«Λυπάμαι που παρερμηνεύτηκε το έργο μου. Τα θύματα γυναικοκτονιών και έμφυλης βίας είναι ήρωες στον αγώνα για το δικαίωμα στη ζωή και στην ελευθερία στην Ελλάδα και παγκοσμίως» μου λέει η εικαστικός Τζόρτζια Λαλέ, από την άλλη άκρη του Ατλαντικού, λίγο πριν η ροζ σημαία που δημιούργησε στο πλαίσιο της έκθεσης Carte Blanche Project –ένα πιλοτικό καλλιτεχνικό πρότζεκτ που σχεδιάστηκε και παρουσιάστηκε από το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη με την υποστήριξη του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου– γίνει σύμβολο ενάντια στην πατριαρχία και σε κάθε είδους καταπίεσης της ελευθερίας, στα social media.
Η νεαρή καλλιτέχνιδα η οποία χθες προκάλεσε πολιτική ένταση με την εικαστική της παρέμβαση στην ελληνική σημαία, δηλώνει αναστατωμένη και σοκαρισμένη από το συμβάν. Το γεγονός ότι η ροζ ελληνική σημαία «αποκαθηλώθηκε» από τον υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη της προκάλεσε ιδιαίτερη έκπληξη.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Αλλωστε δεν είναι η πρώτη φορά που η ίδια «πειράζει» ένα εθνικό σύμβολο. Οταν το 2019 διαγνώστηκε για πρώτη φορά με καρκίνο του θυρεοειδούς, η Λαλέ άρχισε να πειραματίζεται με νοσοκομειακές ρόμπες. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας ξεκίνησε να κόβει το ύφασμά τους και να ράβει τα κομμάτια μαζί για να σχηματίσουν νέα σχήματα και αντικείμενα. Κατά τη διάρκεια αυτού του πειραματισμού ανακάλυψε την τέχνη του καπιτονέ, το λεγόμενο «quilt», ένα σύμβολο των αμερικανικών οικογενειακών αξιών και παραδόσεων. Αυτό οδήγησε στη δημιουργία του έργου «404.770 την Ημέρα των Εγκαινίων», μιας εγκατάστασης αμερικανικής σημαίας που κατασκευάστηκε από νοσοκομειακές ρόμπες που δωρίστηκαν από τους πρώτους ασθενείς που ανάρρωσαν από COVID-19. Ο τίτλος αναφέρεται στον συνολικό αριθμό θανάτων στην Αμερική από την επίσημη έναρξη της πανδημίας έως τις 20 Ιανουαρίου του 2021. Οι φαρδιές ρίγες και τα αστέρια της σημαίας είχαν σαν σκοπό να τιμήσουν όσους πέθαναν από τον COVID-19 αλλά κυρίως να σχολιάσουν το αποτυχημένο σύστημα υγείας και την αποξένωση στις ΗΠΑ.
Η Λαλέ μεταμόρφωσε για άλλη μια φορά το πάπλωμα, σύμβολο της θαλπωρής του σπιτιού, της οικογένειας και της αγάπης, σε ένα σύμβολο ωμότητας
Το «Neighborhood Guilt», το νέο έργο της που έκανε το ντεμπούτο του στο Ελληνικό Προξενείο αυτόν τον μήνα, αποτελείται από δύο κομμάτια, τα οποία είναι συνέχεια αυτής της μεθοδολογίας του «καπιτονέ». Το πρώτο είναι ένα πάπλωμα σε σχήμα ελληνικής σημαίας. Τιμά τη μνήμη των θυμάτων των γυναικοκτονιών παγκοσμίως και πιο συγκεκριμένα τις πολυάριθμες γυναίκες που δολοφονήθηκαν στην Ελλάδα το 2022. Αποτελείται από σεντόνια που δωρίστηκαν από γυναίκες που έζησαν στην Ελλάδα.
