Τι θα λέγατε αν μαθαίνατε πως η δεύτερη μεγαλύτερη κινηματογραφική βιομηχανία στον κόσμο είναι αυτή της Νιγηρίας; To «Nollywood» (κατά το αμερικανικό Hollywood) παράγει ετησίως κάπου ανάμεσα σε 3 και 5.000 ταινίες, κάποιες από τις οποίες είχαμε αυτές τις ημέρες την ευκαιρία να δούμε και στα μέρη μας μέσω του Nollywood Travel Film Festival, που ολοκληρώθηκε χθες σε πανηγυρικούς τόνους και μουσικό λάιβ στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος.
«Είμαστε μια μεγάλη βιομηχανία, η οποία απευθύνεται σε ακόμη μεγαλύτερο κοινό, τόσο στην Αφρική όσο και στους πληθυσμούς της Καραϊβικής και σε άλλους Αφρικανούς της διασποράς, στην Αμερική, στον Καναδά και αλλού. Τα τελευταία χρόνια είναι πολύ μεγάλο το ενδιαφέρον του Netflix, αλλά και των Amazon, Disney+ για το Νόλιγουντ», μας λέει ο επικεφαλής του φεστιβάλ και παραγωγός, Μικέλ Πάρις, γι’ αυτό το μίνι αφρικανικό θαύμα που έχει συντελεστεί την τελευταία δεκαετία.
Το επόμενο βήμα για το Νόλιγουντ είναι να δημιουργηθούν ευκαιρίες, ώστε το σινεμά της Νιγηρίας να ταξιδέψει στον κόσμο, γι’ αυτό και το φεστιβάλ ήρθε στην Αθήνα, μετά το Τορόντο, την Ατλάντα, το Βερολίνο, το Οσλο και το Ελσίνκι. «Στόχος είναι να δημιουργήσουμε σχέσεις μεταξύ των δικών μας και των ντόπιων παραγωγών και διανομέων, να υπάρξουν συνεργασίες, ώστε να γυρίσουμε ταινίες και στην Ελλάδα. Οι τοποθεσίες εδώ είναι φανταστικές. Και φυσικά θέλουμε να το επαναλάβουμε όλο αυτό αντίστοιχα, καλώντας τους Ελληνες του χώρου να έρθουν στη Νιγηρία».
Την πρόθεση αυτή για συνεργασία μάς την επιβεβαιώνει και η γενική διευθύντρια του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, Αθηνά Καρτάλου: «Για εμάς είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να ενεργοποιήσουμε ένα πλαίσιο εξωστρέφειας, φέρνοντας τους Ελληνες συντελεστές του σινεμά σε επαφή με νέα επιτυχημένα μοντέλα ανάπτυξης, όπως αυτά διαμορφώνονται μετά την πανδημία. Αυτό που ιντριγκάρει περισσότερο είναι να ξεφύγουμε από κάποιες παγιωμένες οπτικές που έχουμε για τον κινηματογράφο και να δούμε, για παράδειγμα, πώς εκείνοι έχουν δουλέψει το μοντέλο της μετάβασης στις διαδικτυακές πλατφόρμες».
«Στο παρελθόν, η Δύση δημιούργησε μια συγκεκριμένη κινηματογραφική εικόνα για την Αφρική· τώρα είναι καιρός να πούμε μια διαφορε-τική ιστορία».
Η δική τους πλατφόρμα
Μια τέτοια πλατφόρμα είναι το irokotv.com, πολύ παρόμοιο οπτικά με το Netflix, γεμάτο από ταινίες του Νόλιγουντ και με τζίρο που ξεπερνά τα 50 εκατ. δολάρια ετησίως. Πρόσφατα μάλιστα εξασφάλισε συνεργασία και με το γαλλικό Canal+ για την παραγωγή νέων ταινιών και σειρών. Οσο για τις ίδιες τις ταινίες, αυτές είναι σε γενικές γραμμές σχετικά χαμηλού μπάτζετ (περ. 200.000 δολάρια), ωστόσο υπάρχουν κι εκείνες που φτάνουν ή ξεπερνούν τα 10 εκατ. δολάρια σε κόστος παραγωγής. «Θεματικά έχουμε πολλές αφηγήσεις που έχουν να κάνουν με τη μαύρη κουλτούρα, την αφρικανική κληρονομιά και τον τρόπο ζωής. Σε αυτά παρεμπιπτόντως –στην κουλτούρα, στο φαγητό– έχουμε και μεγάλες ομοιότητες με τους Ελληνες, όπως διαπιστώσαμε αυτές τις μέρες που είμαστε στην πατρίδα σας», σημειώνει ο Μικέλ Πάρις.
«Μόνο για τις συγκεκριμένες εκδηλώσεις ήρθαν στην Αθήνα περίπου 80 καλεσμένοι από τη Νιγηρία (παραγωγοί, σκηνοθέτες, ηθοποιοί) οι οποίοι αφήνουν σημαντικό αποτύπωμα. Κάποιοι από αυτούς έχουν 16-20 εκατομμύρια ακολούθους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, νούμερα που συναντάς μόνο στους σταρ του Χόλιγουντ ή του Μπόλιγουντ. Από όλους εισπράξαμε μεγάλη αγάπη για τον τόπο μας, κάποιοι μάλιστα λόγω των κλασικών σπουδών τους ήταν τρομερά ενθουσιασμένοι που κατάφεραν να επισκεφθούν την Ελλάδα», συμπληρώνει η κ. Καρτάλου.
Τι έχει όμως το Νόλιγουντ και γενικότερα ο αφρικανικός κινηματογράφος να συνεισφέρει στο σινεμά του κόσμου; «Πρώτα από όλα τις ιστορίες μας. Δείτε τι γίνεται τα τελευταία χρόνια στο Χόλιγουντ. Φιγούρες όπως ο Σάκα Ζουλού, ο Νέλσον Μαντέλα, ο Γιάννης Αντετοκούνμπο ή η Νανίσκα στο πιο πρόσφατο “The Woman King” τραβούν το παγκόσμιο ενδιαφέρον. Επειτα υπάρχει η ανάγκη να μιλήσουμε εμείς οι ίδιοι για τον εαυτό μας. Στο παρελθόν, η Δύση δημιούργησε μια συγκεκριμένη κινηματογραφική εικόνα για την Αφρική: ζούγκλα, μαϊμούδες, λιοντάρια, μπαμπού. Τώρα είναι καιρός να πούμε μια διαφορετική ιστορία. Υπάρχουν σπουδαίες αξίες σε αυτά τα μέρη και προσπαθούμε πλέον να τις “πουλήσουμε”, με την καλή έννοια».
