Εμφανίζονται εκεί μπροστά μας, πάνω στη σκηνή, οι Radiohead. Δέος. Οι πρώτες νότες αρχίζουν και ταξιδεύουν στην ατμόσφαιρα, πλημμυρίζουν το περιβάλλον, αφηνόμαστε να μας τυλίξουν. Και με το που ακούμε τη φωνή του Thom Yorke, έχουμε διακτινιστεί, ακαριαία και απόλυτα θεμιτά, στο δικό τους προσωπικό σύμπαν, ένα σύμπαν γεμάτο μουσική, στίχους, συναισθήματα. Αυτό ζητάμε, γι’ αυτό βρεθήκαμε εκεί, για να χαθούμε σε αναμνήσεις και όνειρα.
Τώρα (Κυριακή 11.9) τους βλέπουμε στο Βερολίνο, στο Lollapalooza, το διήμερο φεστιβάλ που εδρεύει στο Σικάγο, επιμένει σε indie ήχους και, εκτός από Αργεντινή, Βραζιλία και Χιλή, από το 2015 οργανώνεται και στη γερμανική πρωτεύουσα – από ό,τι είδαμε με εξαιρετική απήχηση, τα εισιτήρια εξαντλήθηκαν και ο κόσμος υπολογίζεται στις 70.000 για την κάθε ημέρα. Αυτήν τη φορά, στη δεύτερη παρουσία του Lollapalooza στο Βερολίνο, οι Radiohead είναι αυτοί που ξεχωρίζουν στο line up (headliners της δεύτερης μέρας), και μάλιστα με μεγάλη διαφορά από τον δεύτερο, που θεωρήθηκαν οι Kings of Leon (headliners της πρώτης ημέρας). Πρόκειται για την τελευταία συναυλία της φετινής παγκόσμιας περιοδείας των Radiohead σε ευρωπαϊκό έδαφος, για να συνεχίσουν στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού για τέσσερις ακόμη ημερομηνίες.
Στα κάγκελα
Ο χώρος όπου πραγματοποιείται το φεστιβάλ είναι το Teptower Park στο νοτιοανατολικό Βερολίνο, πάρκο περιποιημένο, με πράσινο και δέντρα, που παρά την κοσμοσυρροή, οι ουρές και το στριμωξίδι είναι ανεκτά, προϊόν της –και εδώ– γερμανικής οργανωτικότητας. Κι εμείς, που σκοπός του ταξιδιού μας είναι να δούμε τους Radiohead, στηνόμαστε από νωρίς στα κάγκελα, σαν φρουροί στις επάλξεις, για να έχουμε θέα καλή, αδιαφορώντας που από τους ορίζοντες του πάρκου ακούγονταν κάποιες κιθάρες και τύμπανα. Δεν μας δελεάζουν. Οχι, δεν θα χάσουμε αυτές τις θέσεις.
Βλέπουμε όμως τον James Blake (απλώς και μόνον επειδή βρέθηκε να παίζει στη σκηνή όπου θα εμφανίζονταν οι Radiohead) που κάνει την αναμονή πιο ευχάριστη. Ο Βρετανός μουσικός με τα μίνιμαλ μπιτ, το μελαγχολικό ύφος και τον αξιόλογο τελευταίο του δίσκο «The Colour In Anything», είναι ένας ταιριαστός προάγγελος αυτών που περιμένουμε. Και στο φθινοπωρινό σούρουπο, αυτοί ανεβαίνουν στη σκηνή, με χειροκροτήματα και φωνές, με τσιρίδες και ουρλιαχτά.
Η αρχή είναι αφιερωμένη στο «Moon Shaped Pool», τον πρόσφατο ένατο δίσκο του συγκροτήματος, που έγινε και η αφορμή για τη φετινή τους παγκόσμια περιοδεία. Πρώτο κομμάτι το «Burn the Witch» (λειτουργεί ιδανικά ως εναρκτήριο λάκτισμα). Δεύτερο το «Daydreaming». Ακολουθούν κι άλλα από τον καινούργιο δίσκο, με συγκρατημένο ενθουσιασμό από το κοινό, καθώς οι δίσκοι των Radiohead δεν ήταν ποτέ «έρωτας με την πρώτη ματιά», κι όταν, έκτο κομμάτι, ακούγεται το «2+2=5» με κείνο το παραληρηματικό σημείο, τότε είναι που μοιάζει να ξεκινά η ουσία του λάιβ. Τότε στίχοι και εικόνες ξεπηδούν σαν χείμαρροι από το χρονοντούλαπο. Εφηβικά δωμάτια, φοιτητικά ξενύχτια, ενηλικίωση, έρωτες, μοναξιά και φίλοι, είναι παντού οι Radiohead. Αυτοί που το 1997 με το εμβληματικό «OK Computer» σήμαναν το τέλος της brit pop, αφήνοντας άφωνους Blur, Oasis, Pulp και λοιπούς συμπατριώτες τους αυτού του ήχου. Αυτοί που, όντας πραγματικά ανήσυχοι, δεν εφησύχασαν. Τόλμησαν, πειραματίστηκαν (προσθαφαιρώντας κιθάρες και ηλεκτρισμό), δεν έμειναν ποτέ στάσιμοι, και επηρέασαν όσο λίγοι το παγκόσμιο μουσικό τοπίο του σύγχρονου alternative ήχου, και όχι μόνο.
