Γωνία Πατησίων 186 και Θάσου είναι μία από τις χαρακτηριστικές προπολεμικές πολυκατοικίες της περιοχής. Με κυλινδρική απόληξη, η πολυκατοικία Φάμπρα χτίστηκε το 1938 με σχέδια του αρχιτέκτονα Θουκυδίδη Βαλεντή και κάθε φορά θα σταθώ να θαυμάσω την οικονομία και τη χάρη της. Σε παλιές φωτογραφίες, τα στόρια άνοιγαν προς τα έξω, υπήρχε ζωή και εκεί γύρω στη Θάσου, πολλές μικρές πολυκατοικίες είχαν χτιστεί σε λίγα μόνο χρόνια, από το 1928 έως το τέλος της δεκαετίας του ’30. Βλέπεις σήμερα αυτά τα σπίτια, τις εξώθυρες, τα διαμερίσματα και σκέφτεσαι εκείνη τη ζωή που ανέβλυζε γεμάτη υποσχέσεις στα ίδια πεζοδρόμια πριν από 90 χρόνια.
Λίγο πάνω από τη Δροσοπούλου, η Θάσου οδηγεί στη γαλήνια πλατεία ΠΕΑΝ, με μια ατμόσφαιρα βαθιά αστική. Θλίβει η διαρκής απουσία της ορειχάλκινης προτομής του Θάνου Σκούρα, που ως πρόεδρος της αντιστασιακής ΠΕΑΝ εκτελέστηκε από τους Γερμανούς το 1943. Η προτομή ήταν έργο του Μιχάλη Κάσση. Ο Θάνος Σκούρας ζούσε εκεί γύρω. Πόσα κενά έχει η αστική μας ιστορία… Αυτό το πεζοδρομημένο κομμάτι είναι γεμάτο ιστορίες. Θυρώματα του Μεσοπολέμου, όπως αυτό στη Θάσου 3, ακριβώς δίπλα στην πολυκατοικία Φάμπρα, αλλά και πιο πάνω, έως τη μικρή πλατεία, μας δείχνουν το μέτρο της παλιάς ζωής. Αν βρεθείτε στην περιοχή, πάρτε βήμα βήμα τη μικρή οδό Θάσου, σαν ένα δείγμα μεσοαστικής καθημερινότητας, στη χρυσή εποχή της Πατησίων (1930-1970), και σταθείτε ανάλογα με τις πηγές των βιωμάτων σας. Στη Θάσου 7, σηκώστε λίγο το βλέμμα να δείτε μια «σφραγίδα» αρ ντεκό στην πρόσοψη και ακριβώς απέναντι δείτε μια καλή πολυκατοικία του 1960 στον αριθμό 4. Ο κινηματογράφος «Φιλίπ», προς τη Δροσοπούλου, είχε προσφέρει αναρίθμητες συγκινήσεις και αν ανηφορήσετε προς την πλατεία ΠΕΑΝ, στρίψτε δεξιά την πεζοδρομημένη οδό Κελαινούς να δείτε πώς μπλέκει το 1930 με το 1960. Γωνία Κελαινούς και Λέλας Καραγιάννη, μια θαυμάσια μικρή πολυκατοικία του 1928 περίπου μας δείχνει πώς ήταν η γειτονιά εκείνων των μεσοαστών. Από εκεί φθάνετε στην Επτανήσου και μετά στη Φωκίωνος Νέγρη.
Αλλά ας πάμε πίσω, στην αφετηρία. Πατησίων και Θάσου. Ολοι οι δρόμοι που καταλήγουν ως κάθετοι οδοί στην Πατησίων σε εκείνο το ύψος ορίζουν την ατμόσφαιρα της ευρύτερης ατμόσφαιρας της πλατείας Αμερικής, Λέλας Καραγιάννη, Σπάρτης, Μηθύμνης, Θήρας, Αγαθουπόλεως. Φθάνουν έως κάτω προς Αχαρνών, δίνουν σκυτάλη σε άλλους δρόμους και προχωρούν βαθιά στην ενδοχώρα πέρα από τη Μιχαήλ Βόδα. Υπήρχε αστικός κόσμος έως κάτω χαμηλά. Στην οδό Θήρας, ο νεογοτθικός πύργος Τυπάλδου μένει να συμβολίζει εκείνη την αστική πύκνωση.
Ο Μεσοπόλεμος, ιδίως, σε όλη αυτήν την ακτίνα αποκαλύπτει συγκινητικά τις κινήσεις μέσα στην αθηναϊκή κοινωνία της εποχής. Ποιοι ήταν αυτοί οι αστοί που έχτιζαν μονοκατοικίες ή μικρές και μεγάλες πολυκατοικίες ανάμεσα στο 1925 και στο 1940; Ελληνες ομογενείς, γενιές Αθηναίων, Ελληνες από νησιά και μακρινές πατρίδες, νομικοί, καθηγητές, ανώτεροι δημόσιοι υπάλληλοι, ιατροί, στρατιωτικοί… Στην «Αργώ» του Γιώργου Θεοτοκά –η αξεπέραστη ακτινογραφία της ελληνικής αστικής τάξης και των διαδρομών των Ελλήνων, μυθιστόρημα γραμμένο ανάμεσα στο 1931 και στο 1935– υπάρχουν πολλές από τις απαντήσεις. Η γενιά του ’30 είχε θέσει πολλά από τα ζητήματα που απασχολούν και σήμερα.