ΑΡΙΣΤΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ
Το Αόρατο Ρήγμα
εκδ. ΙΚΑΡΟΣ, σελ. 328
Εξαιτίας βιβλίων οικονομολόγων κόντεψα να παρατήσω το Οικονομικό Πανεπιστήμιο. Εξαιτίας κειμένων στον «Σύγχρονο Κινηματογράφο» σημειολόγων, φροϋδιστών, λακανιστών και λοιπών θεωρητικών –δεν είμαι σίγουρος αν ήξεραν πού βάζουμε το μάτι μας στην κάμερα– κόντεψα να παρατήσω και τον κινηματογράφο. Αποκορύφωμα αυτού του είδους γραφής «Πώς να γράφετε κάνοντας τον αναγνώστη να αισθάνεται ηλίθιος» ήταν όταν αργότερα έπρεπε για λόγους συγγραφής σεναρίων να βουτήξω στην απέραντη βιβλιογραφία ψυχο-λογίας, ψυχ-ανάλυσης, ψυχο-θεραπείας. Είναι ένα θαύμα πώς στην προσπάθειά μου να αποκρυπτογραφήσω την πρώτη συνήθως σελίδα τους, δεν κατέληξα ψυχοθεραπευόμενος ο ίδιος. Ακόμα ψάχνω απάντηση στο πώς οι «ειδικοί» τα καταφέρνουν όταν συγγράφουν να σε απωθούν από το αντικείμενό τους που με τόση λαχτάρα έσπευσες να εντρυφήσεις.
Γι’ αυτό και όταν πρόσφατα έπεσε στα χέρια μου «Το Αόρατο Ρήγμα» του Αρίστου Δοξιάδη, καθυστερούσα να το τελειώσω, απολαμβάνοντας σελίδα τη σελίδα, λέξη τη λέξη, σκέψη τη σκέψη. Πανηγύριζα μέσα μου διαπιστώνοντας πως όλα αυτά τα ακατανόητα που ακούμε για «επαχθή ή απεχθή χρέη, αγορές, ισοζύγια, πρωτογενή πλεονάσματα και ανακεφαλαιοποιήσεις τραπεζών» δεν είναι δα και τίποτα πολύ άσχετα θέματα από αυτά που αντιμετωπίζουμε στη ζωή και τη δουλειά μας και για τα οποία τσακωνόμαστε με φίλους πασχίζοντας να τα βάλουμε σε κάποια τάξη, να βρούμε μιαν άκρη, να ξεχωρίσουμε την αιτία από το αποτέλεσμα, το σημαντικό από το ασήμαντο, τον εντυπωσιασμό από την ουσία.
Πιθανώς ο κ. Δοξιάδης δεν γνωρίζει ότι και στον εντελώς διαφορετικό από τον οικονομικό κόσμο, σε αυτόν, δηλαδή, της Τέχνης και του κινηματογράφου, τα ίδια διλήμματα αντιμετωπίζουμε. Με πρωτεύον αυτό το τελευταίο, τη διαφορά του εντυπωσιακού έργου από το ουσιαστικό. Και είναι μία ακόμη θλιβερή ελληνική ιδιαιτερότητα το υπόδειγμα της διαφοράς ουσιαστικού με εντυπωσιακό δυστυχώς να μη μας το δίνει ένα ελληνικό καλλιτεχνικό έργο, αλλά η απολαυστική ανάλυση ενός Ελληνα οικονομολόγου.
Αυτό ήταν και το μόνο που με έκανε να μελαγχολήσω, αναλογιζόμενος ότι εάν στα φοιτητικά μου χρόνια αντί για τα δυσκοίλια οικονομικά βιβλία της τότε ΑΣΟΕΕ είχα να εξεταστώ στο «Αόρατο Ρήγμα», μάλλον δεν θα είχα παρατήσει τα Οικονομικά και ίσως η ζωή μου να είχε κυλήσει λίγο πιο ορθολογικά από το να προσπαθώ να κάνω στην Ελλάδα ταινίες. Είναι κάτι που δεν θα το μάθω όμως ποτέ. Οπως δεν θα το μάθει όλη η γενιά μας που εξαντλήθηκε στα γνωστά αδιέξοδα, άκεφα ιδεολογικά της μονοπάτια. Mέχρι να μας δείξει η νεότερη γενιά τον πιο πολύχρωμο, ζωντανό και κυρίως ρεαλιστικό, ελπίζω, δρόμο, ευτυχώς μας βγάζουν ασπροπρόσωπους βιβλία σαν αυτό του Αρίστου Δοξιάδη και εκείνων των λίγων στους οποίους το αφιερώνει και που «…όταν έπρεπε ήσαν εκεί, αλλά αρνήθηκαν να γίνουν η γενιά του Πολυτεχνείου».
* Ο κ. Σωτήρης Γκορίτσας είναι σκηνοθέτης.