Φρανκφούρτη, ο ομφαλός του βιβλίου

Φρανκφούρτη, ο ομφαλός του βιβλίου

4' 5" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τα χέρια του κινούνται τόσο γρήγορα που μοιάζει με ταχυδακτυλουργό μέσα στο μαύρο κοστούμι του. Ο μεσιέ Ροζέ, άλλωστε, είναι ο μάγος του θρυλικού «Autorenbar», του μπαρ των συγγραφέων, στο ισόγειο του ξενοδοχείου «Franfkurter Hof», ενός άτυπου σημείου συνάντησης συγγραφέων και εκδοτών της Εκθεσης Βιβλίου Φρανκφούρτης. Η μουσική δεν είναι ποτέ δυνατή, αφού όλοι συρρέουν στα τραπέζια του για να μιλήσουν, ενώ τις μέρες της έκθεσης το μπαρ δέχεται μόνο μετρητά για να κερδίζει χρόνο, καθώς οι πελάτες φτάνουν μέχρι το λόμπι του ξενοδοχείου. Γεμίζει τα ποτήρια μας χαμογελώντας με το περιποιημένο του μουστάκι και δείχνει στο πέτο του μια ροζ κορδέλα περασμένη σε μια χρυσή καρφίτσα. «Οσο περνούν τα χρόνια η καρφίτσα αλλάζει χρώμα», λέει.

Σε δύο χρόνια ο Ροζέ Μπαριόλ θα κλείσει τέσσερις δεκαετίες στο ατμοσφαιρικό μπαρ με τους ζεστούς δερμάτινους καναπέδες στο χρώμα του κυπαρισσιού και στις βιτρίνες που αντί για ποτά έχουν βιβλία. «Κάθε συγγραφέας που έρχεται εδώ μας αφήνει και ένα υπογεγραμμένο αντίτυπο», σημειώνει, δείχνοντας τα εξώφυλλα και θυμάται να σερβίρει στον Χένρι Κίσινγκερ, στον Κεν Φόλετ, στον Τζο Κόκερ, στην Αγκελα Μέρκελ αλλά και στον Αρνολντ Σβαρτζενέγκερ που είχε επισκεφθεί την έκθεση πριν από πέντε χρόνια.

Οι ιστορίες

To «Autorenbar» είναι ένας από τους μύθους που συντροφεύουν την έκθεση της Φρανκφούρτης μαζί με τα πάρτι που πραγματοποιούνται σε ασυνήθιστους χώρους, όπως φέτος στο «Literaturhaus» (το σπίτι της λογοτεχνίας), αλλά και τις ιστορίες για τις περίφημες δημοπρασίες που γίνονται πίσω από κλειστές πόρτες μεταξύ εκδοτών και ατζέντηδων, τις τακτικές των Ασιατών εκδοτών να αγοράζουν δικαιώματα μετά το όγδοο συμβόλαιο ενός βιβλίου με άλλες χώρες ή την απαίτηση ενός Τούρκου εκδότη να αγοράσει ελληνική ροζ λογοτεχνία για να λάβει την απάντηση ότι «έχουμε κάτι αλλά με ιστορικό περίβλημα».

Φέτος, ωστόσο, κανένα βιβλίο δεν προκάλεσε «φρενίτιδα» στους διαδρόμους της γιγαντιαίας έκθεσης, αλλά οι φαν των συγγραφέων έκαναν ουρές για μια υπογραφή και στην περίπτωση του Νταν Μπράουν του επιφύλαξαν υποδοχή ροκ σταρ στο γεμάτο αμφιθέατρο της έκθεσης για να τον ακούσουν να διαβάζει αποσπάσματα από τη νέα περιπέτεια του Ρόμπερτ Λάνγκτον. Στους απέραντους διαδρόμους της έκθεσης και ανάμεσα στις ξύλινες βιβλιοθήκες του γαλλικού περιπτέρου (η Γαλλία ήταν η τιμώμενη χώρα, ενώ του χρόνου θα είναι η Γεωργία), μπορεί να έπεφτες πάνω στoν Μισέλ Ουελμπέκ, τη Λεϊλα Σλιμανί, τη Γιασμίν Ρεζά, τον νεαρό ανερχόμενο Εντουαρντ Λουί ή να άκουγες τη γλυκύτατη Μάργκαρετ Ατγουντ του «Α Handsmaid’s Tale» να κάνει αναλογίες για την εποχή μας με τα ζοφερά για την Ευρώπη χρόνια του 1930.

