Το βιβλίο που ξαναδιαβάζω –σε δύσκολες καταστάσεις καταφεύγω γενικά στους κλασικούς της εφηβείας μου- είναι το «Έγκλημα και τιμωρία» του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, σε μετάφραση Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.
Έτσι, κρατώ στα χέρια μου το συνδυασμό του περιεχομένου του Ντοστογιέφσκι (του πέμπτου, όπως λένε, ευαγγελιστή), με τη γλώσσα του Παπαδιαμάντη: ένας φοβερός συγκερασμός, από τους δύο κορυφαίους της προσωπικής μου λογοτεχνικής βιβλιοθήκης.
Διαπιστώνω ότι το μυθιστόρημα μου προξενεί ακριβώς τα ίδια συναισθήματα που μου προξενούσε και τότε, στα μετεφηβικά μου χρόνια. Σήμερα, το κίνητρό μου και μόνο, η καρέκλα που έβαλα για να φτάσω στο ψηλό ράφι με τα κλασικά, αυτά που δεν είναι σε πρώτη ζήτηση, αλλά περιμένουν τις έντονες στιγμές για να κατεβούν, η κίνηση τέλος, σαν από τζουκ μποξ, που έκανε το δάχτυλό μου προτού σταθεί στο βιβλίο, ίσως δείχνουν κάτι για τη σχέση της επιλογής μου με την τρέχουσα συνθήκη. Ίσως την ανάγκη μου για πράγματα που έχουν μια διαχρονικότητα μέσα τους.
Ο τρόπος με τον οποίο μιλά ο συγγραφέας, το θέμα με το οποίο καταπιάνεται, έχουν να κάνουν με τις δύσκολες στιγμές μου, με στιγμές που ξεφεύγουν από το επίκαιρο, που με κάνουν να αναζητήσω πράγματα ικανά να με κρατήσουν ζωντανό: τα μεγάλα ερωτήματα. Άλλωστε, τα σημαντικά βιβλία δεν τα διαβάζεις· σε διαβάζουν εκείνα.
*Ο Δημήτρης Λιγνάδης είναι καλλιτεχνικός διευθυντής Εθνικού Θεάτρου