Τάκης Τλούπας: Τα μυστικά ενός μεγάλου φωτογράφου

Τάκης Τλούπας: Τα μυστικά ενός μεγάλου φωτογράφου

Το ντοκιμαντέρ για τον μεγάλο αυτοδίδακτο φωτογράφο Τάκη Τλούπα ξετυλίγει τη ζωή του μέσα από το βλέμμα της κόρης του

3' 30" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Εγώ στη δουλειά μου ποτέ δεν είχα πολλά εργαλεία. Τα πρώτα φίλτρα που χρησιμοποίησα για να “γράψουν” τα σύννεφα ήταν μετά τον βομβαρδισμό της εκκλησίας του Αγίου Αχιλλείου, ξεδιαλύνοντας μπλε, κίτρινα και κόκκινα κομμάτια από τα σπασμένα βιτρό των παραθύρων».

O Tάκης Τλούπας, ο φωτογράφος της Θεσσαλίας –της φύσης, της ανθρώπινης μορφής, των επαγγελμάτων που χάθηκαν και της σιωπής των μοναστηριών–, γεννήθηκε το 1920 και η καταγωγή του ήταν από τη Σελίτσανη του Κισσάβου. Ο παππούς του ήταν χαλκουργός και ο πατέρας του ξυλουργός. Η ξυλουργική ήταν η πρώτη του τέχνη, μέχρι να ανακαλύψει την κλίση του στη φωτογραφία. Αλλά ακόμη κι όταν διακρίθηκε ως ένας από τους μεγάλους της ελληνικής φωτογραφίας, όταν οι εικόνες του άρχισαν να παρουσιάζονται σε εκθέσεις συγκεντρώνοντας τον θαυμασμό των τεχνοκριτικών, εκείνος παρέμεινε σεμνός και λιτός.

Βάση του ήταν η Λάρισα, αλλά αγαπούσε επίσης τα ταξίδια. Οταν μπόρεσε να αγοράσει μια κάμερα Super 8, κατέγραψε σε κινούμενη εικόνα τη ζωή στα Βαλκάνια και στην Ευρώπη ταξιδεύοντας με μια βέσπα.

Τάκης Τλούπας: Τα μυστικά ενός μεγάλου φωτογράφου-1
«Κουβάλος στην Τερψιθέα Λάρισας», 1948. Ο Τλούπας αποτύπωσε πάνω από 30.000 θέματα με ό,τι τον συγκινούσε περισσότερο: τον Θεσσαλικό Κάμπο με τους ξωμάχους του, τις νομαδικές φυλές των κτηνοτρόφων, τη φύση από τη λίμνη Κάρλα έως τα Μετέωρα και την Πίνδο.

Με συνέπεια στην αγάπη του Τλούπα για τα βουνά, το πρώτο πλάνο του ντοκιμαντέρ «Το φωτογραφείο του μπαμπά μου», σε σενάριο – σκηνοθεσία της Καλλιόπης Λεγάκη, δείχνει λευκά σύννεφα να πετούν πάνω από βουνοκορφές. Κι αμέσως μετά ο ίδιος περπατά πάνω σε μια χιονισμένη ράχη. Η κούτα που ανακάλυψε η σκηνοθέτις στο υπόγειο του οικογενειακού σπιτιού του Τλούπα στη Λάρισα, ήταν θησαυρός. Το σπάνιο κινηματογραφικό υλικό από το 1950 έως το 1980, που είχε τραβήξει ο ίδιος με τη Super 8 του, την παρακίνησε να αναζητήσει τον άνθρωπο και τη δουλειά του. «Δεν πρόκειται όμως για ένα πορτρέτο», λέει στην «Κ» η ίδια. «Από την πρώτη στιγμή εκείνο που με ενδιέφερε ήταν να φωτίσω τη σχέση πατέρα – κόρης, της μιας από τις δύο της οικογένειας, η οποία μεγάλωσε μέσα στο φωτογραφείο θεωρώντας τον σκοτεινό θάλαμο μέρος του σπιτιού».

Στο «Φωτογραφείο του μπαμπά μου», σε σενάριο – σκηνοθεσία της Καλλιόπης Λεγάκη, προβάλλεται σπάνιο κινηματογραφικό υλικό από το 1950 έως το 1980 που είχε τραβήξει ο ίδιος ο Τλούπας.

Σήμερα η Βάνια δουλεύει και αυτή ως φωτογράφος και μάλιστα στο ίδιο στούντιο. Μέσα από τις αφηγήσεις της ξετυλίγεται η ζωή του πατέρα της και η καλλιτεχνική του πορεία, ενώ παράλληλα αποτυπώνεται η ανθρωπογεωγραφία της Θεσσαλίας του περασμένου αιώνα.

Ο Τάκης Τλούπας ήταν αυτοδίδακτος. Ουσιαστικά όλα ξεκίνησαν σε μια εκδρομή του ορειβατικού συλλόγου στον Παλαιό Παντελεήμονα. Ο πρόεδρος του συλλόγου, ερασιτέχνης φωτογράφος, του έδειξε τη φωτογραφική μηχανή του και εκείνος ζήτησε περισσότερες πληροφορίες για τη λειτουργία της. Επιστρέφοντας στη Λάρισα αγόρασε την πρώτη του μηχανή, μια Box Tengor, και άρχισε να φωτογραφίζει. Στην πορεία ήρθε σε επαφή με επαγγελματίες φωτογράφους, έμαθε να υπολογίζει τους χρόνους εμφάνισης των φιλμ και να προσέχει τον φωτισμό.

Τάκης Τλούπας: Τα μυστικά ενός μεγάλου φωτογράφου-2
Ο Τάκης Τλούπας με την κόρη του, Βάνια. Δουλεύει και αυτή ως φωτογράφος και μάλιστα στο ίδιο στούντιο.

Μετά τον πόλεμο άρχισε να ασχολείται πλέον ουσιαστικά με τη φωτογραφία. Σε κάποια γωνιά του ξυλουργείου δημιούργησε τον δικό του χώρο, αγόρασε καινούργιες μηχανές, για βιοπορισμό εργάστηκε στο δασαρχείο και στον Ερυθρό Σταυρό, φωτογράφισε γάμους και βαφτίσια, αλλά δεν εγκατέλειψε ποτέ τις εξορμήσεις στην ύπαιθρο. Ενα ταξίδι που έκανε στο Παρίσι το 1952 ήταν η αφορμή για να αναθεωρήσει κάποιες απόψεις του για το καθημερινό μεροκάματο. Ελάττωσε όλες τις δουλειές που τον περιόριζαν να αφιερωθεί σε αυτό που πάντα ήθελε: να περιπλανιέται φωτογραφίζοντας.

Κατά καιρούς έλεγε: «Είναι αλήθεια ότι πολλές φορές έβλεπα πράγματα που δεν έβλεπαν οι άλλοι και που ένιωθα πως θα χαθούν». Πάντοτε με ασπρόμαυρο φιλμ αποτύπωσε πάνω από 30.000 θέματα με ό,τι τον συγκινούσε περισσότερο: τον Θεσσαλικό Κάμπο με τους ξωμάχους του, τις νομαδικές φυλές των κτηνοτρόφων, τη φύση από τη λίμνη Κάρλα έως τα Μετέωρα και την Πίνδο, βεβαίως τη Λάρισα. Μετά τον θάνατό του μας κληροδότησε ένα πλούσιο φωτογραφικό αρχείο, το οποίο συντηρεί και διαχειρίζεται η οικογένειά του.

Η ταινία, που μετά την πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης ταξιδεύει και διακρίνεται, προβάλλεται στις 15 Ιανουαρίου στο Ιστορικό Αρχείο του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου Πειραιώς (Δωρίδος 2 και λεωφόρος Ειρήνης 14, Ταύρος).

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή