Η αλήθεια είναι ότι χρειάζεται κανείς να επιστρατεύσει τη φαντασία του για να μετατρέψει ένα πολύβουο εργοτάξιο σε ένα από τα ωραιότερα μουσεία που θα έχουμε στην Αθήνα. Ομως με τη συνδρομή του πολιτικού μηχανικού Νίκου Μαλατέστα, που είναι ο επικεφαλής, «ξεναγηθήκαμε» στο εσωτερικό του Μουσείου Γουλανδρή επί της οδού Ερατοσθένους στο Παγκράτι, το οποίο άνοιξε για πρώτη φορά τις πόρτες του στον Τύπο. Και μπορεί τώρα να ατενίζει κανείς το χάος μιας τεράστιας τομής στο έδαφος με σκαλωσιές και καμιά 30αριά εργάτες να δουλεύουν σαν μέλισσες, αλλά σύντομα, μέχρι τον Φεβρουάριο του 2017, το κτίριο με τους 10 ορόφους (πέντε υπογείως) θα είναι πανέτοιμο. Οταν θα ανοίξει με το καλό, τότε θα έχουμε την ευκαιρία να θαυμάσουμε μερικά πραγματικά αριστουργήματα της συλλογής του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή. Το ζεύγος των συλλεκτών διατηρούσε φιλικές σχέσεις με καλλιτέχνες και αγόραζε έργα Πικάσο, Τζακομέτι, Μιρό, Μονέ, Πόλοκ κ.ά., έχοντας ήδη αποκτήματα του διαμετρήματος του Ελ Γκρέκο. Φαίνεται ότι η οδύσσεια ενός μουσείου που ξεκίνησε τη δεκαετία του ‘90 θα ολοκληρωθεί σε ενάμιση χρόνο, σε μια Αθήνα ταλαιπωρημένη από την ύφεση αλλά διψασμένη για μια νέα ταυτότητα. Αλλωστε, μαζί με τη νέα Λυρική Σκηνή και την Εθνική Βιβλιοθήκη, αλλά και την Εθνική Πινακοθήκη, θα είναι τα νέα καυχήματα της πόλης, που θα ξαναβρίσκει τον βηματισμό της.
Στο εσωτερικό
Είμαστε ακροβολισμένοι με τον Νίκο Μαλατέστα σε μια σκαλωσιά, κοιτάζοντας το χάος από κάτω μας. Μας εξηγεί τα κατατόπια του νέου κτιρίου. Η πρόσοψη και ένας εσωτερικός τοίχος ανήκουν στο αρχικό κτίριο, που κατασκευάστηκε ανάμεσα στο 1920 και το 1930 και αποτελεί μια από τις πρώτες λαϊκές πολυκατοικίες της Αθήνας. Για να εξυπηρετήσει, όμως, τον νέο του ρόλο, χρειάστηκε να γίνουν μελέτες και κοπιαστικές μαλακές εκσκαφές, μιας και τα πολύ δυνατά μηχανήματα θα μπορούσαν να προκαλέσουν ζημιές στα γειτονικά κτίρια. Οπότε πραγματοποιήθηκαν όλα με υπομονή και προσοχή. Σε αυτήν τη δυσκολία πρέπει να προσθέσει κανείς και το πρόβλημα των υδάτων που εντοπίστηκαν στις εκσκαφές –όπως και στην Πινακοθήκη– το οποίο χρειάστηκε να αντιμετωπιστεί με αντλίες και πρωτοποριακό σύστημα μόνωσης. (Δεν ονομαζόταν τυχαία η περιοχή Βατραχονήσι…) Αφού ξεπεράστηκαν αυτές οι χρονοτριβές, από τον Αύγουστο και μετά προχωρούν ταχύτατα οι εργασίες του σκυροδέματος.
Το πλάνο
Ιδού ένα πλάνο των ορόφων, όπως μας το εξηγεί ο Νίκος Μαλατέστας, που είχε επιβλέψει και την κατασκευή του Μουσείου Γουλανδρή «Γαία» στην Κηφισιά. Ξεκινώντας από τον 5ο όροφο του υπογείου, εκεί θα βρίσκονται ειδικοί χώροι για μηχανολογικές εγκαταστάσεις. Στον 4ο υπάρχει ο αποθηκευτικός χώρος για τα έργα (ντεπό) και εργαστήριο συντήρησης, μαζί με κάποιους λειτουργικούς χώρους για το προσωπικό.
Στον 3ο θα υπάρχει ένα αμφιθέατρο χωρητικότητας 190 θέσεων εξοπλισμένο με την τελευταία τεχνολογία και φουαγιέ. Στον 2ο όροφο του υπογείου θα φιλοξενηθεί η βιβλιοθήκη και ένα παιδικό εργαστήριο και στον 1ο θα βρίσκεται η αίθουσα των περιοδικών εκθέσεων, 700 τ.μ.
Στο επίπεδο του εδάφους θα βρίσκεται η είσοδος με το βεστιάριο και ένα ωραίο κατάστημα με αντικείμενα τέχνης. Ακολουθεί ένα μεσοπάτωμα, όπου θα βρίσκεται το κυλικείο. Στον 1ο όροφο θα είναι μια από τις πιο ζηλευτές αίθουσες τέχνης στην Ευρώπη, καθώς εκεί θα φιλοξενηθούν όλα τα μεγάλα ονόματα της συλλογής, από τους ιμπρεσιονιστές μέχρι και τους μοντέρνους ξένους καλλιτέχνες, μαζί με τον Ελ Γκρέκο.
Στον 2ο όροφο θα υπάρχει η συνέχεια της μόνιμης συλλογής, πάλι με ξένους. Στον 3ο και στον 4ο όροφο θα παρουσιάζονται συμπατριώτες μας καλλιτέχνες και αρκετά πιο νέοι στην ηλικία, καθώς το ίδρυμα συνεχίζει να αγοράζει έργα ακόμα και σήμερα. Στον 5ο όροφο θα είναι τα γραφεία.
Τα έργα ξεκίνησαν τον Μάιο του 2012 και εξελίσσονται ομαλά. «Αισθάνομαι τεράστια ηθική ικανοποίηση βλέποντας την πρόοδο, διότι ξέρω πόσο ανάγκη έχει η πόλη από ένα νέο ωραίο μουσείο», λέει ο κ. Μαλατέστας, που ξέρει το εργοτάξιο σαν την παλάμη του. Ταυτόχρονα, θα αλλάξει και ο περιβάλλων χώρος, που αναδιαμορφώνεται για να υπάρχει «διάλογος» με την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνος, που βρίσκεται ακριβώς δίπλα.