ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΥΡΑΚΑΚΗΣ
Μακριά από τον κόσμο
εκδ. Κέδρος, σελ. 206
Ενας ξεπεσμένος τηλεπαρουσιαστής αποσύρεται από τα εγκόσμια και αναζητάει καταφύγιο σε ένα ορεινό χωριό της Αίγινας. Εκδιωγμένος τόσο από τους τηλεοπτικούς δέκτες όσο και από τη συζυγική του ζωή, φαντάζεται την απομόνωσή του σαν ώθηση για μια καινούργια αρχή. Στο νέο του ξεκίνημα τον συντροφεύει ο Μαχόνεϊ, ένας σκληροτράχηλος αστυνομικός της Νέας Υόρκης, ήρωας στο μυθιστόρημα που από καιρό φιλοδοξεί να γράψει. Ωστόσο, το χωριό έχει άλλα σχέδια για εκείνον. Παρά τη φαινομενική ερημιά, ένας ανησυχητικά παράξενος περίγυρος τον εγκλωβίζει σε στενό κλοιό. Αλλόκοτες, αλλοπαρμένες φιγούρες, ανεξήγητα μυστικοπαθείς, τον παρασύρουν στους κόλπους μιας ομάδας φανατισμένων διανοουμένων, με επικεφαλής έναν ολίγον τι σαλεμένο καθηγητή φιλοσοφίας, έναν «σκοτεινό γκουρού», ο οποίος οραματίζεται τη δημιουργία του «νέου ανθρώπου».
Ο Κώστας Μαυρακάκης (γεν. 1977) δοκιμάζεται πρώτη φορά στη συγγραφή μυθιστορήματος, έχοντας δημοσιεύσει το 2016 μια διηγηματογραφική συλλογή («Ο κόσμος με καλωσορίζει», Κέδρος). Την κοινοτοπία της θεματικής, που εστιάζεται στην υπαρξιακή περιπέτεια του πρωταγωνιστή και στην επώδυνη διαδικασία της αναγέννησής του, αντισταθμίζει η πλοκή, η οποία βαθμιαία υιοθετεί διαστάσεις θρίλερ. Το νησιωτικό χωριό, ερημωμένο από τον χειμώνα, μετατρέπεται σε έναν απόκοσμο τόπο, που κυκλώνει τον ήρωα με δυσοίωνα προμηνύματα, τα οποία επιδεινώνονται από ιδιωτικούς εφιάλτες. Οι εφιαλτικές εικόνες που τον κατατρύχουν στον ύπνο του, κινδυνεύουν να επαληθευθούν και στον ξύπνιο του. Οπως του λέει μια παλιά γνωστή του, και εκείνη αυτοεξόριστη στο νησί, το μέρος «μοιάζει πολύ με τις φυλακές που άφησε ο καθένας μας πίσω του».
Ο ήρωας του βιβλίου, ένας άντρας στις παρυφές των πενήντα, «απολυμένος, παρατημένος, ταπεινωμένος και μόνος», συντρίβεται από την αίσθηση πως αθέτησε τις ουσιαστικότερες υποσχέσεις που είχε εμπιστευθεί στον εαυτό του. Παρακολουθώντας επί χρόνια, «με ένα είδος μακάβριας απόλαυσης», τη ζωή του να χτυπάει σε τοίχο και να παίρνει την κάτω βόλτα, επιχειρεί να αποδράσει από την τροχιά του χαμού και να διεκδικήσει, με τη νοητή συμβολή του ατρόμητου Μαχόνεϊ, μια έσχατη ευκαιρία σωτηρίας. Ως γνωστόν, όμως, δεν είναι εύκολο να φύγεις από το χωριό. Από τη στιγμή που βρέθηκε έγκλειστος σε εκείνο το κακορίζικο μέρος, ο ήρωας ένιωσε ακόμα πιο βασανιστικά να τον περισφίγγουν τα δεσμά των αποτυχιών του και των εγγενών μειονεξιών του. Το φαντασιώδες καταφύγιό του κατέρρεε από μέσα, το χωριό τον κατάπινε στα έγκατά του. Η ασφυκτική, απειλητική ανθρωπογεωγραφία συνιστά την εξωτερική εξεικόνιση εσώτατων τεράτων, αγριμιών που καραδοκούσαν στο σκοτάδι της συνείδησής του, παρόμοιων με αυτά που τον καταδίωκαν τις νύχτες. Κάθε μέρα χωνόταν ολοένα και βαθύτερα σε ένα πυκνό, στοιχειωμένο δάσος, ασθμαίνοντας, έρμαιο «κάποιων ανεξέλεγκτων δυνάμεων» μέσα του.
Ο Μαυρακάκης χειρίζεται αποτελεσματικά την κλιμάκωση του μυστηρίου, υποδεικνύοντας συνάμα το αλληγορικό υπόβαθρο της εντεινόμενης δράσης. Οι διασταυρούμενες αμφισημίες προκύπτουν από τον επίμονο σαρκασμό που επιφυλάσσει ο αφηγητής στα πάθη του, υποψιασμένος, καθώς φαίνεται εξαρχής, για τον παραισθητικό τους χαρακτήρα. Η μυστικιστική τελετουργία της αναγέννησης αντί για μακελειό σε θυσιαστικό βωμό, καταλήγει φιάσκο, ενώ ο ίδιος αποδεικνύεται ανεπίδεκτος πνευματικής αναμόρφωσης.
Το βιβλίο διαβάζεται πολύ ευχάριστα, αν ξεπεράσει κανείς την εκφραστική προχειρότητα. Ο Μαυρακάκης διαθέτει επιδεξιότητα στον αφηγηματικό ρυθμό και στα μυθοπλαστικά ευρήματα, αλλά είναι προφανές πως δεν έχει δείξει την απαιτούμενη μέριμνα για τη γλώσσα. Από την άλλη, η απογοητευτική, καθότι πολυχρησιμοποιημένη, έκβαση, αδικεί το μεγαλύτερο ατού του βιβλίου, την πλοκή. Ωστόσο, επειδή πρόκειται για πρώτη προσπάθεια, οφείλω να παραδεχτώ πως είναι, αν μη τι άλλο, αξιανάγνωστη.