Η Συμφωνία «της Αναστάσεως» από τον Κρίστοφ Εσενμπαχ

Η Συμφωνία «της Αναστάσεως» από τον Κρίστοφ Εσενμπαχ

2' 20" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τη Συμφωνία «της Αναστάσεως» του Μάλερ ερμήνευσε στις 11 Απριλίου η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών στην αίθουσα «Χρήστος Δ. Λαμπράκης». Το έργο αυτό, ένα από τα συγκλονιστικότερα της μουσικής φιλολογίας, διηύθυνε ο Κρίστοφ Εσενμπαχ. Σολίστ ήταν η υψίφωνος Μυρτώ Παπαθανασίου και η μεσόφωνος Νεφέλη Κωτσέλη, ενώ με την ορχήστρα συνέπραξαν η Χορωδία της ΕΡΤ (διδασκαλία: Μιχάλης Παπαπέτρου) και η Χορωδία του Δήμου Αθηναίων (διδασκαλία: Σταμάτης Μπερής).

Το ζήτημα ειδικά στις συμφωνίες του Μάλερ είναι ότι η ερμηνεία τους δεν ταυτίζεται με την απόδοση του μουσικού κειμένου. Ο Μάλερ συνέθετε προκειμένου να εκφράσει τις βαθιές υπαρξιακές αγωνίες του, όχι για να αποδείξει πόσο καλός συνθέτης ήταν. Τα έργα του έχουν πολλές νότες και είναι γραμμένα για πολλά όργανα, αλλά δεν αρκεί να παιχτούν καλά, προκειμένου να επιτελέσουν τον στόχο τους. Ο οποίος είναι να μεταφέρουν στον ακροατή τα συναισθήματα και τις αγωνίες του συνθέτη. Την αγωνία για τη ζωή και τον θάνατο, που απασχολούσε τον Μάλερ σε όλη του τη διαδρομή, σε όλα του τα έργα.

Στη Συμφωνία «της Αναστάσεως» μοιάζει να βρίσκει μία απάντηση: «Ο,τι γεννήθηκε πρέπει να χαθεί! Ο,τι χάθηκε ν’ αναστηθεί!… Θα πεθάνω για να ζήσω!» λένε οι στίχοι του ποιήματος «Η Ανάσταση» του Κλόπστοκ που μελοποίησε ο συνθέτης στο τελευταίο μέρος της Συμφωνίας. Ετσι ολοκληρώνεται η γιγαντιαία αυτή σύνθεση, που ξεκινά με ένα επιβλητικό πένθιμο εμβατήριο. Το «πρόγραμμα» της Συμφωνίας σώζεται σε διάφορες εκδοχές. Το ανέπτυξε ο ίδιος ο συνθέτης, ο οποίος μάλιστα φρόντισε ώστε μία από αυτές να τυπωθεί κατά την πρώτη παρουσίαση του έργου στη Δρέσδη το 1901 – ο ίδιος είχε διευθύνει την παγκόσμια πρώτη στο Βερολίνο έξι χρόνια νωρίτερα.

Ο Εσενμπαχ, ο οποίος πρόσφατα συμπλήρωσε τα 84 χρόνια, ασφαλώς γνωρίζει άριστα το έργο. Γνωρίζει επίσης τον τρόπο να οδηγήσει τις τεράστιες ορχηστρικές και φωνητικές δυνάμεις που προβλέπει ο συνθέτης, μέσα από τη σύνθετη αυτή παρτιτούρα, αποφεύγοντας τις κακοτοπιές. Μια τεράστια ορχήστρα επί σκηνής, σολίστ, χορωδίες, εκκλησιαστικό όργανο και μπάντα πνευστών εκτός σκηνής, συνεργάστηκαν χωρίς πρόβλημα, αποδίδοντας το επιβλητικό πανόραμα που συνέθεσε ο Μάλερ.

Η έντονα δραματική μουσική διεύθυνση του Eσενμπαχ υπογράμμισε το τραγικό στοιχείο, ειδικά στο πρώτο μέρος. Τα τσέλα, που ζορίστηκαν στις ταχείες αρχικές φράσεις, «τραγούδησαν» εκφραστικά στο δεύτερο μέρος. Τα ξύλινα πνευστά απέδωσαν καλά – εξαιρεί κανείς το κουαρτίνο κλαρινέτο. Τα χάλκινα ήταν επίσης συνολικά σε υψηλό επίπεδο. Η υπέροχη, πλούσια και θερμή φωνή της Νεφέλης Κωτσέλη απέδωσε υποβλητικά το περίφημο «Αρχέγονο φως» (τέταρτο μέρος), ενώ η Μυρτώ Παπαθανασίου και οι χορωδίες συνεισέφεραν στην τελική αποθέωση.

Αν κάτι έλειπε, και σίγουρα δεν ήταν ήσσον, αυτό ήταν η έκφραση της αγωνίας, που οφείλει να είναι διαρκώς παρούσα στο έργο αυτό. Εχει να κάνει με την πλαστικότητα της μελωδικής γραμμής κυρίως στα έγχορδα και είναι κάτι που, ενδεχομένως, δύσκολα μπορεί να μεταδώσει ένας αρχιμουσικός στην ορχήστρα. Eρχεται με την εμπειρία, την τριβή και την εμβάθυνση σε αυτή τη μουσική.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT