Θα μπορούσε να είναι ένα έργο για τις δύσκολες αγάπες. Αλλά κι ένα ψυχολογικό θρίλερ, που αποκαλύπτει πόσο επώδυνο, σχεδόν μοιραίο, πράγμα μπορεί να γίνει η αλήθεια. Ιδίως όταν σχετίζεται με τις σεξουαλικές επιλογές μας, στην περίπτωση που αποκλίνουν από τα γούστα του μέσου όρου. «Πιστεύετε ότι η ομοφυλοφιλία μπορεί να αποτελεί ακόμη και σήμερα κοινωνικό ταμπού;» ρωτάμε την ηθοποιό Ρένια Λουιζίδου, η οποία πρωταγωνιστεί στην παράσταση «Tom in Greece», που σήμερα κάνει πρεμιέρα στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση. «Απολύτως» απαντά, «και αυτό δεν συμβαίνει μόνο σε μια μικρή επαρχιακή πόλη, σαν αυτή όπου διαδραματίζεται το έργο μας. Πιστεύω ότι αυτό θα μπορούσε να συμβαίνει παντού. Αν έβγαζε κανείς από την παράσταση την κτηνοτροφική μονάδα την οποία διευθύνει η Αγαθή και την τοποθετούσε σε ένα διαμέρισμα της πόλης, δεν θα άλλαζε κάτι. Η γυναίκα που υποδύομαι βρίσκεται όντως οπουδήποτε. Βεβαίως, η συνθήκη της μικρής, απομονωμένης πόλης στην οποία ο αντίκτυπος στον κοινωνικό περίγυρο διογκώνεται, διευκολύνει θεατρικά το θέμα μας: το ζήτημα της ομοφοβίας».
Η συζήτησή μας γίνεται με αφορμή τον ρόλο της Αγαθής, που υποδύεται στη νέα θεατρική παραγωγή της Στέγης, την οποία σκηνοθετεί ο Σαράντος Γεώργιος Ζερβουλάκος, στην πρώτη του συνεργασία με το «Θέατρο στη Στέγη». Σε μια τυχαία οικογένεια κάποιος γεννιέται «διαφορετικός», σχολιάζει ο σκηνοθέτης, και από αυτό το γεγονός παράγεται μια σειρά αλυσιδωτών αντιδράσεων. Ο Καναδός θεατρικός συγγραφέας Μισέλ Μαρκ Μπουσάρ, επιτυχημένος, πολυβραβευμένος και πολυπαιγμένος στη χώρα του, λειτουργεί σαν παλμογράφος των οικογενειακών εντάσεων που προκύπτουν από την αρχική σύγκρουση του ευαίσθητου, ευάλωτου νέου ανθρώπου με άκαμπτους κοινωνικούς κανόνες.
«Η Αγαθή, η μητέρα, είναι μια σκληρή γυναίκα. Ετσι όπως σκληραίνουν οι άνθρωποι που ζουν μια δύσκολη, τραυματισμένη ζωή. Είναι ένας καταπιεσμένος άνθρωπος που έμαθε από μικρός να αντέχει και να μη μιλάει. Εχει παλέψει με τη φτώχεια και εξακολουθεί καθημερινά να παλεύει με τη φύση λόγω της ζωής της στο χωριό. Στην οικογένειά της τίποτε δεν πήγε καλά: ο άντρας της πέθανε νωρίς, ο μεγάλος της γιος είναι βίαιος, δακτυλοδεικτούμενος για την επιθετικότητά του. Και ο μικρός, ο φευγάτος, εκείνος που πήγε στην πόλη για να μπορέσει να ζήσει τη ζωή του όπως ήθελε, σκοτώθηκε σε αυτοκινητικό δυστύχημα».
