Τα τρυφερά ερείπια της οδού Σειρήνων στο Παλαιό Φάληρο ήταν απλώς μια υπόμνηση της ατμόσφαιρας που είχε όλη η περιοχή πριν από λίγες δεκαετίες. Δύσκολα θα βρει κανείς παλιά σπίτια στο Φάληρο, που έως τη δεκαετία του ’70 διατηρούσε τη μορφή ενός αρχοντικού προαστίου με βίλες, μικρές και μεγάλες, από την παραλιακή έως επάνω ψηλά. Αυτά τα σπίτια που είχα μπροστά μου στην οδό Σειρήνων, κλειστά και έρημα, θύμιζαν απλώς την αλλοτινή κλίμακα των δρόμων, τους κήπους, τα ψηλά δέντρα, τα ρομαντικά θυρώματα.
Ο άλλοτε ψηλόκορμος φοίνικας είχε πεθάνει προ πολλού στον μικρό κήπο μπροστά στα σεμνά σπίτια της οδού Σειρήνων. Παρατηρούσα την αρμονική συμμετρία τους. Είναι σπίτια δίδυμα, σιαμαία, μεσοτοιχία ενωμένη, απελευθερώνονται αριστερά και δεξιά σε αυτόνομους βραχίονες. Από ψηλά σχηματίζουν ένα Π, η στέγη τους με κεραμίδια, ο κήπος γεμάτος αγριόχορτα, δέντρα και θάμνους, καρέκλες, γάτες, κιγκλιδώματα, απομεινάρια μιας ζωής. Αυτό που μου τραβούσε την προσοχή ήταν η αντίθεση με τον περιβάλλοντα χώρο. Το Φάληρο έχει εδώ και δεκαετίες πολύ ψηλές πολυκατοικίες. Αυτά τα σπίτια ήταν πολύ χαμηλά, διακριτικά, ήταν συνοδοιπόροι, χαμηλόφωνοι και εσωστρεφείς. Είχαν αυλές και κηπάρια, σκάλες για να φτάσεις στην εξώθυρα, παράθυρα αριστερά και δεξιά με θέα τα δέντρα και τα πουλιά. Σαν να έβλεπες πάνινες πολυθρόνες στην αυλή το καλοκαίρι, εκεί που τώρα οργιάζει η ανεξέλεγκτη άγρια βλάστηση με τις σπασμένες καρέκλες. Εκεί, στα σκαλοπάτια, κάποια πόδια ζωηρά άλλοτε ανέβαιναν. Απέναντι θα είχε άλλα σπίτια, το φως θα έφτανε έως τις κάμαρες μέσα.
Και πιο κάτω, στο 29 της οδού Σειρήνων, κοντά στην Αγίου Αλεξάνδρου, στέκει ένα ακόμη ευγενές κουφάρι. Μια άλλοτε κομψή μονοκατοικία, από τις παλιές, χτισμένη στις αρχές του 20ού αιώνα, με έναν αέρα νεοκλασικής αβρότητας. Μια βιλίτσα, φαληριώτικη. Την έβλεπα στριμωγμένη ανάμεσα σε πολυκατοικίες, σκεπασμένη η πρόσοψη από αγριεμένη βλάστηση, νεραντζιές φουντωτές και αργυροπράσινα ελαιόδεντρα. Αυτό το σπίτι, αντίθετα από τα άλλα, τα δίδυμα, πιο κάτω, ήταν στεφανωμένο με ένα πυργάκι. Εκείνο το δωμάτιο που άνοιγε το παράθυρό του στο πυργάκι θα ήταν ονειρικό, ατμοσφαιρικό, ένας κόσμος ξεχωριστός. Ενα παρατηρητήριο… Προαστιακή αρχιτεκτονική με πολύ απλές κατόψεις, με πλίνθους και πέτρες στην τοιχοποιία, με επίχρισμα στο χρώμα της ώχρας, μιας ώχρας που έχει παλιώσει από βροχές, από ήλιους ανελέητους, από αγγίγματα και από ανέμους. Σκάει η επιδερμίδα της και μας δείχνει την ηλικία της, μας φανερώνει και τα σωθικά του σπιτιού.
Οι αεροφωτογραφίες του Φαλήρου έως και το 1960 αποκαλύπτουν έναν παράδεισο. Πυργόσπιτα και αρχοντικά ξενοδοχεία κατεδαφίστηκαν και έγιναν διαμερίσματα. Η ζωή αλλάζει. Αλλά, να που αυτές οι συναντήσεις με τα ελάχιστα ερείπια του Φαλήρου, κοντά σε άλλα ελάχιστα αρχοντικά που συντηρήθηκαν και που σήμερα λάμπουν, επαναφέρουν το βλέμμα σε μια ξεχασμένη κλίμακα. Το Παλαιό Φάληρο έχει ακόμη ατμόσφαιρα, πράσινο, αστική κληρονομιά. Ωστόσο, πόσο ευεργετική είναι η παρουσία των παλιών σπιτιών, που φέρουν αυτά τα νάματα της φαληριώτικης ιστορίας, που μας υπενθυμίζουν ότι η ζωή δεν είναι μονοδιάστατη, ότι ο χρόνος έχει κύκλους, ότι η ομορφιά έχει πολλές ερμηνείες, ότι εμείς όλοι είμαστε όντα με μνήμη και με ανάγκες αναβάπτισης.
Αποχαιρέτησα τα μικρά σπίτια της οδού Σειρήνων, με λιγοστές ελπίδες ότι θα επιζούσαν. Μου είχαν δώσει τροφή για σκέψη.