Περίπου στο κέντρο της μεγάλης αίθουσας στην γκαλερί Gagosian της Νέας Υόρκης, ένας μεσήλικας άνδρας σμιλεμένος σε λευκό μάρμαρο είναι ξαπλωμένος στο πλάι πάνω σε ένα παγκάκι. Με το ένα χέρι σκεπάζει το πρόσωπό του, με το άλλο πιάνει το φερμουάρ του παντελονιού του, ενώ μπροστά του σχηματίζεται μια μικρή λίμνη – η δεξαμενή του υγρού βρίσκεται μέσα στο γλυπτό. Ο μοναχικός άνδρας ουρεί στο έδαφος, σε δημόσια θέα, καταργώντας κάθε έννοια ιδιωτικότητας. Ο δημιουργός του, ο Ιταλός εικαστικός Μαουρίτσιο Κατελάν, μία από τις πιο προκλητικές φιγούρες στον κόσμο της τέχνης, είναι ολιγόλογος σχετικά με την έμπνευσή του. Δηλώνει μόνον ότι το αφιερώνει σε έναν φίλο του και υπενθυμίζει «εκείνες τις ομάδες που είναι αόρατες για την κοινωνία».
Είναι προκλητικό το έργο, με τίτλο «November», για τους επισκέπτες της έκθεσης; Οχι, ιδίως για τους Νεοϋορκέζους που παίρνοντας το μετρό για να φθάσουν στην γκαλερί βλέπουν πολύ σκληρότερες εικόνες της πραγματικότητας. Είναι εκκεντρικό όσο τα προηγούμενα έργα του; Αντιθέτως είναι μάλλον συμβατικό σε σχέση με τη μασίφ – χρυσή τουαλέτα με τίτλο «America», την μπανάνα («Comedian») των 120.000 δολαρίων που ήταν κολλημένη με χαρτοταινία σε έναν τοίχο ή το γλυπτό του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β΄ που χτυπήθηκε από μετεωρίτη. Οι σχέσεις του πάντως με το Βατικανό, που είχε εξοργιστεί τότε, μάλλον έχουν αποκατασταθεί, καθώς το έργο του Κατελάν «With My Eyes» φιλοξενείται αυτή την περίοδο στο περίπτερο της Αγίας Εδρας στην 60ή Μπιενάλε της Βενετίας. Φαίνεται λοιπόν ότι «ο πιο διάσημος Ιταλός καλλιτέχνης μετά τον Καραβάτζο», όπως τον χαρακτηρίζει ο επιμελητής της νέας του έκθεσης με τίτλο «Sunday», Φρανσέσκο Μπονάμι, επιθυμεί να βγάλει από επάνω του τη σφραγίδα του εικαστικού φαρσέρ, και επιδιώκει μεγαλώνοντας –είναι πλέον 64 ετών– να αποδείξει ότι είναι ένας βαθιά πολιτικός καλλιτέχνης, του οποίου η δουλειά ερευνά θέματα που μας επηρεάζουν όλους. Η σκυμμένη φιγούρα του άνδρα, «μνημείο περιθωριοποίησης» κατά τον Κατελάν, στέκει απέναντι από το δεύτερο έργο της εγκατάστασης: έναν πανύψηλο τοίχο από επιχρυσωμένα πάνελ που εκτείνεται σε όλο το πλάτος της αίθουσας. Οι άλλοτε λείες επιφάνειες από ανοξείδωτο χάλυβα, καλυμμένες με χρυσό 24 καρατίων, έχουν παραμορφωθεί από πυροβολισμούς και είναι γεμάτες με βουλιάγματα και τρύπες.
«Είμαστε εντελώς βυθισμένοι στη βία κάθε μέρα και το έχουμε συνηθίσει. Η επανάληψη μάς έκανε να αποδεχθούμε τη βία ως αναπόφευκτη», υποστηρίζει ο καλλιτέχνης, ενώ ο επιμελητής του υπενθυμίζει ότι το ουρείν δημοσίως δεν ήταν ταμπού στην τέχνη του παρελθόντος, όπως με το διάσημο γλυπτό «Manneken Pis» (1619) που ουρεί σε ένα σιντριβάνι, σήμα κατατεθέν των Βρυξελλών. Ο καλλιτέχνης δεν αποσκοπεί στην πρόκληση, τονίζει ο Μπονάμι, αλλά «αν είσαι ελεύθερος στην Αμερική να αγοράσεις όπλα σε ένα πολυκατάστημα, γιατί είναι λάθος να ουρείς δημόσια;».
