«Ας μη γυρίσουμε μια ταινία για το τένις». Αυτή ήταν η μάλλον παράδοξη προσέγγιση του σκηνοθέτη Λούκα Γκουαντανίνο όταν ξεκινούσε τα γυρίσματα του «Challengers»· μιας ταινίας που φαινομενικά έχει ως κεντρικό θέμα της πλοκής της… το τένις.
Φαινομενικά, διότι ο πυρήνας του «Challengers» είναι οι απροσδόκητες τροπές που μπορεί να λάβει ένα ερωτικό τρίγωνο. Το τένις λειτουργεί περισσότερο ως εργαλείο αφήγησης. Ενα εργαλείο, όμως, ιδιαίτερa κρίσιμο για την οπτικοποίηση των συναισθηματικών μεταπτώσεων της ερωτικής τριπλέτας της ταινίας (Ζεντάγια, Μάικ Φάιστ, Τζος Ο’Κόνορ).
Για αυτόν τον λόγο, ο Γκουαντανίνο θέλησε να προσεγγίσει τις σκηνές τένις με έναν «μη κλασικό» τρόπο, εντελώς διαφορετικό από τη λογική της στατικότητας και της μονοτονίας μιας σταθερής κάμερας που θα μετέφερε τη «μάχη» των δύο πρωταγωνιστών περισσότερο με όρους τηλεοπτικής μετάδοσης, παρά μέσα στο αναγκαίο κλίμα της υπαρξιακής, σεξουαλικής έντασης που ταιριάζει στην ταινία.
Οπως αναφέρει δημοσίευμα των New York Times, ο Γκουαντανίνο ήθελε η δράση σε αυτές τις σκηνές να λειτουργήσει βιωματικά για το κοινό, να έχει μια ξεχωριστή δυναμική, ένα σασπένς που θα συμπλέκεται με την αφήγηση της ιστορίας εκτός του κορτ.
Δύσκολο στοίχημα για κάποιον όπως ο Ιταλός σκηνοθέτης, που δεν είχε ιδέα από τένις. «Ημουν εντελώς άσχετος», παραδέχεται, όμως, φαίνεται να αναγνωρίζει πως αυτή η άγνοια ενδεχομένως ήταν χρήσιμη στο να φιλμάρει αποκομμένα ορισμένα «χτυπήματα» των ηρώων που στο τελικό μοντάζ μάλλον προσέθεταν δραματουργική δυναμική, παρότι στερούνταν ρεαλισμού.
Αντονιόνι, Χίτσκοκ και τέκνο
Σύμμαχος του Γκουαντανίνο οι αδιανόητα «μπιτάτες» τέκνο συνθέσεις των Trent Reznor και Atticus Ross, αλλά και η χρήση ειδικών εφέ που επιστρατεύτηκαν. Ακόμη κι έτσι, όμως, όπως αναφέρουν οι NYT, το δεκάλεπτης κινηματογραφικής διάρκειας τελευταίο γκέιμ της αναμέτρησης των δύο πρωταγωνιστών χρειάστηκε περίπου 8 μήνες για να γυριστεί.
Η διαδικασία των γυρισμάτων ήταν ιδιαίτερα επίπονη, όπως ο Γκουαντανίνο παραδέχεται. Ο ίδιος, μάλιστα, δημιούργησε μια εικονογραφημένη εκδοχή του σεναρίου του (storyboard), κάτι το οποίο ποτέ δεν έχει κάνει σε άλλες κινηματογραφικές του δουλειές. Χρησιμοποιούσε επίσης ένα γήπεδο τένις-μινιατούρα, στο οποίο μετακινούσε τις φιγούρες των ηρώων του για να οραματιστεί το φιλμάρισμά τους.
Μία ακόμη έμπνευση για τον Γκουαντανίνο αποτελεί το θρυλικό «Blow Up» του Μικελάντζελο Αντονιόνι και συγκεκριμένα η εμβληματική σκηνή όπου οι πρωταγωνιστές υποδύονται πως παίζουν τένις χωρίς να κρατούν ρακέτες. Μάλιστα, και οι πρωταγωνιστές του «Challengers» κλήθηκαν ορισμένες στιγμές να παίξουν έτσι στα γυρίσματα της ταινίας.
Πιο εμφανής είναι ο φόρος τιμής του Γκουαντανίνο στο «Strangers on A Train» και στη διάσημη σκηνή όπου η κάμερα εστιάζει στο κοινό που παρακολουθεί έναν αγώνα τένις στρέφοντας εναλλάξ τα πρόσωπά τους στην κατεύθυνση την οποία διανύει το μπαλάκι. Οπως στο αριστούργημα του Αλφρεντ Χίτσκοκ, ο Ρόμπερτ Γουόκερ κοιτάει ευθεία χωρίς να παρακολουθεί την αναμέτρηση, έτσι και στην ταινία του Γκουαντανίνο, η Ζεντάγια κάνει ακριβώς το ίδιο εντείνοντας την αφηγηματική, συναισθηματική ένταση της σκηνής.
«Τελικά, παίχτηκε τένις στα γυρίσματα;»
Το ερώτημα, όμως, παραμένει. Τελικά οι πρωταγωνιστές έπαιξαν τένις στα γυρίσματα; Η απάντηση, σύμφωνα με τους NYT, είναι «και ναι και όχι». Η αλήθεια είναι ότι για περίπου έξι εβδομάδες πραγματοποιήθηκαν μαθήματα και προπονήσεις σε ένα τένις κλαμπ λίγο έξω από τη Βοστώνη. Ο Μάικ Φάιστ, μάλιστα, είχε παίξει τένις για κάποιο διάστημα όσο ήταν μαθητής Λυκείου, παρ’ όλα αυτά η τεχνική που τότε είχε υιοθετήσει πήγαινε κόντρα με τα βασικά «τενιστικά» χαρακτηριστικά του ήρωα που καλούνταν να υποδυθεί.
Στη διάρκεια των γυρισμάτων, κατέστη από νωρίς σαφές ότι θα ήταν αδύνατο να υπάρξει μια πραγματική αναπαράσταση του αθλήματος που να ανταποκρίνεται με τις απαιτήσεις του σεναρίου. Η λύση; Στα γυρίσματα οι πρωταγωνιστές δεν χρησιμοποιούσαν ρακέτες και μπαλάκι. Αντίθετα, κρατούσαν μόνο τη λαβή της ρακέτας. Τα υπόλοιπα δημιουργήθηκαν μέσα από ειδικά εφέ.
Γενικότερα, η ιδέα του Γκουαντανίνο το πλάνο να ακολουθεί την τροχιά της μπάλας δημιούργησε μια αλυσίδα ερωτημάτων και προβληματισμών που τελικώς επιλύθηκαν με τη χρήση των εφέ.
Αλλες σκηνές, πάντως, μπορούσαν να εκτελεστούν πιο εύκολα. Για παράδειγμα, για πλάνα στα οποία οι ήρωες βρίσκονταν κάτω από το ύψος του φιλέ είχε σχεδιαστεί μια ειδική πλατφόρμα για τους ηθοποιούς, ενώ η κάμερα βρισκόταν τοποθετημένη ακριβώς από κάτω.
Τέλος, σε μια σκηνή, όπου ο Φάιστ πηδάει πάνω από το δίχτυ, ο Γκουαντανίνο βρισκόταν με την κάμερα στο έδαφος ακριβώς από κάτω και φίλμαρε. «Δοξάζω τον Θεό για την αλτικότητα και την ευγένεια του Μάικ Φάιστ», δήλωσε με χιούμορ ο σκηνοθέτης της ταινίας.
Με πληροφορίες από New York Times