Από το 1948 μέχρι και το 2000, οι Ελληνες εφοπλιστές παρέλαβαν 2.405 ποντοπόρα πλοία από ναυπηγεία όλου του κόσμου – κατά μέσον όρο, ένα πλοίο κάθε οκτώ ημέρες. Νούμερα ασύλληπτα, θα πει κανείς. Πράγματι, αν κοιτάξουμε πίσω στην ιστορία της εμπορικής μας ναυτιλίας, θα εντοπίσουμε αμέσως αυτό το χαρακτηριστικό μοτίβο: αστρονομικά μεγέθη, πρωτοποριακές τεχνολογίες, ηρωικοί ναυτικοί, απέραντες αποστάσεις, και, πάνω απ’ όλα, ένα οικουμενικό διακύβευμα. Ολα τα παραπάνω χαρακτηριστικά επιχειρεί εδώ και 33 χρόνια να καταγράψει και αναδείξει η εκδοτική εταιρεία Αργώ του ιστορικού ερευνητή Γιώργου Μ. Φουστάνου, ο οποίος έχει περιγράψει συνοπτικά το φαινόμενο ως «ελληνικό ναυτιλιακό θαύμα», δίνοντας έτσι ιστορική υπόσταση και ταυτότητα σε ένα κεφάλαιο της πρόσφατης ιστορίας μας που, όπως συχνά λέει ο ίδιος, αποτελεί το σπουδαιότερο επίτευγμα του σύγχρονου ελληνισμού.
«Τα πλοία που χτίσαμε μεταπολεμικά προσέφεραν ανεκτίμητες υπηρεσίες, μεταφέροντας ανταγωνιστικά φορτία, πολύτιμα για τη λειτουργία της παγκόσμιας οικονομίας. Επιπρόσθετα, οι ναυπηγήσεις της δεκαετίας του 1950 υπήρξαν καθοριστικές ακόμη και για τη διαμόρφωση κρίσιμων γεωπολιτικών ισορροπιών κατά τη μεταπολεμική περίοδο – μια άγνωστη στους περισσότερους συνεισφορά των Ελλήνων στον δυτικό κόσμο», σημειώνει ο ιστορικός και εκδότης, που, με τη νέα του έκδοση με τίτλο «Rising from the Ashes» (Αναδυόμενοι από τις στάχτες) που μόλις κυκλοφόρησε, παρουσιάζει με λεπτομέρεια το σύνολο των ελληνικών ναυπηγήσεων από το τέλος του πολέμου έως και το κατώφλι του 21ου αιώνα σε 29 χώρες σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου, από τη Νότια Αμερική και την Ευρώπη μέχρι την Απω Ανατολή.
Πρόκειται για έναν ακόμη πλούσιο τόμο της Αργούς, που, όπως και στις πρότερες εκδόσεις της όπου παρακολουθούμε όλες τις πτυχές της μεταπολεμικής ναυπηγικής δραστηριότητας στις χώρες του Ανατέλλοντος Ηλίου και της Πρωινής Γαλήνης («Made in Japan», 2021 και «Made in South Korea», 2022), η παρουσίαση καταφέρνει και στέκεται αντάξια του ίδιου του «θαύματος» που επιχειρεί να καταγράψει. Πράγματι, η ίδια η έκδοση είναι, θα έλεγε κανείς, και αυτή τόσο μεγάλη, περίτεχνα δομημένη και επιβλητική όσο και ένα ποντοπόρο εμπορικό πλοίο. Στο τετράγωνο, ευμέγεθες εξώφυλλό της αντικρίζουμε τη στολισμένη πλώρη ενός άρτι ναυπηγηθέντος ελληνόκτητου πλοίου, να υψώνεται προς τον ουρανό με τα όκια του να θυμίζουν μάτια και το σκαρί να μοιάζει ζωντανό.
Η προτεραιότητα που δίνει η έκδοση στην αγγλική γλώσσα έναντι της ελληνικής, υποδηλώνει όχι μόνο τη διεθνή σκοπιά της εφοπλιστικής μας δραστηριότητας, αλλά και την τάση του εκδότη να αποκαλύψει αυτήν την αφανή αλλά κομβικής σημασίας για τον πλανήτη «παράλληλη ιστορία» της μεταπολεμικής Ελλάδας στους ξένους αναγνώστες. Ενδεικτικό είναι πως μέσα στον καταστροφικό απόηχο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και του Εμφυλίου, οι Ελληνες εφοπλιστές πέρασαν τον Ατλαντικό για να στήσουν τα γραφεία τους στη Νέα Υόρκη, θέτοντας εκεί τα θεμέλια ενός μελλοντικού ισχυρού ναυτιλιακού κέντρου.
Κάτι άλλο που δεν είναι ευρύτερα γνωστό –αλλά αποτυπώνεται στην εν λόγω έκδοση– είναι το γεγονός ότι οι Ελληνες καθόρισαν σε σημαντικό βαθμό την εξέλιξη των ανοικτών νηολογίων (τις άλλοτε αποκαλούμενες υποτιμητικά «σημαίες ευκαιρίας»), που σήμερα κυριαρχούν στην παγκόσμια ναυτιλία διασφαλίζοντας ανταγωνιστικές μεταφορές. Αξιοποιώντας ένα νέο νηολόγιο, αυτό της Λιβερίας, που δημιουργήθηκε από παράγοντες των ΗΠΑ για να δοθεί η δυνατότητα ανταγωνιστικών υπηρεσιών, ιδιαίτερα στον τομέα των δεξαμενοπλοίων, κατόρθωσαν μέσα σε μία δεκαετία από της συστάσεώς του το 1948, να ενισχύσουν την ποιοτική του υπόσταση νηολογώντας 330 νεότευκτα πλοία με επικεφαλής τον Σταύρο Νιάρχο, ιδιοκτήτη του πρώτου πλοίου που ύψωσε σημαία Λιβερίας.
Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε ότι δίχως τις ναυπηγήσεις των Ελλήνων εφοπλιστών στην Ιαπωνία αμέσως μετά τον πόλεμο, θα ήταν σχεδόν αδύνατο να αναπτυχθεί ταχύρρυθμα η οικονομία της χώρας. Ως αποκομμένο νησί που είναι, θα είχε κινδυνεύσει να περιέλθει στη σφαίρα επιρροής του ανατολικού μπλοκ, στους Κινέζους ή στους Σοβιετικούς. Με παρόμοιο τρόπο, η Δυτική Γερμανία θα είχε δυσκολευτεί να πετύχει τη βιομηχανική της ανόρθωση μετά τον πόλεμο εάν δεν έχτιζαν καράβια στα ναυπηγεία της οι Ελληνες, και κυρίως ο Αριστοτέλης Ωνάσης. Οπως διαβάζουμε και στον πρόλογο της έκδοσης, «χωρίς τις πρωτοβουλίες των Ελλήνων εφοπλιστών στον τομέα των ναυπηγήσεων εκείνη την εποχή, σίγουρα η παγκόσμια ιστορία θα είχε ένα διαφορετικό ανάγνωσμα».