«Νομίζω ότι η γλυπτική, αν μπορεί να κάνει κάτι, είναι να δημιουργήσει τον δικό της χώρο και χρόνο, ο οποίος έρχεται σε αντίθεση με τον δεδομένο χώρο και χρόνο όπου παρουσιάζεται», είπε κάποτε ο γλύπτης Ρίτσαρντ Σέρα (1938-2024). «Με ενδιαφέρει ένα έργο όπου ο καλλιτέχνης είναι δημιουργός “αντι-περιβάλλοντος”, που είτε δημιουργεί τη δική του κατάσταση, είτε διαιρεί την υπάρχουσα, είτε δηλώνει τη δική του περιοχή». Ο Σέρα, ο καλλιτέχνης του οποίου τα μνημειακά έργα από χάλυβα καθόρισαν το κίνημα της αμερικανικής μινιμαλιστικής τέχνης και οι επιλογές του άφησαν το στίγμα τους στη γλυπτική του δημόσιου χώρου, έφυγε από τη ζωή προχθές σε ηλικία 85 ετών, εξαιτίας βαριάς πνευμονίας. Η δουλειά του έχει επηρεάσει μια ολόκληρη γενιά καλλιτεχνών. Τα γλυπτά του περιορίζουν, παραμορφώνουν και μπλοκάρουν ποικιλοτρόπως τους τόπους όπου παρουσιάζονται, αναγκάζοντας τους θεατές να «αναμετρηθούν» μαζί τους, ακόμη και να αλλάξουν την πορεία τους, συχνά αποπροσανατολισμένοι.
Το «Snake» (φίδι) είναι ένα διάσημο έργο του Σέρα που δημιουργήθηκε για τα εγκαίνια του μουσείου Γκουγκενχάιμ στο Μπιλμπάο. Αποτελείται από τρεις τεράστιες κυματιστές ατσάλινες κορδέλες και είναι μόνιμα εγκατεστημένο στη μεγαλύτερη αίθουσα του μουσείου. Εκεί, στην αρχή των δύο διάσημων «φιδίσιων» περασμάτων συνωστίστηκα κι εγώ μαζί με τους υπόλοιπους επισκέπτες πριν από μερικά χρόνια. Ηθελα να δοκιμάσω πώς λειτουργεί αυτή η παράξενη αίσθηση κίνησης και αστάθειας, η απειλή της συντριβής κάτω από τόνους μετάλλου και ταυτόχρονα ο θαυμασμός για τη λιτότητα της ομορφιάς τους, που όλοι έλεγαν ότι προξενούν τα έργα τέχνης του Σέρα στον θεατή. Το βίωμα ήταν πραγματικά εντυπωσιακό. Πέρασα και ξαναπέρασα ανάμεσα στις κεκλιμένες πλευρές του «Φιδιού» και συνέχισα βαδίζοντας μέσα στις επτά τεράστιες μεταλλικές σπείρες που ολοκληρώνουν την εγκατάσταση «The Matter of Time» – τον πληρέστερο συλλογισμό του καλλιτέχνη σχετικά με τη σωματικότητα του χώρου και τη φύση της γλυπτικής, όπως λένε οι κριτικοί της τέχνης. Η ίδια η αίθουσα αποτελεί μέρος του γλυπτικού πεδίου: Ο Σέρα οργάνωνε σκόπιμα τα έργα, έτσι ώστε να υποχρεώσει τον θεατή να «αλληλεπιδράσει» με αυτά, αλλά και με τον περιβάλλοντα χώρο.
Πολλοί κατηγόρησαν το έργο του για ψυχρότητα και υπερβολική «αρρενωπότητα». Το έργο του «Tilted Arc» (1981), μια μεταλλική ράβδος μήκους 120 ποδιών, που κάποτε ήταν τοποθετημένη σε μια πλατεία της Νέας Υόρκης, θεωρήθηκε ένα από τα πιο προσβλητικά έργα δημόσιας τέχνης στην ιστορία της πόλης και, τελικά, αφαιρέθηκε μετά την απαίτηση των κατοίκων της περιοχής.