Το Brexit ήταν ένα θέμα συζήτησης για τους εκδότες που διατύπωναν ερωτήματα για την ενδεχόμενη φορολόγηση των royalties (δικαιωμάτων), τα audiobooks αποδεικνύονται χρυσωρυχείο στο εξωτερικό, η μεταφορά κόμικ σε συσκευές εικονικής πραγματικότητας (VR) είναι το νέο παιχνίδι των οίκων, ενώ ο φόβος του χώρου για την επέλαση του ηλεκτρονικού βιβλίου και των φορητών συσκευών φαίνεται ότι έχει καμφθεί αφού, όπως είπε ο CEO του Penguin Random House, Μάρκους Ντολ, η αναλογία εκτυπωμένου και ηλεκτρονικού βιβλίου είναι 80-20. Αυτό που θα έπρεπε να ανησυχεί τους εκδότες είναι πώς θα ξεχωρίσουν τα βιβλία τους μέσα στην υπερπαραγωγή που παρατηρείται. Είναι ενδεικτικό ότι το Amazon έχει διαθέσιμους 50 εκατομμύρια τίτλους βιβλίων.

Οσο η πρωινή ομίχλη διαλυόταν και η θερμοκρασία ανέβαινε, έξω από την έκθεση παλαιοβιβλιοπώλες πουλούσαν Der Spiegel του ’50 και τυπογραφικά στοιχεία για το σπίτι, ενώ οι καντίνες με λουκάνικα στη σχάρα, σούπα, καφέδες και φυσικά μπίρα άνοιγαν τα στόρια τους για τους πεινασμένους επισκέπτες. Από τις επτά ημέρες της έκθεσης, το κοινό επιτρέπεται να μπει μόνο το τελευταίο Σαββατοκύριακο, καθώς πιο πριν όλοι μιλάνε για δουλειές. Λογοτεχνικοί ατζέντηδες, scouts και εκδότες συνωστίζονταν στα μικρά τραπεζάκια σε κάθε περίπτερο για να αγοράσουν (κυρίως) και να πουλήσουν δικαιώματα. Αν το μέγεθος μετράει στην αγορά του βιβλίου, τότε ο Penguin Random House ήταν ο αδιαμφισβήτητος κυρίαρχος, καθώς ο χώρος του έμοιαζε περισσότερο με πτέρυγα παρά με περίπτερο.

«Ανθρώπινη επαφή»

Ο Ιαν Μπάρτλεϊ, υπεύθυνος διεθνών πωλήσεων στον Thames & Hudson, μας λέει για τη μεγάλη επένδυση που κάνει ο εκδοτικός οίκος στην παρουσία του στην έκθεση της Φρανκφούρτης, παρά το γεγονός ότι οι επικοινωνίες γίνονται φυσικά ηλεκτρονικά. «Δίνουμε αξία στην ανθρώπινη επαφή», μας είπε. Στο ίδιο και ίσως πιο απόλυτο πνεύμα, η εκπρόσωπος του Simon & Schuster απέκλεισε κάθε ευκαιρία για μια κουβέντα μαζί της, γιατί όπως μας είπε «εγώ ήρθα εδώ για να πουλήσω δικαιώματα», κάνοντας τα τελευταία ραντεβού της σε ένα έρημο περίπτερο αρκετή ώρα μετά το κλείσιμο της έκθεσης.

Η 69η Εκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης, ίσως ήταν περισσότερο πολιτική απ’ ό,τι ήθελε. Η άνοδος της «Νέας Δεξιάς», o περιορισμός στην ελευθερία της έκφρασης στην Τουρκία με καλεσμένη τη διωκόμενη δημοσιογράφο Ασλί Ερντογάν λίγα μέτρα μακριά από το εθνικό περίπτερο της γείτονος χώρας, το μανιφέστο του καταλανικού παβίλιον, οι κατηγορίες των Αρμενίων για κλοπές από το Αζερμπαϊτζάν έδωσαν τον πολιτικό τόνο της έκθεσης που ξέφυγε όμως όταν η παρουσία ενός πολιτευτή της AFD προκάλεσε εντάσεις και την επέμβαση της αστυνομίας. Οπως είπε και η Μάργκαρετ Ατγουντ, σε μια αποστροφή της, «οι λέξεις επιδρούν στον κόσμο».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή