Ο δρ Σπύρος Ι. Λάτσης και η σύζυγός του Ντόροθυ Λάτση είναι οι δωρητές που θα χρηματοδοτήσουν, αποκλειστικά με δική τους δαπάνη και μέχρι του ποσού των 40 εκατ. ευρώ, την εκπόνηση των μελετών για την επέκταση και αναβάθμιση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, σύμφωνα με την πρόταση των αρχιτεκτονικών γραφείων Τσίπερφιλντ και Τομπάζη που παρουσιάστηκε τον Φεβρουάριο του 2023.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού που επιβεβαιώνει πρόσφατο ρεπορτάζ της «Κ» (5/4/2024), η σύμβαση δωρεάς υπεγράφη χθες μεταξύ του ΥΠΠΟ και του ΕΑΜ –ως δωρεοδόχων– και του ζεύγους Λάτση –ως δωρητών– και με βάση αυτή χρηματοδοτείται η εκπόνηση από τα δύο αρχιτεκτονικά γραφεία όλων των μελετών που απαιτούνται για την πλήρη ωρίμανση –σε επίπεδο δημοπράτησης– της επιλεγμένης αρχιτεκτονικής πρότασης.
Οπως προβλέπει η σύμβαση, στις χρηματοδοτούμενες μελέτες (που θα εγκρίνονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες και τα κεντρικά συμβούλια του ΥΠΠΟ, αλλά και θα παρακολουθούνται από επιτροπή στελεχών του) περιλαμβάνονται επίσης και οι αναγκαίες μελέτες εφαρμογής, καθώς και τα τεύχη δημοπράτησης σύμφωνα με τις προδιαγραφές του ελληνικού Δημοσίου, όπως και η έκδοση της οικοδομικής άδειας. Το σύνολο των μελετών θα πληροί τόσο τις προδιαγραφές του υπουργείου Πολιτισμού για την εκπόνηση του αρχιτεκτονικού προσχεδίου, όσο και τις νομοθετικές απαιτήσεις για το περιεχόμενο των μελετών του Δημοσίου, αλλά και «τους κανόνες της επιστήμης και της τέχνης και τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές».
Η ολοκλήρωση της εκπόνησης των μελετών αναμένεται έως το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2027. Η ίδια η δωρεά ωστόσο δίνει τη δυνατότητα στο υπουργείο Πολιτισμού και στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο να σχεδιάσουν τα επόμενα βήματα του έργου. Ενδεικτικά, όπως εξηγεί στην «Κ» η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, το Μουσείο θα κλείσει για κάποιο διάστημα προκειμένου να ανακαινιστεί, με την ακριβή ημερομηνία και τη διάρκεια του κλεισίματος να προκύπτουν σε συνεννόηση με τα δύο αρχιτεκτονικά γραφεία, με τα οποία υπάρχει ήδη συνεργασία. Αντίστοιχος σχεδιασμός θα γίνει και για τη μεταφορά των εκθεμάτων του υφιστάμενου κτιρίου σε άλλο χώρο για το διάστημα της ανακαίνισής του.
Σε κάθε περίπτωση, οι λεπτομέρειες της φάσης των μελετών του έργου καθορίζονται από τη σύμβαση δωρεάς, η οποία θα εισαχθεί προς κύρωση στη Βουλή. «Θα καταβάλουμε προσπάθεια ώστε να εισαχθεί η σύμβαση δωρεάς στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής πριν από το Πάσχα», δήλωσε στην «Κ» η υπουργός Πολιτισμού. Ερωτώμενη για το ύψος της δωρεάς του ζεύγους Λάτση στο ελληνικό Δημόσιο, η κ. Μενδώνη ανέφερε ότι τα 40 εκατ. ευρώ είναι λογικό ποσό για ένα έργο που θα χρειαστεί ακόμη και πάνω από 100 μελέτες και ότι ενδεχομένως να μη χρησιμοποιηθεί στο σύνολό του.
Χρηματοδοτικό σχέδιο
Οσον αφορά τη χρηματοδότηση της υλοποίησης του έργου, η κ. Μενδώνη σημείωσε ότι η ανακοίνωση της δωρεάς προφανώς θα διευκολύνει την εμφάνιση και άλλων δωρητών, οι οποίοι πλέον είναι σίγουροι ότι θα εκπονηθούν οι μελέτες και ότι υπάρχουν χρονοδιαγράμματα. «Αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι ήδη μελετάμε ένα χρηματοδοτικό σχέδιο για την υλοποίηση του έργου», προσέθεσε και ανέφερε ότι περίπου το φθινόπωρο θα μπορεί να γίνει μια πολύ πιο ώριμη ανακοίνωση από το υπουργείο Πολιτισμού και το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο για το πώς εξελίσσεται το έργο.
Η δωρεά από τον Σπύρο και την Ντόροθυ Λάτση γίνεται στη μνήμη του Ιωάννη και της Εριέττας Λάτση. Σε δήλωσή του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτήρισε τη δωρεά «πρωτοβουλία που φέρνει πιο κοντά στην πραγματικότητα ένα μεγάλο όνειρο της Αθήνας και όλης της Ελλάδας», αλλά και «τρανή απόδειξη των πολλών που μπορεί να επιτυγχάνει η πατρίδα μας όταν δημόσιος και ιδιωτικός τομέας συστρατεύονται για το συλλογικό καλό».