ΧΡΥΣΑ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ
Ταραγμένα νερά
εκδ. Μεταίχμιο, 2018
Δυσοίωνη, σκοτεινή και απειλητική, η λίμνη Δοϊράνη και το φυσικό ατμοσφαιρικό τοπίο της βόρειας Ελλάδας γίνονται οι πρωταγωνιστές στα «Ταραγμένα νερά» της Χρύσας Σπυροπούλου, οι οποίοι παραπέμπουν σε ήρωες που φιλοξενούν ανυποψίαστους ανθρώπους της πόλης. Με αφηγηματικούς γρήγορους ρυθμούς, σε αυτήν την ιστορία του αστυνομικού είδους, η λίμνη εξανθρωπίζεται και, στα πρότυπα της παράδοσης των συμβολιστών, αντανακλά τον ψυχισμό των ηρώων. Τα υπόγεια ρεύματά της παραπέμπουν σε ένοχα μυστικά, αθέατα κίνητρα και ένα ανεξιχνίαστο παρελθόν που εγκυμονεί τρεις δολοφονίες. Ενδεικτική της εσωτερικότητας του κειμένου κρίνεται η επιστροφή της εξαφανισμένης πρωταγωνίστριας στη γενέτειρά της, μια πράξη που είθισται να συνδέεται στις αφηγηματικές τέχνες με μια διαδικασία ενδοσκόπησης. Μια εσωτερική διεργασία που εξυπηρετεί ταυτόχρονα την ανασκόπηση της ζωής της. Σε αυτό το τοπίο –φυσική αντανάκλαση του ψυχισμού των ηρώων– ξετυλίγεται η εκφυλισμένη εκδοχή του θεσμού της οικογένειας, όπου ο ατομικισμός, παραδόξως, κυριαρχεί. Οικογένεια και επαρχία, εξάλλου, είθισται να συνδέονται σχεδόν συνειρμικά με στοιχεία παράδοσης και μιας καλώς ή κακώς νοούμενης συντηρητικότητας και μάλιστα σε έναν κόσμο που μεταβάλλεται ραγδαία. Αυτές οι διεργασίες, οι μεταβολές, οι κυήσεις που τελούνται εντός της οικογένειας και του φυσικού-επαρχιακού τοπίου, μοιάζουν στο μυθιστόρημα με ηφαίστειο έτοιμο να εκραγεί. Κανένας από τους χαρακτήρες δεν διαβιοί εντός μιας υγιούς οικογένειας ή έστω μιας υγιούς ερωτικής ή διαπροσωπικής σχέσης. Ο αναγνώστης παρακολουθεί το ακρότατο και πλέον δραματικό σημείο διάλυσης οικογενειακών δεσμών και σχέσεων. Κανείς δεν θρηνεί για την απώλεια όσων δολοφονούνται ακόμη και όταν πρόκειται για τα οικεία τους πρόσωπα. Οι δραματικότερες συναισθηματικά στιγμές τους σχετίζονται με τον φόβο μην ενοχοποιηθούν. Ο αναγνώστης, με αφορμή την εξιχνίαση της εξαφάνισης της πρωταγωνίστριας, παρακολουθεί εν πολλοίς την εσωτερική της ερημία.
Η μοίρα των θυμάτων σφραγίζεται από την οικονομική ή συναισθηματική έκθεση στους δολοφόνους τους, καθώς αποδεικνύονται ιδιαίτερα ευάλωτοι σε συναισθηματικές ή οικονομικές σχέσεις. Η ανθρώπινη ζωή και ο πυρήνας αυτής, ο έρωτας, παρουσιάζονται πλήρως απαξιωμένα. Σε αυτό το πλαίσιο της υποκρισίας, της απουσίας ουσιαστικών ανθρώπινων σχέσεων, του είναι και του φαίνεσθαι των πραγμάτων, η αλήθεια έρχεται στην επιφάνεια μέσω εσωτερικών μονολόγων σε πρωτοπρόσωπη ή τριτοπρόσωπη αφήγηση. Οι δολοφονίες συνιστούν την πλέον δραματική, άμεση και ηχηρή έκφραση αθέατων ή φανερών πτυχών αυτής της όζουσας κοινωνίας, όπου η βία κυριαρχεί και κλιμακώνεται μέχρι τη δολοφονία. Η Χρύσα Σπυροπούλου, ωστόσο, αποφεύγει τις ευθείες κοινωνικές αναφορές. Η βία ως σύμφυτη ανθρώπινων ενστίκτων δεν τοποθετείται σε αστικό κέντρο αλλά σε φυσικό περιβάλλον.