Στη χώρα του το όνομά του είναι συνώνυμο της επιτυχίας. Πρώην καθηγητής αγγλικών που εξελίχθηκε σε επιχειρηματία στον χώρο του Ιντερνετ, για να αναδειχθεί τελικά στον πλουσιότερο άνθρωπο της Κίνας. Ο Τζακ Μα ίδρυσε την Alibaba, τον κολοσσό του ηλεκτρονικού εμπορίου που ανταγωνίζεται την Amazon και ήταν ο πρώτος από τους προβεβλημένους Κινέζους που συνάντησε το Ντόναλντ Τραμπ μετά την εκλογή του το 2016.
Εχει τραγουδήσει μαζί με την πιο δημοφιλή ποπ σταρ της Κίνας, ενώ ζωγράφισε ένα έργο μαζί με τον σπουδαιότερο ζωγράφο της Κίνας το οποίο πουλήθηκε σε δημοπρασία της Sotheby’s έναντι 5,4 εκατ. δολαρίων. Σύμφωνα, όμως, με ασιατικά ΜΜΕ, τελευταία πολλοί τον χαρακτηρίζουν «κακοποιό» και «στυγνό καπιταλιστή», ενώ γνωστός Κινέζος συγγραφέας δημοσιοποίησε τα «10 θανάσιμα αμαρτήματα του Μα».
Την ημέρα των Χριστουγέννων οι κινεζικές αρχές ανακοίνωσαν την έναρξη ερευνών κατά της Alibaba για μονοπωλιακή συμπεριφορά. Εξακολουθούν, άλλωστε, να έχουν στο στόχαστρο τη θυγατρική της εταιρεία ηλεκτρονικών πληρωμών Ant Group, καθώς έθεσαν τελευταία στιγμή εμπόδια στην αρχική δημόσια εγγραφή της. Δύο εβδομάδες νωρίτερα ο Μα είχε καταφερθεί εναντίον των κινεζικών αρχών, τονίζοντας ότι το κινεζικό σύστημα έχει εμμονή με την ελαχιστοποίηση του ρίσκου, για αυτό και έχει καταλήξει να δανείζει μόνον όσες εταιρείες έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν ενέχυρα.
Η δυσμένεια στην οποία φαίνεται να έχει πέσει ο πλουσιότερος Κινέζος προκάλεσε χθες πτώση 8% της μετοχής της Alibaba στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ, διαγράφοντας 270 δισ. δολάρια από τη χρηματιστηριακή της αξία. Η πτώση συμπαρέσυρε τις εγχώριες ανταγωνίστριές της Tencent και JD.com που υποχώρησαν 6% και 2% αντιστοίχως.
Οπως επισημαίνουν οικονομικοί αναλυτές, εκ πρώτης όψεως φαίνεται πως όλα αυτά έχουν σχέση με την κριτική στάση που έχει υιοθετήσει τελευταία το Πεκίνο έναντι της αυτοκρατορίας του Τζακ Μα. Σύμφωνα, όμως, με ασιατικά ΜΜΕ, με μια πιο σχολαστική ματιά ανακαλύπτει κανείς πως υπάρχουν βαθύτερα αίτια σύγκρουσης του Πεκίνου με τους επιχειρηματίες που έδωσαν τα τελευταία χρόνια ώθηση στην κινεζική οικονομία.
Σύμφωνα με τους indiatimes, ανάμεσα σε αυτά τα αίτια είναι η εντεινόμενη εντύπωση στην κινεζική κοινή γνώμη ότι παρά την ανάπτυξη τείνουν να εξαφανιστούν οι ευκαιρίες που εκμεταλλεύθηκαν άνθρωποι σαν τον Μα. Στην Κίνα υπάρχουν περισσότεροι δισεκατομμυριούχοι από όσοι στις ΗΠΑ και στην Ινδία μαζί, αλλά την ίδια στιγμή περίπου 600 εκατ. Κινέζοι κερδίζουν λιγότερο από 150 δολάρια τον μήνα. Στη διάρκεια των πρώτων 11 μηνών του έτους υποχώρησε η κατανάλωση κατά 5%, αλλά οι πωλήσεις ειδών πολυτελείας εκτιμάται ότι αυξήθηκαν συνολικά σχεδόν κατά 50% σε σύγκριση με το 2019.
Οι νέοι απόφοιτοι πανεπιστημίων ακόμη και όσοι έχουν αποφοιτήσει από πανεπιστήμια των ΗΠΑ έχουν λίγες ευκαιρίες να απορροφηθούν σε καλές θέσεις εργασίας, ενώ οι μισθοί είναι χαμηλοί. Η στέγαση στις μεγάλες πόλεις είναι υπερβολικά ακριβή για όσους αγοράζουν σπίτι πρώτη φορά. Οι νέοι που έχουν δανειστεί από τη νέα γενιά των online τραπεζών όπως είναι ο όμιλος Ant Group του Μα έχουν συσσωρεύσει χρέη που δεν ξέρουν πώς θα τα αποπληρώσουν.
Κυοφορείται εδώ και καιρό μια εντεινόμενη δυσφορία κατά των πλουσίων της χώρας, που σε ό,τι αφορά τον Τζακ Μα έχει εξελιχθεί σε εκδικητική διάθεση. Τελευταία στο Ιντερνετ κυκλοφορούν σχόλια εναντίον του που παραφράζουν συνθήματα της Γαλλικής Επανάστασης και φαίνεται να γίνονται ιδιαιτέρως δημοφιλή αν κρίνει κανείς από τις εκατοντάδες χιλιάδες που τα αναπαραγάγουν. Το Πεκίνο είναι ιδιαιτέρως πρόθυμο να εκμεταλλευθεί αυτήν τη δυσφορία της κοινής γνώμης.
Αυτό ενδέχεται να συνεπάγεται νέα προβλήματα για τις επιχειρήσεις, καθώς ο Κινέζος πρόεδρος, Σι Τζιπίνγκ, έχει προτρέψει τους κεφαλαιούχους να θέσουν το εθνικό συμφέρον πάνω από το δικό τους. Προ ημερών φάνηκε πως η ηγεσία της Κίνας θέτει σε προτεραιότητα την ενίσχυση της νομοθεσίας για την προστασία του ανταγωνισμού αλλά και την αποτροπή «της ασύντακτης συσσώρευσης κεφαλαίου». Το Πεκίνο φαίνεται αποφασισμένο να επιβάλει αυστηρότερες ρυθμίσεις στο Ιντερνετ το οποίο λογοκρίνει έτσι και αλλιώς εδώ και καιρό. Η Alibaba και η κυρίως ανταγωνίστριά της Tencent εφαρμόζουν παρόμοιες τακτικές με τους τεχνολογικούς κολοσσούς των ΗΠΑ.