Εναν ακέφαλο ανδρικό κορμό, που ανήκε σε έναν εξαιρετικής καλλιτεχνικής ποιότητας και πολύ καλά διατηρημένο μικρό κούρο, παρόμοιο τεχνοτροπικά με το «Παιδί του Κριτίου», έφεραν στο φως οι φετινές ανασκαφές στο νησάκι του Δεσποτικού απέναντι από την Αντίπαρο.
Κατασκευασμένο από παριανό μάρμαρο, με λεία και στιλπνή επιφάνεια, το έργο, που εντάσσεται στον λεγόμενο «αυστηρό ρυθμό», χρονολογείται αμέσως μετά το 480 π.Χ. και βρέθηκε κατά τη διερεύνηση σε τμήμα κατασκευής οχυρωματικού χαρακτήρα που είχε εντοπιστεί σε προηγούμενη ανασκαφή και είχε υποστεί έντονη κατάρρευση.
«Πρόκειται για άγαλμα εξαιρετικής ποιότητας, γιατί διακρίνεται πολύ καλά η επιδερμίδα του μαρμάρου, διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση και είναι έργο κάποιου ιδιαίτερα καλού καλλιτέχνη», λέει στην «Κ» ο διευθυντής της ανασκαφής στο Δεσποτικό, Γιάννος Κουράγιος.
Οπως εξηγεί ο αρχαιολόγος, το άγαλμα εντάσσεται στον «αυστηρό ρυθμό» γιατί αντίθετα με τους κούρους που έχουν συνήθως τα χέρια τους κολλημένα στις δύο πλευρές, εκείνο είχε το ένα χέρι σηκωμένο. Σύμφωνα επίσης με τον κ. Κουράγιο, η σύγκριση του μικρού κούρου από το Δεσποτικό με το διάσημο άγαλμα του Κριτίου οφείλεται στην τεχνοτροπική αλλά και στη χρονολογική τους εγγύτητα, καθώς και τα δύο τοποθετούνται στο μεταίχμιο από την αρχαϊκή εποχή στην κλασική.
«Ολα τα γλυπτά που έχουμε βρει στο Δεσποτικό είναι εξαιρετικής ποιότητας», συμπληρώνει ο αρχαιολόγος και συνεχίζει: «Συνολικά, έχουμε βρει περίπου 130 κομμάτια από αρχαϊκούς κούρους, ένας μεγάλος αριθμός για αρχαϊκό ιερό, το οποίο αποδεικνύεται ότι ήταν γνωστό, μεγάλο και σημαντικό, με πολύ καλά αναθήματα, που ήταν αφιερωμένα αποκλειστικά στον Απόλλωνα».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα θραύσματα δύο ακόμα κούρων, που βρέθηκαν εντοιχισμένα ως οικοδομικά υλικά σε τοίχο που είχε προστεθεί στο ιερό σε μεταγενέστερη περίοδο, όταν είχε παύσει η λειτουργία του. Ειδικά από τον έναν κούρο, έργο του δεύτερου μισού του 6ου π.Χ. αιώνα, εντοπίστηκαν ο άνω και ο κάτω κορμός καθώς και το κεφάλι, από το οποίο σώζεται η πίσω όψη.
Στα αξιοσημείωτα αρχιτεκτονικά ευρήματα της ανασκαφής περιλαμβάνονται και τα νέα τμήματα των κτιρίων και του συστήματος διαχείρισης υδάτων που αποκαλύφθηκαν πρόσφατα και τα οποία επίσης φανερώνουν την παρουσία ενός σημαντικού λατρευτικού κέντρου με πολλά βοηθητικά κτίρια για τη λειτουργία του αλλά και ενός μεγάλου ναυστάθμου για τον ανεφοδιασμό των πλοίων.
Συνεχίστηκε επίσης και φέτος η αναστήλωση ενός κτιρίου που καταλάμβανε τη βορειοανατολική γωνία του τεμένους και είχε λατρευτικό χαρακτήρα, ενώ στον ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο έχει δημιουργηθεί διαδρομή επισκεπτών και ολοκληρώνεται και η κατασκευή φυλακίου. Σύμφωνα με τον Γιάννο Κουράγιο, το Δεσποτικό είναι σχεδόν έτοιμο να αποκτήσει οργανωμένο χαρακτήρα και σίγουρα ικανό να φιλοξενήσει εκδηλώσεις, όπως εκείνη που πραγματοποιήθηκε προχθές με ομιλητή τον αρχαιολόγο Βασίλη Λαμπρινουδάκη.
Οι ανασκαφές και οι αναστηλωτικές εργασίες πραγματοποιήθηκαν με τη στήριξη των ΑΙΓΕΑΣ ΑΜΚΕ (Θ. & Μ. Μαρτίνου), Ιδρύματος Π. & Α. Κανελλοπούλου, Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη, ΔΙΚΕΜΕΣ (CYA), Ιδρύματος Ι. Λάτση, Μάριον Στασινόπουλου, Συλλόγου «Οι Φίλοι της Πάρου» κ.ά.