκώς πίσω από τις γωνίες και μια αχλύ μελαγχολίας θα καλύπτει τα πάντα, σε ένα πιο σκοτεινό βιβλίο από τα προηγούμενα του συγγραφέα, που κατά κάποιον τρόπο μοιάζει να τα ενσωματώνει.
C.J. Abazis (Κωνσταντίνος Αμπαζής), «Οι ψηφιακοί φόνοι» (εκδ. Athens Bookstore Publications). Ο C.J. Abazis γεννήθηκε στην Αθήνα, σπούδασε στο ΝΥU και ειδικεύθηκε στην ανάπτυξη λογισμικού στο πιο υψηλό επίπεδο. Εχει, έτσι, μακρόχρονη εμπειρία στον χώρο της τεχνολογίας και αυτό φαίνεται στο τελευταίο του μυθιστόρημα, με ήρωα τον Μάνο Μάνου, ερευνητή τεχνητής νοημοσύνης της Ιντερπόλ, που θα κληθεί να βοηθήσει την αστυνομία της Μυκόνου, καλεσμένος καθώς είναι σε ένα γάμο εκεί, σε μια σειρά αποτρόπαιων δολοφονιών. Ο κόσμος της παραδοσιακής επίλυσης εγκλημάτων και εκείνος του Μάνου θα συγκρουστούν σε αυτό το κοσμοπολίτικο μυθιστόρημα, ένα θρίλερ μυστηρίου που συνδυάζει την τεχνολογία με τη δράση. Ωραίο στυλ, κοφτοί διάλογοι, αφηγηματική άνεση και μοντέλα μηχανικής εκμάθησης που μπορούν να βρουν τον δολοφόνο… ή και περισσότερους.
Richard Hull, «Ο φόνος της θείας μου» (εκδ. Αλεξάνδρεια, μτφρ. Μιχάλης Λαλιώτης). Το βιβλίο αυτό είναι είναι το μόνο παλιό. Είναι ο δέκατος στη σειρά τίτλος της σειράς «Μαύρη Γάτα» που εκδίδει η Αλεξάνδρεια, μιας σειράς κλασικών αστυνομικών που αξίζει και με το παραπάνω να διαβάσει κανείς και να έχει στη βιβλιοθήκη του: ένας κι ένας τίτλοι, καλά δοκιμασμένοι στον χρόνο. Ο Richard Hull –ψευδώνυμο του Βρετανού συγγραφέα Robert Henry Sampson– γεννήθηκε το 1896, πολέμησε και στους δύο μεγάλους πολέμους του 20ού αιώνα, δούλεψε πολλά χρόνια σαν λογιστής και, παράλληλα, έγραψε δεκαπέντε αστυνομικά μυθιστορήματα, γεμάτα βιτριολικό χιούμορ και ιδιόρρυθμους χαρακτήρες. Πέθανε το 1973. Στον «Φόνο της θείας μου» (1934), το πρώτο και πιο γνωστό του βιβλίο, παρακολουθούμε τον Εντουαρντ Πάουελ που βάζει στόχο να δολοφονήσει τη θεία του Μίλντρεντ. Καθώς είναι άνθρωπος των γραμμάτων, κρατάει ημερολόγιο όπου περιγράφει πώς ακριβώς προσπαθεί να το πετύχει. Πώς όμως σκοτώνεις κάποιον όταν είναι φανερό ότι είσαι ο πιθανότερος ύποπτος;