Είναι εκεί ο Thom Yorke, μια αεικίνητη ξωτικίσια φιγούρα, ένας ιδιοφυής μουσικός, με την απαράμιλλη, σαν φαλτσέτα αιχμηρή φωνή, ένας σπουδαίος φρόντμαν, που τραγουδά με ψυχή. Μαζί του οι Jonny Greenwood, Colin Greenwood, Ed O’ Brien, Phil Selway, και ο έκτακτος για το τουρ δεύτερος ντράμερ Clive Deamer (ντράμερ των Portishead), προσηλωμένοι στο έργο τους. Ο ήχος τους καθαρός, κρυστάλλινος, οι ενορχηστρώσεις στιβαρές και αψεγάδιαστες. Πάνω από τη σκηνή οθόνες συμπληρώνουν ένα κολάζ από διάφορες λήψεις της συναυλίας, χρωματίζουν το σκηνικό, δημιουργώντας ένα εφέ που ενισχύει το συναίσθημα χωρίς να αποσπά από την ουσία.
«Lotus Flower» και παρασυρόμαστε στον νευρωτικό του ρυθμό, «Reckoner» και κάτι μέσα μας σπαράζει, «No Surprises» και ταξιδεύουμε. Ευχόμαστε να μην τελειώσει ποτέ αυτή η συναυλία. Το χαοτικό «Everything in it’s Right Place» μας εγκλωβίζει στα γεωμετρικά του αδιέξοδα, και στον επίλογό του συνδυάζεται μαεστρικά με τα ατίθασα μπιτ του «Idioteque», για να γίνει χαμός. Εσωτερικές εκρήξεις.
Πάνω από δύο ώρες
Χορεύουμε σπασμωδικά, μιμούμενοι συνειδητά ή υποσυνείδητα τον Yorke, που, εκεί μπροστά μας, τραγουδά εκστασιασμένος για μια επικείμενη καταστροφή: «Ice age coming/ Let me hear both sides/Ice age coming/ Throw me in the fire/ We are not scaremongering/ This is really happening». Συνέχεια με το εκρηκτικό «Bodysnatchers», που μας ρουφά στην οργασμική του δίνη. Και μια απότομη εναλλαγή: το κυρίως setlist κλείνει με το «Fade Out», αυτή την ονειρική μπαλάντα. Και όλοι να σιγοτραγουδάμε με μάτια μισόκλειστα: «All these things into position/ All these things we’ll one day swallow whole/ fade out again/immerse your soul in love».
Εχουν περάσει κάτι παραπάνω από τρεις μήνες από την τελευταία φορά που τους είδαμε στο απίθανο φέτος Primavera Sound Festival της Βαρκελώνης και προσπαθούμε να κάνουμε συγκρίσεις. Στο Primavera, το μεγαλείο της συναυλίας τους είχε μπερδευτεί με άλλες στιγμές από εκείνο το εκπληκτικό line up: LCD Soundsystem, Sigur Ros, PJ Harvey, Last Shadow Puppets, Beirut, Brian Wilson (των Beach Boys), Beach House, Air – τι να πρωτοθυμηθούμε, η λίστα ήταν μακρά και εντυπωσιακή. Ενώ εδώ, στο Lollapalooza, είναι για εμάς «μόνο» οι Radiohead. Μας φαίνονται πιο άμεσοι. Η συναυλία τους θα ξεπεράσει τις δύο ώρες.
Θα παίξουν συνολικά 24 κομμάτια, με έμφαση ασφαλώς στο «Moon Shaped Pool» (8 κομμάτια) και μετά στα «In Rainbows» και «OK Computer» (από 4 κομμάτια).
Πρώτο encore με «Let Down» (σπάνια προσθήκη στο setlist τους), «Present Tense», «Paranoid Android», «Nude», «Weird Fishes/Arpeggi» και αρνούμαστε να ξυπνήσουμε.
Δεύτερο encore, για ακόμη δύο κομμάτια, και είμαστε υποψιασμένοι γι’ αυτό που θα ακολουθήσει. Επειτα από επτά χρόνια το έχουν επαναφέρει στο πρόγραμμα στη φετινή περιοδεία τους, αυτό που ηχογραφήθηκε πριν από 25 χρόνια για να αφηγηθεί έναν έρωτα χωρίς ανταπόκριση, το τραγούδι της νεανικής τους αφέλειας, το οποίο θέλοντας και μη γίνεται η εισαγωγή σου για τους Radiohead, για να συνειδητοποιήσεις αργότερα ότι (ευτυχώς) είναι πολλά περισσότερα από αυτό (το καψουροτράγουδο). Παίζουν λοιπόν το «Creep». Οπου στο ρεφρέν οι κιθάρες πέφτουν σαν αστραπή, ο Yorke τραγουδάει και όλος ο κόσμος τον συνοδεύει σε αυτούς τους χιλιοτραγουδισμένους στίχους.
Γκραν φινάλε
Φτάνουμε στο τέλος, με το «Karma Police». Κορύφωση και εξαγνισμός. «Karma police/ Arrest this man/ he talks in maths/ He buzzes like a fridge/ He’s like a detuned radio». Αναρωτιόμαστε πότε θα ξαναδούμε αυτό το κορυφαίο συγκρότημα. Σε ποια πόλη. Με ποιον καινούργιο δίσκο. Αν θα είναι και πάλι τόσο καταπληκτικά. «Karma police/ Arrest this girl/ Her Hitler hairdo/ Is making me feel ill/ And we have crashed her party». Συναισθήματα μας πλημμυρίζουν. Νιώθουμε τρομερή χαρά που είμαστε εκεί. Που βιώνουμε αυτήν τη συναυλία. Εχουμε χαθεί. «This is what you’ll get/ When you mess with us». Η μπάντα υποκλίνεται, μένει ο Yorke με την ακουστική κιθάρα, βγαίνει μπροστά, σαν σε χαιρετισμό παίζει τα αγαπημένα ακόρντα, και –σε μια υπέροχη στιγμή– το πλήθος τραγουδά: «For a minute I lost myself, I lost myself».