«Μισώ τον νατουραλισμό στη σκηνή», είχε πει στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε ο Μπομπ Ουίλσον τον Μάρτιο στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, προαναγγέλλοντας την παράσταση που θα σκηνοθετούσε: «Τρεις ψηλές γυναίκες» του Εντουαρντ Αλμπι. «Είμαι εικαστικός καλλιτέχνης, συνεπώς εκφράζομαι με εικαστικό τρόπο: τη φόρμα, το φως και τον ήχο», σχολίασε τότε. Το συζητάμε με τη Λουκία Μιχαλοπούλου πριν ξεκινήσουμε τη συνέντευξη. «Κάτι τον συνδέει βαθιά με αυτό το έργο», προσθέτει εκείνη από την εμπειρία της συνεργασίας με τον διάσημο, πολύπειρο και πολύτροπο Αμερικανό καλλιτέχνη. Πραγματικά ο Ουίλσον σκηνοθετεί για πρώτη φορά τις «Τρεις ψηλές γυναίκες», ένα έργο με πολύ κείμενο, το οποίο μάλιστα δουλεύει σε μια ξένη γλώσσα –τα ελληνικά– πετυχαίνοντας ταυτόχρονα να πραγματοποιήσει τη δέσμευσή του: να αναδείξει τα σουρεαλιστικά του στοιχεία.
Η Λουκία Μιχαλοπούλου είναι η μία από τις τρεις κορυφαίες ηθοποιούς που ενσαρκώνουν τους χαρακτήρες του έργου: την Α, τη Β και τη Γ. Ως Γ, στέκεται άξια δίπλα στη Ρένη Πιττακή και στην Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, όλες απόλυτα δοσμένες στο όραμα του σκηνοθέτη, αγνώριστες μέσα στα εντυπωσιακά φορέματά τους, πίσω από το μακιγιάζ, κάτω από τις εξαιρετικές περούκες τους. Τέσσερις ώρες πριν από την παράσταση, και οι τρεις συναντιούνται για να προετοιμαστούν και να μπουν λίγο πιο βαθιά στο σύμπαν του Αλμπι κατά Ουίλσον.
Η πρόκληση
«Αν είσαι έξυπνος ηθοποιός, οφείλεις να μπεις στον κόσμο του Ουίλσον γιατί αλλιώς δεν μπορεί να υπάρξει η παράσταση», εξηγεί. «Αλλωστε η πρόσκληση και η πρόκληση και για τις τρεις ήταν τεράστια. Αν και βρισκόμαστε σε διαφορετικά σημεία στην πορεία της η καθεμιά, είμαστε στο έργο για να δοκιμαστούμε σε έναν καινούργιο κώδικα. Οσο ασφυκτικό κι αν είναι αυτό που μας προτείνει, προέρχεται από έναν μεγάλο καλλιτέχνη, ο οποίος σου παρουσιάζει το “παιδί” του. Τον ακολουθείς και βουτάς σε αυτό με όλο σου το είναι. Η Ρένη και η Καρυοφυλλιά είναι σπουδαίες, όχι μόνον επειδή είναι υπέροχες θεατρίνες, αλλά επειδή παραμένουν φιλότιμες μαθήτριες. Και έχουν αυτό το ήθος που μας έλεγαν από τη σχολή: δίνονται στο θέατρο. Και όλες μαζί χαιρόμαστε υπηρετώντας το όραμα ενός καλλιτέχνη που αυτή τη φορά δεν είναι κούφιο».
«Δεν προτείνει ένα νεκρό πλαίσιο, αλλά ένα πλαίσιο που πρέπει να το γεμίσουμε με αίμα», λέει η γνωστή ηθοποιός.
Ολα άρχισαν τον Μάρτιο, όταν η Μιχαλοπούλου πέρασε οντισιόν προκειμένου να πάρει τον ρόλο. Ηταν η πρώτη φορά που ένας σκηνοθέτης τής ζήτησε να δοκιμαστεί δίπλα σε άλλες ηθοποιούς, κι αυτό συνέβη σε μια θεατρική πορεία σχεδόν δύο δεκαετιών. «Ηταν μια συναρπαστική εμπειρία για μένα και πρωτοφανής. Ταυτόχρονα, η επιλογή μου από τον Ουίλσον ανακούφισε λίγο τους φόβους μου, επειδή αισθάνθηκα ότι η σχέση μαζί του ξεκινούσε εν λευκώ έχοντας όμως ήδη κερδίσει μια πρώτη έγκριση». Ακολούθησαν εντατικές πρόβες για δύο εβδομάδες, κατά τις οποίες ο Ουίλσον και ο μόνιμος συνεργάτης του Τσαρλς Τσέμιν εισήγαγαν αμέσως τις ηθοποιούς στον κόσμο της παράστασης. «Αυτό που κρατώ από τις βασικές οδηγίες του ήταν πώς να βλέπω με τα αυτιά και να ακούω με τα μάτια, πώς να αισθάνομαι με όλο μου το είναι», θυμάται η Μιχαλοπούλου. Σε εκείνες τις πρώτες δύο εβδομάδες δημιουργήθηκε ένα αδρό σκαρίφημα της παράστασης. Επέστρεψε τον Ιούλιο και «δοκίμασε ποιότητες πάνω στον λόγο, ρυθμούς και ύφος».
Η επόμενη συνάντηση με τον Ουίλσον ήταν προγραμματισμένη για το φθινόπωρο, και αφότου ήρθε στην Ελλάδα οι πρόβες έγιναν δωδεκάωρες, μέχρι την τελική ευθεία της πρεμιέρας του Νοεμβρίου. «Εμείς στο μεταξύ δουλέψαμε πολύ το κείμενο ώστε να είμαστε έτοιμες για ό,τι μας ζητηθεί. Ετσι αποκτήσαμε μεγάλη εξοικείωση με το έργο, ξέρουμε και τους τρεις ρόλους. Αλλωστε το σκηνοθετικό αίτημα δεν ήταν να ενσαρκώσουμε χαρακτήρες, αλλά η καθεμιά να φέρει με την ερμηνεία της και τις άλλες δύο», εξηγεί η Μιχαλοπούλου.
Ενα μεγάλο σεμινάριο
Τη ρωτώ πού βρίσκεται η ίδια ως ηθοποιός μέσα σε αυτή την παράσταση, δουλεύοντας με έναν καλλιτέχνη που βρίσκεται στο αντίθετο άκρο των ανοιχτών, συλλογικών σκηνοθετικών διαδικασιών που επέλεγε για τις προηγούμενες δουλειές της. «Είναι πολύ ωραίο να βρίσκεσαι στα χέρια του καλύτερου και κάποιου που εμπιστεύεσαι απόλυτα», απαντά. «Η δυσκολία μου ήταν μόνον να βρω τον τρόπο ώστε αυτό το περιοριστικό πλαίσιο που προτείνει, να μπορεί να αναπνέει σαν να είναι ρεαλιστικό. Σε αυτό ασκούμαι ακόμη. Ετσι αντιμετωπίζω αυτή την παράσταση, σαν ένα μεγάλο σεμινάριο. Ναι, μας έχει ορίσει τη φόρμα: πού θα κοιτάμε, πού θα σταθεί το χέρι, πού θα αλλάξει η φωνή. Δεν προτείνει όμως ένα νεκρό πλαίσιο, αλλά ένα πλαίσιο που πρέπει να το γεμίσουμε με αίμα».
Ο Μπομπ Ουίλσον έφυγε το Σάββατο μετά την πρεμιέρα «αλλά είναι σαν να βρίσκεται εδώ», λέει η Μιχαλοπούλου. Στέλνει παρατηρήσεις μέσω μέιλ, λύνει απορίες, διορθώνει. «Είχατε ποτέ την αίσθηση πως δουλεύετε με έναν ηλικιωμένο άνθρωπο 82 ετών;» τη ρωτώ. «Αντιθέτως, αισθάνθηκα ότι ήμουν με έναν άνθρωπο ο οποίος δούλευε με την παρόρμηση του παιδιού», απαντά.