Δεν διέθετε το παρουσιαστικό ενός σταρ ούτε φιλοδοξούσε να γίνει. Για τους σινεφίλ, είχε καθιερωθεί ως ένας σπουδαίος καρατερίστας, από τους μεγαλύτερους ηθοποιούς μικρών ρόλων. Το ευρύ κοινό τον αναγνώριζε χάρη στη συμμετοχή του στη σειρά «Χάρι Πότερ».
Ολα αυτά άλλαξαν όταν ο 57χρονος Τίμοθι Σπολ κατέκτησε το βραβείο ανδρικής ερμηνείας στο Φεστιβάλ των Καννών για την ταινία «Mr. Turner». «Από παράνυφος που ήμουν πάντα, έγινα ξαφνικά η νύφη», δήλωσε. Επρεπε να περάσουν 35 χρόνια από το κινηματογραφικό του ντεμπούτο για να λάμψει σε ένα ρόλο… πολλών βραβείων (πιθανότατα θα ακολουθήσουν κι άλλα). Του τον εμπιστεύτηκε ο σκηνοθέτης Μάικ Λι, ένας από τους πιο μακροχρόνιους συνεργάτες και πιστούς φίλους του. Οι δυο τους γνωρίστηκαν το 1982, στα γυρίσματα της τηλεταινίας «Ηome Sweet Home» και, όπως μου εκμυστηρεύεται ο ηθοποιός, «η συμπάθεια ήταν αυτόματη και αμοιβαία. Ως δύο γεματούληδες και λίγο αστείοι στην εμφάνιση κύριοι, ήταν μάλλον αδύνατον ο ένας να μην εκτιμήσει αμέσως τον άλλο». Σε δημιουργίες του Λι, όπως το «Μυστικά και ψέματα» και το «Ολα ή τίποτα», ο Τίμοθι Σπολ έδωσε ορισμένες από τις πιο ειλικρινείς ερμηνείες του, μεταμορφώνοντας τον εαυτό του στον διακριτικό άνθρωπο της διπλανής πόρτας και χρωματίζοντας με γλυκόπικρο τρόπο τον συνεχή αγώνα του για επιβίωση.
Στη νέα του ταινία ο σημαντικότερος δημιουργός του σύγχρονου βρετανικού σινεμά συνοψίζει το βίο και το έργο ενός κορυφαίου εκπροσώπου της ρομαντικής ζωγραφικής και πρόδρομου του ιμπρεσιονισμού, του Γουίλιαμ Τέρνερ, που έζησε στο Λονδίνο του 19ου αιώνα. Ο 70χρονος σκηνοθέτης προσεγγίζει τον ζωγράφο ως έναν άνθρωπο γεμάτο αντιφάσεις, χαρισματικό, αλλά με πολλές αδυναμίες, και ο Τίμοθι Σπολ τον υποδύεται επιδεικνύοντας απίστευτη κατανόηση της πολυπλοκότητάς του. Είχε προηγουμένως επενδύσει τρία χρόνια προετοιμασίας για το ρόλο, μαθαίνοντας ΚΑΙ να ζωγραφίζει, αν και, όπως λέει, «στην καλύτερη περίπτωση οι δικοί μου πίνακες μοιάζουν με τους πίνακες που θα υπέγραφε ο Τέρνερ όταν ήταν εννέα ετών».
Χαμογελαστός και με μάγουλα συνεχώς αναψοκοκκινισμένα, ο Τίμοθι Σπολ κουβαλά κάτι από την αμεσότητα και την ντομπροσύνη της εργατικής τάξης στην οποία μεγάλωσε. Απλός και ανεπιτήδευτος, διαθέτει το χάρισμα του χιούμορ και του αυτοσαρκασμού – μ’ αυτά τα όπλα άλλωστε πέρασε την πιο δύσκολη περίοδο της ζωής του, όταν πριν από 15 χρόνια έμαθε ότι πάσχει από λευχαιμία. «Θυμάμαι να περπατώ στο πάρκο, να στέκομαι για ώρα μπροστά από ένα δέντρο, να το αντικρίζω και να νιώθω ότι αυτό μου ήταν αρκετό. Το ότι ήμουν εκείνη τη στιγμή ζωντανός και μπορούσα να παρατηρώ εκείνο το δέντρο ήταν για μένα ό,τι πολυτιμότερο. Από τότε μπορώ και εκτιμώ καλύτερα τέτοιες μικρές και φαινομενικά ασήμαντες στιγμές, ενώ η κατανόηση που τρέφω σε όσους τυχαίνει να περνούν την ίδια δοκιμασία είναι απεριόριστη».
Η περιπέτεια της υγείας του τον παρακίνησε να γίνει καλύτερος. «Με βοήθησε να αποκτήσω μια βαθύτερη αντίληψη της ανθρώπινης κατάστασης, κάτι το οποίο πιστεύω ότι είναι πρωταρχικής σημασίας για έναν ηθοποιό. Οχι ότι ποτέ θα ευχόμουν σε κάποιον να βιώσει κάτι τέτοιο».
Παντρεμένος με την ίδια γυναίκα για 30 χρόνια, πατέρας τριών παιδιών (το ένα ηθοποιός) και εδώ και λίγο καιρό παππούς, ο Σπολ ελάχιστα απέχει από τους προσγειωμένους και μετριόφρονες χαρακτήρες που έχει συνηθίσει να ενσαρκώνει. Επιμένει να αντιμετωπίζει τα πράγματα με ψυχραιμία και με ταπεινότητα. «Οπως αισθανόμουν ανέκαθεν ευγνώμων για το γεγονός ότι δεν έμενα ποτέ χωρίς δουλειά και μπορούσα να ζω την οικογένειά μου κάνοντας ακριβώς αυτό που επιθυμούσα, έτσι και τώρα εξακολουθώ να νιώθω το ίδιο».
Πέντε καθόλου τυπικοί ρόλοι του
«Αμλετ» («Hamlet», 1996) του Κένεθ Μπράνα… Στο ρόλο του Ρόζενγκραντζ.
«Ολα ή τίποτα» («All or Nothing», 2002) του Μάικ Λι…
Στο ρόλο ενός φιλοσοφημένου και μελαγχολικού ταξιτζή.
«Sweeney Todd: ο φονικός κουρέας της οδού Φλιτ» («Sweeney Todd: The Demon Barber of Fleet Street», 2007) του Τιμ Μπάρτον… Σε μία από τις ελάχιστες παρουσίες του σε ρόλο κακού.
«Ο λόγος του βασιλιά» («The King’s Speech», 2010) του Τομ Χούπερ…
Στη μία (και καλύτερη) από τις δύο φορές που έχει υποδυθεί τον Γουίνστον Τσόρτσιλ.
«Ο Χάρι Πότερ και ο αιχμάλωτος του Αζκαμπάν» («Harry Potter and the Prisoner of Azkaban», 2004)…
Στην πρώτη από τις έξι συνολικά εμφανίσεις του στη σειρά μπλοκμπάστερ, στο ρόλο του Πίτερ Πέντιγκρου.