Λίντα Μπένγκλις: Η «ξεροκέφαλη επαναστάτρια»

Λίντα Μπένγκλις: Η «ξεροκέφαλη επαναστάτρια»

3' 9" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Πιστεύω ότι αυτό είναι το πιο ωραίο κτίριο στον κόσμο», λέει η Λίντα Μπένγκλις, μιλώντας για το Μέγαρο Σταθάτου όπου φιλοξενείται η πρώτη ατομική της έκθεση σε μουσείο στην Ελλάδα. Θεωρεί ότι αυτό το μέγαρο του τέλους του 19ου αιώνα με τα κομψά δωμάτια, τη στριφογυριστή σκάλα και τα παράθυρα που «βλέπουν» τους περαστικούς ταιριάζει περισσότερο από τις λευκές αίθουσες των σύγχρονων τεράστιων μουσείων που μοιάζουν με κύβους. Εκτός αυτού, στον καταπράσινο κήπο δύο σιντριβάνια υποδέχονται τους επισκέπτες. Σε ετούτο το μεσογειακό σκηνικό, η συνολική ενασχόληση της καλλιτέχνιδας με τον χρόνο, τη ρευστότητα της ύπαρξης και τον αισθησιασμό έρχεται πιο έντονα στο προσκήνιο.

Κι όμως, σε πρώτη ματιά εκείνο που αιχμαλωτίζει το βλέμμα του επισκέπτη είναι η αντίθεση ανάμεσα στο παρόν της σύγχρονης τέχνης, αυτό που εκφράζει δυναμικά η Λίντα Μπένγκλις ως μία από τις μέγιστες καλλιτέχνιδες της γενιάς της, και στο παρελθόν όπως δηλώνεται από το κτίριο που φιλοξενεί την έκθεση, την οποία διοργανώνει ο Οργανισμός Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ. Το «In the Realm of the Senses» – ο τίτλος παραπέμπει στην κλασική ταινία του Ναγκίσα Οσιμα «Η Αυτοκρατορία των Αισθήσεων»– είναι μια έκθεση εξαιρετική όχι μόνον επειδή φέρνει στην Αθήνα μία πρωταγωνίστρια της διεθνούς σκηνής της τέχνης που η Ευρώπη δεν έχει γνωρίσει ακόμη καλά, σε μια σπάνια, ευρύτατη συλλογή. Αλλά κυρίως επειδή καταφέρνει να εκφράσει ταυτόχρονα τις αντιθέσεις που χαρακτηρίζουν το έργο της: τον σεβασμό για την αρχαιότητα και τις συγκρούσεις του μετα-νεωτερικού κόσμου, τη ροή και τη στατικότητα, τον μινιμαλισμό και την πολυχρωμία, τη λάμψη του χρυσού και τη σιωπηλή λευκότητα των βράχων. Την Ελλάδα που είναι για εκείνην ένα μέρος μαγικό, τόπος καταγωγής, γόνιμη ρίζα, πηγή έμπνευσης, και τη βίαιη έκρηξη της αμερικανικής καλλιτεχνικής πρωτοπορίας από το 1960 και εξής.

Λίντα Μπένγκλις: Η «ξεροκέφαλη επαναστάτρια»-1

Λίντα Μπένγκλις, μια πρωταγωνίστρια της διεθνούς σκηνής της τέχνης.

Η έκθεση σε επιμέλεια του διακεκριμένου συγγραφέα, κριτικού και ιστορικού τέχνης δρος Ντέιβιντ Ανφαμ, εξερευνά το σύνολο της ιδιαίτερης και πολύπλευρης παραγωγής της Μπένγκλις στη διάρκεια των τελευταίων 50 χρόνων, από το 1969 έως σήμερα. Παρουσιάζονται 36 γλυπτικά έργα που απαρτίζουν μια αναδρομή στις διαφορετικές εικόνες, ιδέες και μεθόδους της δουλειάς της. Επίσης, περιλαμβάνει τρία σημαντικά ιστορικά εκθέματα που γενναιόδωρα παραχώρησε το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Στα χαρακτηριστικά υλικά της καλλιτέχνιδας συγκαταλέγονται το κερί, ο μπρούντζος, το αλουμίνιο, το μάρμαρο, το λάτεξ, το κεραμικό και το γυαλί. Στα θέματα περιλαμβάνονται οι λεγόμενοι «πεσμένοι πίνακες» (fallen paintings, όπως το εμβληματικό «Baby Contraband»), οι κόμποι, οι πτυχώσεις και οι πηγές. Οπτικές συνομιλίες διαμορφώνονται ανάμεσα σε υφές (υγρή, κέρινη, μεταλλική), χρώματα και προσανατολισμούς (οριζόντια ρευστά σχήματα απέναντι σε κάθετα τοτεμικά γλυπτά). Ερχονται στο προσκήνιο η ακτινοβολία και ο αισθησιασμός που διαποτίζουν το έργο, όπως και έμμεσες αναφορές της στην Ελλάδα και ιδίως την αρχαία γλυπτική. Το έργο «Fancy Work» (1979) αντηχεί τις πτυχώσεις του χιτώνα της Νίκης της Σαμοθράκης.

«Ηταν ανέκαθεν μια ξεροκέφαλη επαναστάτρια», λέει για την καλλιτέχνιδα ο Ντέιβιντ Ανφαμ. «Ακατάτακτη, γεμάτη ενέργεια, έτοιμη να αμφισβητήσει ανά πάσα στιγμή τον εαυτό της. Γεγονός που δηλώνεται και από την ποικιλία των υλικών της. Κάθε υλικό εκφράζει και ανταποκρίνεται σε μια διαφορετική αίσθηση. Η τόλμη και η πολυπραγμοσύνη της με ενθουσιάζει». Πρωτεργάτισσα του μετα-μινιμαλισμού από τα τέλη των 60’s –μια εποχή που η νεοϋορκέζικη καλλιτεχνική σκηνή είχε κυρίως ανδρική φυσιογνωμία– η Μπένγκλις εξακολουθεί να εργάζεται με ζωογόνο ελευθερία μέχρι σήμερα, στον 21ο αιώνα. Περιγράφοντας τα πρώτα κέρινα ανάγλυφα έργα της, στις αρχές κιόλας του 1968, ένας κριτικός της Νέας Υόρκης έγραφε ότι «το δέρμα, η έλξη και ο αισθησιασμός» κατατάσσονταν ανάμεσα στις βασικές της ανησυχίες.

Τέτοιες έντονες σωματικές αισθήσεις συνεχίζουν να είναι παρούσες μέχρι σήμερα – καθώς η τέχνη της αλλάζει διαρκώς, ακροβατώντας ανάμεσα στη βαρύτητα και στην κίνηση, στη φύση και στη σάρκα, στην επιφάνεια και στο εσωτερικό με μια δεξιοτεχνία γεμάτη χάρη και τόλμη.

Lynda Benglis: In the Realm of the Senses. Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Μέγαρο Σταθάτου. 22/11 – 15/3/2020.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή