Κάθε φορά που ο 11χρονος Μανάν εμφανιζόταν στο μάθημα της χορωδίας, η συνέχεια ήταν σχεδόν προκαθορισμένη. Ο μικρός Αφγανός θα έπαιζε ξύλο με τους Σύρους και τους Ιρανούς, αντιγράφοντας τη βία των μεγάλων. Ωστόσο, δεν σταμάτησε να πηγαίνει στα χορωδιακά μαθήματα του ελληνικού Ελ Σιστέμα που ξεκίνησαν τον Νοέμβριο στα κέντρα υποδοχής μεταναστών. Σήμερα, ο Μανάν είναι ο βοηθός του διευθυντή της χορωδίας και κάνει και ο ίδιος μαθήματα στα υπόλοιπα παιδιά, ακόμη και σε αυτούς με τους οποίους πιάνονταν στα χέρια πριν από μερικούς μήνες, όπως λέει στην «Κ» η μάνατζερ του ελληνικού προγράμματος Δήμητρα Ραφτοπούλου. «Τα παιδιά μέσα από τη μουσική και τη χορωδία μαθαίνουν την ομαδική συνεργασία και την πειθαρχία που δεν είναι αυτονόητη για όσα έρχονται από εμπόλεμες ζώνες, και βέβαια τη συμβίωση με άλλες εθνικότητες», σημειώνει.
Μεθοδολογία
To ελληνικό Ελ Σιστέμα ξεκίνησε τη δραστηριότητά του από τα κέντρα υποδοχής προσφύγων στο Λαύριο και στον Σκαραμαγκά. Λόγω της μεγάλης κινητικότητας των προσφύγων, τα παιδιά προλαβαίνουν να κάνουν ένα τρίμηνο μάθημα και να αποκτήσουν τις βασικές δεξιότητες. «Μαθαίνουν να τραγουδούν, να αλλάζουν σκάλα στη φωνή τους, να διαβάζουν νότες. Τα παιδιά είναι πολύ ανοιχτά στο να μάθουν κάτι καινούργιο, καθώς δεν έχουν πολλές δραστηριότητες μέσα στην ημέρα», σημειώνει η κ. Ραφτοπούλου. Από τον περασμένο Δεκέμβριο, το Ελ Σιστέμα ξεκίνησε μαθήματα χορωδίας και ορχήστρας στα παιδιά των προσφύγων που ζουν στην Αθήνα και μετά το Πάσχα θα απευθύνεται πλέον και στο ευρύτερο κοινό. «Είμαστε μια ανοιχτή δομή και απευθυνόμαστε κυρίως στα παιδιά ευπαθών ομάδων, χωρίς όμως να αποκλείουμε οποιοδήποτε άλλο παιδί θέλει να μάθει μουσική με τη μέθοδό μας», τονίζει η κ. Ραφτοπούλου.
Η μεθοδολογία του εκπαιδευτικού προγράμματος Ελ Σιστέμα αναπτύχθηκε στη Βενεζουέλα το 1975 και η μουσική, συμφωνική και χορωδιακή, έγινε εργαλείο σε μια διαδικασία κοινωνικής ενσωμάτωσης και ανθρωπιστικής ανάπτυξης. Ο μαέστρος Γκουστάβο Ντουνταμέλ είναι ίσως ο πιο γνωστός «απόφοιτος» του Ελ Σιστέμα που πρόσφατα ανέβηκε στο πόντιουμ της Φιλαρμονικής της Βιέννης για την πρωτοχρονιάτικη συναυλία του 2017, ενώ το ορχηστρικό τμήμα του προγράμματος, την Ορχήστρα Σιμόν Μπολιβάρ, διηύθυναν σπουδαίοι μαέστροι, όπως ο Κλαούντιο Αμπάντο και ο σερ Σάιμον Ρατλ. «Η μέθοδος είναι ότι δεν υπάρχει μέθοδος. Βασιζόμαστε στις δυνάμεις των παιδιών και των καθηγητών και σκοπός είναι τα παιδιά να γίνουν τα ίδια “καθηγητές” των νεοεισαχθέντων. Στο Ελ Σιστέμα ξεκινάμε πρώτα με την εξάσκηση της μουσικής και έπειτα ακολουθεί η θεωρία», τονίζει η κ. Ραφτοπούλου.
Η ίδια γνώρισε το Ελ Σιστέμα όταν εργαζόταν στη Σκάλα του Μιλάνου και το πρόγραμμα ανέβασε την όπερα «Μποέμ» του Πουτσίνι. «Είχα ενθουσιαστεί με το επίπεδο της ορχήστρας και της παραγωγής και όταν αποφάσισαν να έρθουν στην Ελλάδα ξεκινήσαμε τη συνεργασία μας», σημειώνει η κ. Ραφτοπούλου. Το ελληνικό πρόγραμμα συνεργάζεται με καθηγητές μουσικής από το Ωδείο Αθηνών, ενώ «πρεσβευτές» του προγράμματος είναι η μπαρόκ ορχήστρα «il pomo d’ oro», η οποία θα συμμετέχει στο εργαστήριο του Ελ Σιστέμα στο Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Το ερχόμενο καλοκαίρι θα δούμε και την πρώτη μεγάλη συναυλία του Ελ Σιστέμα στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.
Ελ Σιστέμα, ΚΠΙΣΝ, Κυριακή 12/3, 11 π.μ.-12 μ., για παιδιά 7-12 ετών (δεν απαιτείται προηγούμενη γνώση μουσικής).