Το δεύτερο πάπλωμα έχει ραμμένα πάνω του είκοσι δύο σπίτια, το καθένα με λεπτομέρειες σχετικά με τα θύματα, όπως τα ονόματά τους, την ηλικία, την ημέρα και τον τόπο θανάτου τους. Η Λαλέ μεταμόρφωσε για άλλη μια φορά το πάπλωμα, σύμβολο της θαλπωρής του σπιτιού, της οικογένειας και της αγάπης, σε ένα σύμβολο ωμότητας. Αλλωστε τα νούμερα στη χώρα μας σοκάρουν. Η Ελλάδα το 2021 κατέγραψε το υψηλότερο ποσοστό αύξησης των γυναικοκτονιών στην Ευρώπη (187,5% σύμφωνα με την έρευνα του Μεσογειακού Ινστιτούτου Ερευνητικής Δημοσιογραφίας). Ενα ποσοστό της τάξης του 42% των γυναικών ηλικίας 18-74 ετών στην Ελλάδα έχει υποστεί κάποια μορφή έμφυλης βίας σύμφωνα με την έρευνα του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών.
Η ίδια εντέλει πιστεύει πως δεν υπάρχει καλλιτεχνικό έργο που να μην περιέχει πολιτικό σχόλιο. Κάτι που διαπίστωσε από πολύ μικρή. Η Λαλέ μεγάλωσε στην Αθήνα σε μια καλλιτεχνική οικογένεια. Ο πατέρας της, Χάρης Λαλές, είναι γλύπτης και χαράκτης. Οι γονείς της υποστήριξαν πλήρως τις καλλιτεχνικές της ανησυχίες και η Λαλέ έγινε καλλιτέχνης. Αφού ολοκλήρωσε το πτυχίο BFA/MFA στη γλυπτική στην Αθήνα το 2013 ταξίδεψε στη Νέα Υόρκη για να σπουδάσει καλές τέχνες στη Σχολή Εικαστικών Τεχνών μέσω υποτροφίας από το Ιδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή.
Δεν είναι μια εύκολη ζωή, αλλά είναι η ζωή που διάλεξα για τον εαυτό μου.
«Η επικοινωνία με τον κόσμο μέσω της τέχνης μου είναι η κύρια προτεραιότητά μου» δήλωνε σε συνέντευξη της που έδωσε πριν από έναν μήνα σε αμερικανικό μέσο. «Δεν είναι μια εύκολη ζωή, αλλά είναι η ζωή που διάλεξα για τον εαυτό μου».
Τα έργα της ήταν ανέκαθεν τολμηρά. Κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ Art in Odd Places 2021 στη Νέα Υόρκη παρουσίασε το «A Public Cleansing» ανάμεσα σε δύο εξόδους του μετρό στη 14th Street και την 6th Avenue. Μια παράσταση διάρκειας τριών ωρών στον δρόμο, όπου η εικαστικός έπλυνε προσεκτικά και αργά τις ρόμπες του νοσοκομείου μπροστά στους περαστικούς. Μερικές από τις ρόμπες ήταν δικές της. Η παράσταση εμπνεύστηκε από την απομόνωσή της μετά τη θεραπεία που έκανε για τον καρκίνο του θυρεοειδούς, με ραδιενεργό ιώδιο.
«Δεν έχω ευθύνη για το πώς αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι την τέχνη, αλλά για μένα όλα είναι θέμα συνειδητοποίησης. Αυτό σημαίνει ότι το κοινό είναι παρόν. Αν μπορώ να τραβήξω την προσοχή κάποιου μέσω της τέχνης μου –έστω και για τρία δευτερόλεπτα– αυτό κάνει τεράστια διαφορά και αυτό είναι ακτιβισμός», είπε σε δήλωση της λίγο πριν την έκθεση στο προξενείο. Οπως φαίνεται, με τη ροζ ελληνική σημαία της αναμφισβήτητα τράβηξε την προσοχή. Ισως για τους λάθους λόγους.