ΕΙΡΗΝΗ ΤΣΑΛΗ
Σκέτο
εκδ. Μελάνι, σελ. 293
Το Μαράκι. Που τα έχει όλα τακτοποιημένα. Βολικά και βολεμένα. Προδιαγεγραμμένα. Δυστυχώς. Δουλεύει στην ίδια εταιρεία από φοιτήτρια, χαμηλώνοντας σιγά σιγά όνειρα, φιλοδοξίες, δυνατότητες κι επιθυμίες. Πού να ’ναι άραγε η αρχιτέκτονας του Μετσόβιου που στα είκοσι χρόνια της έπιασε μια προσωρινή φοιτητική δουλειά και ξέμεινε δεκατρία χρόνια;
Παντρεύεται, ετοιμάζεται να παντρευτεί ερήμην της μάλλον, εκείνον που τη λέει λουκουμάκι και τη λιγοστεύει στα μάτια της, την κάνει υποκοριστικό, τη δεσμεύει σε μια εικόνα ξένη. Πού είναι ο δικός της καθρέφτης που δείχνει μιαν άλλη;
Μένει με τους γονείς της, αφημένη στην ξενοιασιά του «όλα στο χέρι έτοιμα», στη συμφέρουσα λύση «αποταμιεύω μια χαρά», στην ευθυνόφοβη ανηλικότητα. Πώς απαιτεί σεβασμό, έλλειψη κριτικής, εσωτερική ελευθερία, όταν κοιμάται ακόμη στο στενό εφηβικό κρεβάτι του πατρικού της;
Μέχρι που χάρη σε μια νέα ανάθεση έργου, στην επανεφεύρεση του ταλέντου της, στην αποδοχή της δουλειάς της και πιο πολύ στο ζωντάνεμα των σχεδίων της που γίνονται απτό οικοδόμημα, θα αρχίσει να γίνεται σιγά σιγά Μαρία. Κι αυτό το τόσο κοινότοπο όνομα, που ακόμη κι αυτό της φταίει, θα το αγκαλιάσει με το περιεχόμενό του, θα το καταλάβει, θα το συντροφέψει στα θέλω του, θα το αποδεχθεί και θα προσπαθήσει να το θεραπεύσει. Η αυτοεκτίμηση της δημιουργικότητας, η αναγνώριση της ταλάντωσης των αισθημάτων της, της αντιφατικότητάς της, η ψηλάφηση του λάθους στη ζωή της, θα την προκαλέσουν, θα την αναγκάσουν, θα της επιβάλλουν να δει ξανά όλες τις ευκολίες που διάλεξε, όμως με τη ματιά μόνο της δικής της επιθυμίας πια κι επιτέλους θ’ αλλάξει ρότα.
Ενα καινούργιο περιβάλλον στο νησί που θα αποφασίσει να ξεκαλοκαιριάσει, μια απόδραση που συνδυάζει την ικανοποίηση της δουλειάς, την απόλαυση της γυναικείας φιλίας κι ένα σωρό γεγονότα απίθανα, χαριτωμένα, τραγικά και γκροτέσκα, θα λειτουργήσουν ως ένας καινούργιος φάρος, που φωτίζει μόνο όσα εκείνη θέλει. Η Μαρία δεν θα απορρίψει όσα ήταν όλη της η ζωή μέχρι εκείνη τη στιγμή. Οσους ήταν όλη της η ζωή. Απλά, θα παραδεχθεί ότι ασφυκτιά να είναι εκείνη που θέλουν οι άλλοι και θα βρει το σθένος να αρνηθεί και έρωτα και βολή, θα βρει το σθένος να μάθει τι σημαίνει ευθύνη. Σε έναν συνεχή διάλογο με τον εαυτό της η ηρωίδα στο «Σκέτο», τοποθετείται ξανά και ξανά στα σημαντικά της ζωής της. Ξυπνάει ανέλπιστα για ν’ αντιμετωπίσει τις επιθυμίες που λιγοψύχησε να κυνηγήσει στην επαγγελματική της ζωή, τους συμβιβασμούς που κάνει στην προσωπική της ζωή αποδεχόμενη το άψογο κουτάκι στο οποίο είναι βαλμένος ο μέλλων σύζυγος, κουτάκι κοινωνικό, οικονομικό, οικογενειακό, που το νιώθει, άπαξ και συρταρώσει θα την εξαφανίσει. Θα πει όχι, το Μαράκι της πρώτης σελίδας και στην τελευταία θα είναι μια γυναίκα με επιλογές και αυτοεκτίμηση που γεννά και την αυτοπεποίθηση. Θα είναι όμως και μια κόρη που πέτυχε να λύσει χωρίς να κόψει τον γόρδιο δεσμό της σχέσης με τη μάνα. Η μάνα που αγαπάει και μοιάζει να κρίνει, που νοιάζεται και δείχνει να πατρονάρει, που επιβάλλει γιατί δεν ξέρει να φανερώνει αισθήματα, που θα μάθει με τη σειρά της να αφήνεται χωρίς άμυνες, να δοκιμάζει την αλήθεια της αληθινής σχέσης.
Ο ζωντανός λόγος και οι σημερινές δικές μας προσλαμβάνουσες, το χιούμορ, ο αυτοσαρκασμός, η ειλικρίνεια, η θλίψη, η ενοχή ξεπηδούν αβίαστα και μαζί με τα στοιχεία ανάλαφρου θρίλερ δημιουργούν ένα σύμπαν ευχάριστο και οικείο, ιδίως στη γυναικεία ματιά. Ισως κάθε γυναίκα ιδίως θ’ αναγνωρίσει μέσα σε αυτές τις σελίδες βλέμματα που και η ίδια έριξε στη ζωή της. Ποια δεν ζυγιάστηκε κάποια στιγμή με όλα αυτά που θέλησε και δεν κυνήγησε, ποια δεν αφέθηκε, ποια δεν μοίρασε το φταίξιμο στους άλλους για όσα δεν τόλμησε; Χρόνια ολιγωρία. Αυτήν ξορκίζει η Τσαλή, όταν η Μαρία της χάνεται σε ένα παράλληλο σύμπαν όπου όλα είναι δυνατά κι αποφασίζει να τα κάνει πραγματικότητα. Ενα σάλπισμα. Κανείς άλλος δεν ευθύνεται για τον βάλτο της ζωής της παρά μονάχα η ίδια. Η σιγουριά ότι ο βάλτος μπορεί να γίνει λίμνη, να αποκτήσει ζωή και δύναμη, αρκεί για να επιστρατεύσουμε καινούργιες αντοχές, διαφορετική οπτική, νέο πείσμα και προοπτική.