Ημουν αρκετά νέος και εξόριστος, δεν είχα ακόμη συμπληρώσει έναν χρόνο που η Ελλάδα με είχε δεχτεί ύστερα από το φοβερό πραξικόπημα στη Χιλή. Μόλις μία ή δύο εβδομάδες πριν είχα φτάσει στην Αθήνα από Θεσσαλονίκη όπου είχα –υποτίθεται– μάθει τη γλώσσα.
Εφτασα στην οδό Μενάνδρου (εκεί ήταν τότε η σχολή) για εισαγωγικές εξετάσεις στη Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, έτρεχε το 1975. Ενιωθα μόνος και παράξενα βέβαια, όπως λέμε στη Χιλή «από άλλο ανέκδοτο», αμήχανος, από άλλες πολιτιστικές συντεταγμένες. Oι δάσκαλοι της σχολής βέβαια ήταν πολύ δεκτικοί, αλλά ανάμεσά τους τρεις ξεχώρισαν ιδιαίτερα, που μου έμοιαζαν πιο προσιτοί, που καταλάβαν ίσως από την ξένη προφορά μου και από τη διάχυτη λύπη που με κυρίευε πως δεν είχα πια ούτε πατρίδα ούτε συγγενή να με συντρέξουν.
Η μία από αυτούς τους δασκάλους ήταν η Μαρία Χορώ, η οποία εξ αρχής μού έδειξε τη συμπάθειά της και ύστερα στα χρόνια της φοίτησής μου μού συμπεριφερόταν πάντα με πολλή στοργή και νοιαζόταν γνήσια για τις μελαγχολίες, λύπες και απελπισίες που με κατοικούσαν λόγω εξορίας. Πάντα είχε για μένα έναν καλό λόγο, ένα γνήσιο ενδιαφέρον, με ρωτούσε πολύ διακριτικά για τους δικούς μου, πατέρα, μάνα, εάν είχα νέα τους. Οταν έμαθε πως ο αδελφός μου είχε συλληφθεί στη Χιλή και έμεινε για δύο ή τρεις μήνες αγνοούμενος, με ρωτούσε κάθε φορά που συναντιόμασταν στη Σχολή εάν είχα νέα από κείνον. Πάντα τη θυμάμαι, όταν είμαι στη σκηνή φορές-φορές, από μακριά, από τα βάθη της μνήμης, μου έρχεται η φωνή της να με σώσει από κάποια ατσαλοσύνη, ή όταν η κίνηση γίνεται μηχανική και χωρίς ίχνος ζωής. Το 2012 βρέθηκα στην Αθήνα για κάποιες υποθέσεις σχετικές με μετάφραση ελληνικής ποίησης στα ισπανικά και περπατώντας ένα βράδυ στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου ξαφνικά είδα το όνομά της στο κουδούνι ενός κτιρίου, η καρδιά μου άρχισε να χτυπά δυνατά, χτύπησα αλλά κανείς δεν απάντησε. Την άλλη μέρα γύρισα στο Σαντιάγο και τώρα λυπάμαι τόσο πολύ που δεν κατάφερα να της πω πόσο σημαντική υπήρξε για μένα εκείνα τα χρόνια της εξορίας. Από τη μακρινή Χιλή αυτά τα φτωχά λόγια ως φόρος τιμής και ως χειρονομία ευγνωμοσύνης.
*Ο κ. Πέδρο Βικούνια είναι ηθοποιός.