Πάλι έμπλεξα με το δορυφορικό κανάλι Mezzo, το οποίο κατά μήνα Οκτώβριο είχε αφιέρωμα στο αμερικανικό μουσικό θέατρο του 20ού αι. Μεταξύ άλλων, είδαμε από το Παρίσι τα περίφημα, διαβόητα, εμβληματικά «Ο Αϊνστάιν στην Παραλία» και «Ο Νίξον στην Κίνα». Ο «Αϊνστάιν» με συνεργασία τριών έκτοτε σημαντικών προσωπικοτήτων στον παγκόσμιο κόσμο του θεάματος (Ρόμπερτ Γουίλσον σκηνοθεσία, Φίλιπ Γκλας μουσική, Λουσίντα Τσάιλντς χορογραφία και όχι μόνο) διαρκούσε και διαρκεί πάντα πέντε ώρες και κάτι! Τότε, στη Ν. Υόρκη, δεκαετία του ’70 είχα αποκοιμηθεί και με ξύπνησε φίλος όταν ξεκίνησε το «μεγάλο» σε διάρκεια χορευτικό κομμάτι προς το φινάλε. Το ξαναείδα τώρα, στην tv, έχοντας… αποκοιμηθεί και ξυπνήσει μόνος μου, εκεί προς το φινάλε και το χορευτικό. Τέσσερα ζευγάρια με ίδιες φόρμες επαναλαμβάνουν ad nauseam τους ίδιους νεοκλασικούς βηματισμούς και τα ίδια enchainements.
Τη δεκαετία του ’80 παρουσιάστηκε ο «απίθανος» «Νίξον στην Κίνα» (πρωτοφανής όπερα βασισμένη σε πραγματικό πολιτικό γεγονός της εποχής της) σε μουσική Τζον Ανταμς και παραγωγή Πίτερ Σέλερς. Τον είδαμε στο Μέγαρο Μουσικής με την ΕΛΣ. Γιατί συνδυάζω τις δύο αυτές εξέχουσες σκηνικές προτάσεις του 20ού αι.; Μα γιατί πέρα από την υπνωτική μινιμαλιστική μουσική τους, προτείνουν στην παραγωγή εξαιρετικές προσωπικότητες.
Σε βιογραφικό σημείωμα δισκογραφίας εποχής βινυλίου του πρωτοποριακού «σκοτεινού» Αμερικανού συνθέτη Τσαρλς Αϊβς (1874-1954), καταγράφεται ότι «είπε πράγματα με μεγάλη πρωτοτυπία πριν από αρκετές δεκαετίες. Εκτοτε πολλοί επανέλαβαν πολλά από αυτά, αλλά όπως το έφεραν οι συμπτώσεις ακούσαμε “εκείνους” πρώτους. Ετσι, τώρα, ο Αϊβς ακούγεται ως μιμητής των άλλων».
Στο «Available Light» («Διαθέσιμο Φως», στη Στέγη, 5/12) έχουμε πάλι τη συνεργασία τριών προσωπικοτήτων για την παρουσίαση ενός 55΄ χορο-έργου, με 11 χορευτές (1983). Μινιμαλιστική μουσική Τζον Ανταμς, χορογραφία Λουσίντα Τσάιλντς, σκηνικό Φρανκ Ο. Γκέρι, αρχιτέκτων. Εκρίθη «εμβληματικό», ίσως για την τότε ιντελιτζένσια. Τώρα μοιάζει depasse και déjà vu. Οχι κλασικό. Ακόμη; Τόσο έντονη η παρουσία του… Αϊνστάιν. Ευτυχώς, η διάρκεια και η δίπατη «εργοστασιακή» κατασκευή του Γκέρι έσωσαν την κατάσταση.