Ετσι, με αφορμή ένα θάνατο, τα οικογενειακά μυστικά και τα ψέματα έρχονται στο φως. Ο εραστής και σύντροφος του νεκρού γιου, ένας επιτυχημένος και κοσμοπολίτης νέος γκέι άντρας της πόλης που δεν έχει μάθει να κρύβεται, έρχεται στο χωριό για την κηδεία. Θέλει να συναντήσει την οικογένεια του αγαπημένου του και να πενθήσει για την απώλειά του. Αλλά δεν του επιτρέπεται. Σε αυτό το έργο ανακατεύονται μοιραία τέσσερις άνθρωποι, δύο παράταιρα ζευγάρια σε μια ανεστραμμένη σχέση: ένας άντρας και μια γυναίκα από την πόλη που έχουν μάθει στην ελευθερία συναντούν και συγκρούονται με μια γυναίκα κι έναν άντρα από το χωριό, που έχουν μάθει να σιωπούν.
Η Ρένια Λουιζίδου ερμηνεύει τον ρόλο της Αγαθής, της μητέρας που έρχεται αντιμέτωπη με την αλήθεια.
«Γεννιέται βία –λεκτική και σωματική– ανάμεσα σε αυτά τα πρόσωπα, αλλά υπάρχει και μια βαθιά αλληλεπίδραση. Η παράσταση είναι ρεαλιστική με στοιχεία υπέρβασης, ισορροπεί δηλαδή μεταξύ ρεαλισμού και ανατροπής. Ωστόσο, παρά τις συγκρούσεις και τον πόνο, εντέλει η λύση δίνεται από τη μητέρα», λέει η Ρένια Λουιζίδου. Και συνεχίζει: «Αν πρέπει να βρω ένα νόημα γύρω από τον ρόλο που υποδύομαι είναι ότι μια μάνα πάντα ξέρει με τον τρόπο της την αλήθεια για τo παιδί της. Ακόμη κι αν αποφασίζει να τη θάψει μέσα της, μπορεί να επιστρέψει σε αυτή μέσω της αγάπης».
«Αισθάνεστε ότι η Αγαθή αποτελεί για εσάς έναν κόντρα ρόλο, ιδίως σε σχέση με τις κωμικές τηλεοπτικές περσόνες που σας έκαναν τόσο δημοφιλή στο κοινό;» τη ρωτάμε. «Η αλήθεια είναι ότι και σε αυτό το έργο θα μπορούσε κάποιος να γελάσει με όσα συμβαίνουν στη σκηνή, αλλά από απελπισία», απαντά χαριτολογώντας. «Ωστόσο, εδώ και πολλά χρόνια δεν κάνω κωμωδίες στο θέατρο. Αλλες διαστάσεις στην προσωπικότητα της Αγαθής μπορώ να θεωρήσω ότι δεν μου “μοιάζουν”, όχι η δραματικότητά της. Θέλω δηλαδή να πιστεύω ότι είμαι πιο ανοιχτόμυαλη και ότι αν βρισκόμουν μπροστά σε ένα τέτοιο ζήτημα, θα το αντιμετώπιζα διαφορετικά. Επίσης δεν έχω εμπειρία από τόσο κλειστές και καταπιεστικές κοινωνίες και κάνω ένα επάγγελμα που έχει διευρύνει τους ορίζοντές μου. Αλλά αυτό το νόημα έχει η δουλειά μας, να κάνεις κάτι που δεν είσαι».
Το συγκεκριμένο έργο του Μπουσάρ έχει διασκευαστεί και για τη μεγάλη οθόνη από τον σκηνοθέτη Ξαβιέ Ντολάν (2013, με ελληνικό τίτλο «Ο Τομ στη φάρμα»), ο οποίος με αυτή την ταινία του «ταξίδεψε» στη Βενετία και κέρδισε το βραβείο της Διεθνούς Ενωσης Κριτικών. Ο τίτλος της ταινίας έχει μεταφραστεί στα γερμανικά ως «Sag nicht, wer du bist», που σημαίνει «Μη λες ποιος είσαι».
Η παράσταση ανεβαίνει έως 29/12, στη Μικρή Σκηνή της Στέγης.