Ψάχνοντας ανάμεσα στις πολλές φωτογραφίες των ψηφιοποιημένων αρχείων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), η ομάδα του Athens Photo World βρήκε και μια ασπρόμαυρη εικόνα του Ρομπέρ Ντουανό.
Ο σπουδαίος Γάλλος φωτογράφος –μαζί με τον Καρτιέ-Μπρεσόν θεωρούνται από τους θεμελιωτές του φωτορεπορτάζ– βρέθηκε το 1958 στη μικρή πόλη Ζενουγιάκ, σε μια απόκρημνη, ορεινή περιοχή στο κέντρο της Γαλλίας. Ο τίτλος της φωτογραφίας, σύμφωνα με τη λεζάντα, είναι «Το τέλος μιας εποχής». Πρωταγωνιστής ο 68χρονος δρ Εντμόντ και ο φαρμακοποιός της πόλης, που συνήθως ήταν το δεξί χέρι κάθε επαρχιακού γιατρού κάνοντας αναλύσεις ρουτίνας και επικοινωνώντας μαζί του σε περίπτωση αμφιβολίας για μια συνταγή.
Ο Ντουανό κάνοντας το ρεπορτάζ έγραφε ότι ο δρ Εντμόντ προερχόταν από μια μακρά σειρά επαρχιακών γιατρών, που έφτανε μέχρι τη βασιλεία του Λουδοβίκου ΙΔ΄. «Το βασίλειό του κάλυπτε μια ακτίνα 20 χιλιομέτρων γύρω από το σπίτι του. Σε 40 χρόνια πρακτικής (κατά τη διάρκεια των οποίων έφθειρε 10 αυτοκίνητα διανύοντας ένα εκατομμύριο χιλιόμετρα και παρακολουθώντας περίπου 150.000 ασθενείς), ο δρ Εντμόντ είδε τα προβλήματα δημόσιας υγείας να μετατοπίζονται από τη φυματίωση, τα αφροδίσια νοσήματα και τη βρεφική θνησιμότητα στον καρκίνο», έγραφε ο Ντουανό μεταφέροντας τη μαρτυρία του γιατρού Εντμόντ που διασώζεται μέχρι σήμερα: «Μόλις 30 χιλιόμετρα μακριά έχω πλέον στη διάθεσή μου έναν ακτινολόγο, διάφορους ειδικούς, δύο χειρουργούς, ένα νοσοκομείο 90 κλινών και μια κλινική 60 κλινών.
Αν υπάρξει επιδημία την αναλαμβάνει το τμήμα της Υγειονομικής Υπηρεσίας. Σήμερα, είμαι εξίσου καλά εξοπλισμένος για τη θεραπεία των ασθενών μου με έναν γιατρό της πόλης. Ισως μάλιστα καλύτερα, γιατί τους ξέρω όλους σαν να ήταν η οικογένειά μου».
Η φωτογραφία παρουσιάζεται στη φετινή κεντρική έκθεση του Athens Photo World, που φιλοξενείται από σήμερα στο ΚΠΙΣΝ και έχει τίτλο «Εστιάζοντας στην Υγεία – 75 χρόνια προόδου και προκλήσεων» και πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Γραφείο Ποιότητας Φροντίδας του ΠΟΥ Ευρώπης στην Αθήνα. Η συγκεκριμένη εικόνα εντάσσεται στην εκθεσιακή ενότητα «Καθημερινότητα», αφού η επιμελητική ομάδα φρόντισε να καλύψει όλο το εύρος των δραστηριοτήτων του ΠΟΥ δημιουργώντας παράλληλα μια φωτογραφική έκθεση υψηλής ποιότητας.
Η ιδέα τους να προσεγγίσουν τον οργανισμό και να «ανασκάψουν» τα πολύτιμα αρχεία του από τις χώρες όπου δραστηριοποιείται, έγινε αμέσως δεκτή. Ως ένα από τα έξι περιφερειακά γραφεία του ΠΟΥ σε όλο τον κόσμο, το Περιφερειακό Γραφείο του Οργανισμού για την Ευρώπη εξυπηρετεί 53 χώρες και σχεδόν 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους. Προσπαθεί να επιτύχει καθολική κάλυψη υγείας, να προστατεύει τους ανθρώπους από έκτακτες ανάγκες υγείας και να προάγει την υγεία και την ευημερία, με πρωταρχικό στόχο να μην αφήσει κανέναν πίσω.
Εκπληκτική πρόοδος
«Είναι μια οδυνηρή υπενθύμιση του τι μας συνδέει, αλλά και του τι μπορούμε να πετύχουμε μαζί», σχολιάζει ο δρ Χανς Κλούγκε.
«Αυτή είναι μια ευκαιρία να γιορτάσουμε τις εκπληκτικές προόδους στη δημόσια υγεία από το 1948 και να αναλογιστούμε τα γεγονότα που άνοιξαν τον δρόμο για την ίδρυση των Ηνωμένων Εθνών και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, του εξειδικευμένου οργανισμού του αφιερωμένου στην προώθηση της παγκόσμιας υγείας», γράφει στο εισαγωγικό του σημείωμα για την έκθεση ο δρ Χανς Κλούγκε, περιφερειακός διευθυντής Ευρώπης του ΠΟΥ.
«Μετά το κβαντικό άλμα προς τα εμπρός στην υγιεινή και την υγεία κατά τον 19ο αιώνα, το πρώτο μισό του 20ού αιώνα παραμένει μια έντονη υπενθύμιση του πώς οι συγκρούσεις, η οικονομική κατάρρευση και οι κακές συνθήκες διαβίωσης επηρεάζουν τη ζωή και την υγεία μας».
«Η έκθεση δεν είναι “ιατρική”, υπό τη στενή έννοια του όρου, είναι μάλλον ανθρωπιστική», μας εξηγεί η Χριστίνα Καλλιγιάννη εκ μέρους του Athens Photo World. «Δίνει την ευκαιρία στο κοινό να γνωρίσει το έργο του οργανισμού έξω από στατιστικές, νούμερα, δεδομένα και οδηγίες, πέρα από τα στενά επιστημονικά στεγανά, μέσα από εικόνες ενός οικείου και προσιτού κόσμου, μέλη του οποίου είμαστε όλοι».
Οι φωτογραφίες των περισσότερων από ογδόντα φωτογράφων –Ελλήνων και ξένων– καλύπτουν μια πολυετή πορεία και ευρεία δράση. Από τη Θεσσαλία της δεκαετίας του 1950, την πανδημία της COVID-19, τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία και τον πρόσφατο σεισμό που συντάραξε την Τουρκία και τη Συρία μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο, οι παλιότερες και νεότερες φωτογραφίες της έκθεσης συνθέτουν ένα διαφορετικό ψηφιδωτό του κόσμου μας.
«Είναι μια οδυνηρή υπενθύμιση του τι μας συνδέει, αλλά και τι μπορούμε να πετύχουμε μαζί, σε καλές στιγμές και σε περιόδους αναταραχής, κρίσης και κακουχιών», σχολιάζει ο δρ Κλούγκε.
«Εστιάζοντας στην Υγεία», διάρκεια έως 30 Ιουνίου.