Με το βέτο της Ουγγαρίας και της Πολωνίας να καθιστά αβέβαιο τον χρονικό ορίζοντα στον οποίο μπορούν να αποκτήσουν οι χώρες-μέλη της Ε.Ε. πρόσβαση στα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης και με τη δεύτερη ύφεση προ των πυλών της Ευρωζώνης, η ΕΚΤ ετοιμάζεται να επιστρατεύσει πάλι το οπλοστάσιό της και να χορηγήσει περαιτέρω στήριξη. Λίγες ώρες μετά το βέτο που προέβαλαν οι δύο χώρες στον νέο προϋπολογισμό και στο Ταμείο Ανάκαμψης, τα στελέχη της ΕΚΤ κατέστησαν σαφές ότι τον κεντρικό ρόλο στην επόμενη στήριξη που θα προσφέρουν στην Ευρωζώνη θα έχουν το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων και τα μακροπρόθεσμα δάνεια στις ευρωπαϊκές τράπεζες.Ο επικεφαλής της Τράπεζας της Ισπανίας, Πάμπλο Ερνάντες ντε Κος, ο Ιβ Μερς μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ και ο αντιπρόεδρός της, Λουίς ντε Γκίντος, επανέλαβαν πρόσφατες δηλώσεις της προέδρου, Κριστίν Λαγκάρντ, ότι στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου η τράπεζα θα εξετάσει την προοπτική επέκτασης αφενός του έκτακτου προγράμματος αγοράς ομολόγων που επιστράτευσε την περασμένη άνοιξη και αφετέρου τα άκρως φθηνά δάνεια που προσφέρει στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα για να διασφαλίσει την παροχή πιστώσεων στην πραγματική οικονομία.
«Προκειμένου να αντιμετωπίσουμε το δεύτερο κύμα της πανδημίας, η ενεργοποίηση των εργαλείων νομισματικής πολιτικής πρέπει να περιλαμβάνει τη χρήση του προγράμματος αγορών ομολόγων καθώς και τις δημοπρασίες δανείων», τόνισε ο Ερνάντες ντε Κος. Παράλληλα, ο Λουίς ντε Γκίντος δήλωσε σε συνέντευξή του στο ιταλικό τηλεοπτικό δίκτυο SkyTG24 ότι το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων και τα δάνεια είναι τα δύο θεμελιώδη όπλα της τράπεζας που θα επανεξετασθούν τον Δεκέμβριο. Παράλληλα, άλλωστε, σε διαδικτυακό σεμινάριο, ο Ιβ Μερς τόνισε πως το υφιστάμενο οπλοστάσιο της ΕΚΤ έχει αποδειχθεί αποδοτικό. Διευκρίνισε, μάλιστα, ότι η εργαλειοθήκη της τράπεζας «έχει διαφοροποιηθεί και κατέστη δυνατή η ενεργοποίησή της σε διάφορες καταστάσεις, σε περιστάσεις που αλλάζουν και αν παραστεί ανάγκη, είναι δυνατόν και να εξελιχθεί». Και έκλεισε την ομιλία του τονίζοντας πως η τράπεζα «θα συνεχίσει στο ίδιο πνεύμα μέσα στα όρια των ευθυνών μας».
Η κ. Λαγκάρντ, άλλωστε, σχολίασε τις ευοίωνες ειδήσεις για τα δύο πολλά υποσχόμενα εμβόλια κατά του νέου κορωνοϊού, τονίζοντας πως «βλέπουμε πλέον την άλλη όχθη», αλλά επανέλαβε ότι «θα χρειαστεί πολλή δουλειά που πρέπει ακόμη να γίνει». Διευκρίνισε πως πρέπει ακόμη να διατεθεί στήριξη στην οικονομία και να διασφαλιστούν ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης που θα διευκολύνουν τις επενδύσεις στην έρευνα και την ανάπτυξη.Στο μοναδικό όπλο στο οποίο δεν φαίνεται να γίνεται καμία αναφορά είναι στα επιτόκια. Μετά την τελευταία συνεδρίαση της τράπεζας, όταν η κ. Λαγκάρντ υποσχέθηκε ότι θα ενεργοποιήσει ξανά τα εργαλεία της για να προσφέρει στήριξη στην οικονομία, τα στελέχη της έχουν επιδείξει απροθυμία για οποιαδήποτε μείωση των επιτοκίων. Πρόκειται για το πλέον ακανθώδες θέμα, καθώς από τη στιγμή που τα επιτόκια του ευρώ βρέθηκαν σε αρνητικό έδαφος και πολλώ δε μάλλον όταν συμπιέστηκαν περαιτέρω στο -0, 5%, έχουν περιορίσει δραματικά τα περιθώρια κερδοφορίας των ευρωπαϊκών τραπεζών και μια νέα μείωσή τους θα ήταν αμφίβολης χρησιμότητας.
Ως εκ τούτου τα στελέχη της ΕΚΤ επιλέγουν να επικαλούνται την επιτυχία που έχει ήδη σημειώσει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, καθώς και το πρόγραμμα στοχευμένων και φθηνών δανείων ως κίνητρο για να εξακολουθήσουν να επιστρατεύουν αυτά τα όπλα.
Μέτρα στήριξης στη Γερμανία
Παρά την αισιοδοξία που εμπνέουν οι ανακοινώσεις περί των εμβολίων, η ανησυχία είναι έκδηλη στην Ευρωζώνη, καθώς η οικονομία της απειλείται άμεσα από την πανδημία και τα νέα περιοριστικά μέτρα. Γερμανία και Ιταλία σπεύδουν να στηρίξουν περαιτέρω στις οικονομίες τους.
Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Ολαφ Σολτς, ανακοίνωσε ότι το πακέτο στήριξης κατά του οικονομικού αντικτύπου της πανδημίας για την αποζημίωση επιχειρήσεων που έχουν πληγεί από τα περιοριστικά μέτρα θα διαμορφωθεί σε περίπου 14 δισ. ευρώ, αλλά αποφάσισε να επεκτείνει τη στήριξη ώστε να βοηθηθούν περισσότερες επιχειρήσεις αλλά και περισσότεροι ανεξάρτητοι επαγγελματίες.
Σημειωτέον ότι αρχικά το Βερολίνο σχεδίαζε να διαθέσει 10 δισεκατομμύρια ευρώ. Οι επιχειρήσεις στη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία μπορούν να λάβουν μέχρι και 200.000 ευρώ μηνιαίως για να καλύψουν πάγια έξοδα, ενώ οι ατομικές επιχειρήσεις μπορούν να λάβουν μέχρι 5.000 ευρώ μηνιαίως.
Εχει προηγηθεί τη Δευτέρα προειδοποίηση της Bundesbank πως η γερμανική οικονομία ενδέχεται να περιέλθει σε στασιμότητα ή και να συρρικνωθεί εκ νέου το τέταρτο τρίμηνο του έτους.
Στην Ιταλία, η κυβέρνηση Τζουζέπε Κόντε ενέκρινε το σχέδιο προϋπολογισμού για το 2021 συμπεριλαμβανομένης μιας ακόμη δέσμης μέτρων για τη στήριξη της οικονομίας.
Σχεδιάζει συγκεκριμένα να διαθέσει 38 δισ. ευρώ για τη στήριξη της ιταλικής οικονομίας. Θα δεσμεύσει επίσης 400 εκατομμύρια ευρώ για την αγορά εμβολίων και φαρμάκων κατά του κορωνοϊού.